ΚΡΙΤΙΚΗ - ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

poeta greco Ignoto

“ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ”

poetagreco.blogspot.com

 

ιστολόγιο

        poetagreco.blogspot.com 

            poeta greco Ignoto 

      " ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ " 

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ 

       ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ

"ΚΡΙΤΙΚΗ" - "ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ"

του ιστολογίου 

"poetagreco.blogspot.com"

O ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ 

ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ 

ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ

στον τομέα: "ΚΡΙΤΙΚΗ" - "ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ"

ο συγκεκριμένος τομέας απαρτίζεται 

από τρία μέρη: 

i. Λόγος των δημιουργών

 ( οι ίδιοι οι δημιουργοί τοποθετούνται) 

ii. Κριτική: 

κριτικά άρθρα για την ποίηση, ποιητικές συλλογές

εργογραφίες 

iii. XΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ Νεοελληνικής Ποίησης Β.Χ.Α.

ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ: 

i. ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ:

 

/ - Δημήτρης Φιλελές - 4 Θέσεις ( τοποθέτηση σε 4 ερωτήματα περί δημιουργικότητας) 

/ - Γιώργος Καραντώνης - 4 Θέσεις ( τοποθέτηση σε 4 ερωτήματα περί δημιουργικότητας) 

/ - Ευάγγελος Ανδρέου - 4 Θέσεις ( τοποθέτηση σε 4 ερωτήματα περί δημιουργικότητας) 

/ - Ασημίνα Ξηρογιάννη - 4 Θέσεις ( τοποθέτηση σε 4 ερωτήματα περί δημιουργικότητας) 

ii. Κριτική:

άρθρα: 

"Επίσκεψις" στην ποίηση του Ρόη Παπαγγέλου

Ρόης Παπαγγέλου, "ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ a", (Ποιητικοί Χαραχτήρες στην ποίησή του) 

Ρόης Παπαγγέλου, "Παραδοξοφάνταστα" στην ποίηση του Ρόη Παπαγγέλου

 

Μανώλης Γιαλουράκης, « Ένας αγνοημένος ποιητής: Μιχάλης Διαλλυνάς » (άρθρο) 

iii. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ Β.Χ.Α.

 ( Η κατάταξη ανά εκδοτικόν έτος) 

ΟΙ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ: 

i. Λόγος των δημιουργών: 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ - 4 ΘΕΣΕΙΣ:

Δημήτρης Φιλελές - 4 Θέσεις

Δημήτρης Φιλελές  (γένν. 1961 )

Ποιητής

Πεζογράφος                  

Ανθολόγος τόμων πεζογραφίας

Θεατρικός συγγραφέας (θέατρο για παιδιά)

Σκηνοθέτης θεάτρου για παιδιά

Φωτογράφος

Αρθρογράφος

 

 

 

Ο ΔΗΜΟΥΡΓΟΣ  ΩΣ  ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΕΟΥΣ:

 Δημήτρης Φιλελές:

 

Θεωρώ ότι όλοι οι άνθρωποι (και ταυτόχρονα πολίτες) ως όντα κοινωνικά και πολιτικά έχουμε τη γενικότερη αίσθηση του χρέους απέναντι στους συνανθρώπους μας. Η αίσθηση αυτή εκδηλώνεται με τη διατύπωση απόψεων και με την ακόλουθη επιλογή ενεργειών,  που λειτουργούν ως δίαυλοι επικοινωνίας με όσο περισσότερα άτομα μπορούμε να έρθουμε σε επαφή.

Ιδιαίτερα στον χώρο της τέχνης της γραφής, ο δημιουργός αισθάνεται ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη να εκφράσει προσωπικά συναισθήματα και ιδέες, να δηλώσει τη θέση του, αλλά και να τοποθετηθεί απέναντι σε όσα συμβαίνουν τόσο στον στενό όσο και στον ευρύτερο περίγυρο.

Η λογοτεχνική δημιουργία, κατά την εκτίμησή μου, λειτουργεί όπως ένα κέρμα που ρίχνεται επιλεκτικά μέσα σε ποσότητα υγρού στοιχείου, ώστε να δημιουργήσει ομόκεντρους κύκλους επηρεασμού. Όσο πιο ισχυρό είναι το εκτόπισμα αυτής της δημιουργίας, τόσο πιο πολύ απλώνεται η επίδρασή της.

Θεωρώ, επίσης, ότι ο κάθε λογής δημιουργός δεν έχει χρέος απέναντι σε προϋπάρχουσες αντιλήψεις, ιδεολογίες, αξίες ή ρεύματα. Όλα αυτά ανήκουν ήδη στο παρελθόν, έχουν ασκήσει τη δική τους μορφή εξουσίας και έχουν κριθεί. Η δημιουργία είναι συνυφασμένη με το χρέος προς ένα παρόν που πάντοτε υπάρχουν λόγοι να διαφοροποιηθεί και να μεταμορφωθεί, για να ξεφύγει από τον ασφυκτικό κλοιό πεποιθήσεων, αλλά και διαχρονικών προβλημάτων, που αποτελούν τροχοπέδη για την πρόοδο.

Σε προσωπικό επίπεδο, προσπαθώ τα γραφόμενά μου να προέρχονται από έντονα ατοπικά ερεθίσματα, χωρίς να καταφεύγω σε αναδρομές του παρελθόντος ή να επικαλούμαι κοινά αποδεκτές απόψεις για να εδράσω τον λόγο μου. Αντίθετα, κάθε σύνολο σκέψεων που αποτυπώνω στο χαρτί έχει το βλέμμα στο μέλλον.

 

 

 

 

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ:

 Δημήτρης Φιλελές:

 

Δεδομένου ότι στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση, όλοι οι δημιουργοί έχουμε τις επιδράσεις και τις προτιμήσεις μας. Εξαρχής το ενδιαφέρον μου ήταν στραμμένο στην ποίηση που απευθύνεται στο κοινωνικό σύνολο, εντοπίζει αγκυλώσεις, αδυναμίες, αδιέξοδα, στρεβλώσεις, παραμορφώσεις και μέσα από τη δύναμη του λόγου επιχειρεί όχι μόνο να αναδείξει, αλλά να αναζητήσει άλλες διαδρομές σκέψης και ενέργειας.

Ο δυναμισμός του Παλαμά, η μελαγχολία του Καρυωτάκη, ο λυρισμός του Ρίτσου, η τάση της φυγής του Καββαδία, το ελλαδικό άρωμα του Ελύτη, η αμεσότητα του Χριστιανόπουλου, αλλά και η αισθητική της Καρέλλη και η  στιβαρότητα της Δημουλά επιδρούν στην εκφορά του ποιητικού μου λόγου. Όμως, εξίσου σημαντική επίδραση ασκεί στον προβληματισμό μου η ιδεολογία της γραφής του Θεοτόκη, του Παπαδιαμάντη και του Καζαντζάκη. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμα επιδράσεις από νεότερους λογοτέχνες, που διαβάζω τα έργα τους και αισθάνομαι ότι κινούμαστε στο ίδιο μήκος εκπομπής κυμάτων.

Ως προς τις φόρμες, θεωρώ ότι δεν είναι απαραίτητο να καθαγιάζονται ή να δαιμονοποιούνται. Πιστεύω ότι πάντα η έμπνευση είναι εκείνη που μας οδηγεί στον τρόπο που ζητά να εκφραστεί. Δεν αποφεύγω να χρησιμοποιήσω μια φόρμα από τον φόβο μήπως χαρακτηριστεί ως ξεπερασμένη, αλλά ταυτόχρονα δεν αρνούμαι να προσεγγίσω μια φόρμα που κινδυνεύει να χαρακτηριστεί επιτηδευμένη. Ο λόγος έχει από μόνος του την ικανότητα να υπερκεράσει τέτοιου είδους αντιλήψεις. Εξάλλου, η δημιουργία του λόγου, κατά την εκτίμησή μου, κρίνεται ως σύγχρονη όχι απαραίτητα από τον χρόνο ή τον τρόπο γραφής, αλλά από τη θεματολογία της και από το κατά πόσο αυτή ανταποκρίνεται στα ζητήματα που αποτελούν κοινωνικές αναζητήσεις σε τρέχοντα χρόνο.

 

 

Η «ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ»:

 Δημήτρης Φιλελές:  

 

Τα ερεθίσματα ζητούν διέξοδο στη γραφή. Ο δημιουργός επιλέγει εκείνο το είδος γραφής μέσα από το οποίο πιστεύει πως θα του δώσει τα επιθυμητά εκφραστικά μέσα, ώστε να επικοινωνήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις απόψεις του, τις ανησυχίες του, τους προβληματισμούς του και να δεχτεί τις αποκρίσεις της αμφίδρομης διαδικασίας με τους δέκτες του.

Αν και επιλέγω κυρίως την ποίηση επιδιώκοντας την αλληλεπίδραση με τους αναγνώστες μου, υπάρχουν αρκετές φορές που προτιμώ τον πεζό αφηγηματικό λόγο, επειδή αυτή η μορφή πιστεύω πως θα οδηγήσει σε καλύτερη επικοινωνία. Ωστόσο, η εκτίμηση των αναγνωστών μου είναι και πάλι πως ο πεζός αυτός λόγος έχει διάσπαρτα ψήγματα ποίησης.

Παράλληλα, δεν παραμελώ την αγαπημένη μου τέχνη της φωτογραφίας, που αμέτρητες φορές με έχει τροφοδοτήσει με εικόνες που, όταν έρχεται η κατάλληλη στιγμή, μεταμορφώνονται σε λόγο.

Πρόσφατα, επίσης, μου ζητήθηκε η συμμετοχή ως ηθοποιού στη θεατρική μεταφορά ενός διηγήματος φίλου συγγραφέα. Δέχτηκα μετά χαράς την πρόκληση, για να αποκομίσω την εμπειρία ενός άλλου τρόπου διακίνησης του γραπτού λόγου στο κοινό.

Συνοψίζοντας, δεν δηλώνω ποιητής, πεζογράφος, φωτογράφος ή ηθοποιός. Η τέχνη είναι ενιαία και κατά περίπτωση ενσαρκώνω ένα ρόλο που αισθάνομαι ότι κάθε φορά μου ταιριάζει καλύτερα για να εκφράσω τις απόψεις μου και να έρθω σε επαφή με τους ανθρώπους που έχουμε -ή μπορούμε να αποκτήσουμε- κοινά ενδιαφέροντα.

 

 

 

 Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΕΚΦΡΑΣΗΣ:

 Δημήτρης Φιλελές:

 

Γραφή, φωτογραφία, ηθοποιία˙ τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις της τέχνης για να ανοίξω διόδους επικοινωνίας με όσους επιθυμούν να ανταποκριθούν στα συγκεκριμένα ερεθίσματα και να οδηγηθούμε σε ανταλλαγή απόψεων. Όταν ο αναγνώστης διαβάζει ένα ποίημά μου, ενεργοποιείται η φαντασία του και γίνεται δέκτης του μηνύματος που εκείνος κατανοεί ότι εκπέμπει το ποίημα˙ εξάλλου, αυτός είναι και ο στόχος. Όταν ο θεατής αντικρίζει μια φωτογραφία στην οποία έχω αποτυπώσει μια εικόνα που με έχει προκαλέσει, βλέπει ό,τι και εγώ και παίρνει θέση πάνω στο θέμα της. Όταν το θεατρικό κοινό με βλέπει και με ακούει ταυτόχρονα, έχει την προσδοκία ότι θα μοιραστούμε πειστικά το μήνυμα που ο θεατρικός συγγραφέας επιθυμεί να μεταφέρει προς όλους μας.

Δεν είναι απαραίτητο, κατά τη γνώμη μου, η κάθε έκφραση τέχνης να συμπληρώνει μια πτυχή που κατ’ ανάγκη απουσιάζει από κάποια άλλη της μορφή. Εκείνο που οπωσδήποτε συμβαίνει είναι η βελτίωση της εμπειρίας που προκαλείται από την εναλλαγή παραστάσεων και ρόλων, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται αυτόματα μια κινητικότητα ιδεών και να εξελίσσεται η προσαρμοστικότητα του δημιουργού στις τρέχουσες κάθε φορά συνθήκες. Ο σκοπός παραμένει σταθερά ο ίδιος˙ η ειλικρινής επικοινωνία με τους δέκτες και η αλληλεπίδραση για να γίνουμε όλοι καλύτεροι σε όλα τα επίπεδα.

 

 

 

 

Για επικοινωνία με τον Δημήτρη Φιλελέ

μπορείτε να αποτανθείτε

στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

«    dimfileles@hotmail.com  »

 

Μπορείτε επίσης να περιηγηθείτε

στο προσωπικό του ιστολόγιο:

« dimitrisfileles.blogspot.com »

 

 

/ - πηγή ανάρτησης: “Λόγος Έμφρων” – 4 ερωτήματα 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ - 4 ΘΕΣΕΙΣ:

Γιώργος Καραντώνης – 4 Θέσεις

 

Γιώργος Καραντώνης (γένν. 1947)

ποιητής

πεζογράφος

αρθρογράφος

κριτικός

 

 

 

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΕΟΥΣ:

 

Γιώργος Καραντώνης:

 

    Με αυστηρά κριτήρια αυτό το χρέος δεν το αισθάνθηκα ποτέ στην κυριολεξία, ως χρέος. Όμως από πολύ νωρίς, για να μην πω από την αρχή της δημιουργικής πορείας μου, αισθάνθηκα αυτό που θεωρώ ως αυτονόητο καθήκον και υποχρέωση κάθε καλλιτέχνη και λογοτέχνη που σέβεται τον εαυτό του, δηλαδή ότι θέλοντας και μη, αργά ή γρήγορα, θα υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων – και όχι κατόπιν «άνωθεν εντολής» – αφενός να απεικονίσει, άμεσα ή έμμεσα, την πραγματικότητα που τον περιβάλλει και αφετέρου να στρατευτεί, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, με τις ιδέες στις οποίες πιστεύει, οι οποίες, όμως, ενίοτε συγκρούονται με την ίδια την πραγματικότητα. Μιλώ, φυσικά, για ειλικρινείς και γνήσιους δημιουργούς.

  Όσο αφορά εμένα αυτή η αυθόρμητη, θα ’λεγα, ενσυνείδηση δε μετατόπισε αισθητά τα κριτήρια της δημιουργικότητάς μου, αφού, συν τοις άλλοις, η λογοτεχνική παραγωγή μου είχε, από τα πρώτα βήματά της, αρκετούς τρόπους και μορφές για να εκδηλωθεί.

 

 

 

 

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ:

 

Γιώργος Καραντώνης:

 

     Δεν μπορώ να πω ότι έχω συνειδητά επηρεαστεί από κάπου σε σημαντικό βαθμό. Πάντως, αν υποχρεωνόμουνα να αναφέρω κάποιους Έλληνες ποιητές, θα επισήμανα το Σεφέρη ως προς το σύνολο του έργου του και το νεανικό Ελύτη των «Προσανατολισμών», που θεωρώ πως, αν και η πρώτη, είναι η καλύτερη συλλογή του. Ασυνείδητα, ίσως, έχω επηρεαστεί από τον Καρυωτάκη και ορισμένους άλλους μεταγενέστερους ποιητές, διαφορετικών εποχών και τεχνοτροπιών, τους οποίους δεν έχει νόημα να κατονομάσω, επειδή δεν έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση και στην εξέλιξη της ποιητικής πορείας μου, αλλά περιορισμένο και σποραδικό.

   Όσο αφορά αισθητικές προτιμήσεις και καλλιτεχνικές σχολές, θα αναφέρω οπωσδήποτε το γαλλικό σουρεαλισμό – και όχι υπερρεαλισμό, όπως κακώς επιμένουν να τον αποκαλούν πολλοί – και την αμερικάνικη μπιτ (beat) ποίηση, λόγω και της προσωπικής συγγένειάς μου προς τις ιδέες που αυτές πρεσβεύουν και τη γενικότερη στάση ζωής μου σε ορισμένους τομείς.

   Ειδικά για την πεζογραφική παραγωγή μου, δε νομίζω ότι έχω υποστεί αξιοσημείωτη επιρροή από κάποιον πεζογράφο, Έλληνα ή ξένο, ή από κάποια λογοτεχνική σχολή.

   Πάντως, η μορφή τέχνης που συχνά επιδρά στη λογοτεχνική δημιουργία μου είναι η κάθε είδους μουσική. Έχω γράψει ποιήματα απλώς ακούγοντας κάποια μουσικά έργα, χωρίς υποχρεωτική σύνδεση αυτών των ποιημάτων με τη μουσική που άκουγα όταν τα εμπνεόμουνα. Σε αυτό το σημείο είναι μια ευκαιρία να τονίσω ότι πιστεύω πως η μουσικότητα στην ποίηση είναι conditio sine qua non, αναγκαίος και απαραίτητος όρος και αυτό το αποδεικνύω με το έργο μου, κυρίως το ποιητικό, αλλά ακόμα και το πεζογραφικό.

    Ουσιαστικά, δεν έχω εγκαταλείψει ούτε αναθεωρήσει καμιά από τις αισθητικές προτάσεις ή επιδράσεις, αν θέλετε, που ανιχνεύονται στο έργο μου, ίσως επειδή τόσο η ποίηση όσο και η πεζογραφία μου είχαν από την αρχή πολλούς άξονες, ειρωνικό, σαρκαστικό, αυτοσαρκαστικό, κοινωνικό, πολιτικό, ερωτικό, υπαρξιακό, φυσιολατρικό. Συνεπώς, δεν είχα κάποια ουσιαστική μεταλλαγή στη λογοτεχνική πορεία μου μέχρι σήμερα, εκτός του ότι σε ορισμένες χρονικές περιόδους υπερισχύει σχετικά κάποιος τρόπος γραφής και σε άλλες κάποιος άλλος, παρόλο που, μερικές φορές, έχω γράψει την ίδια μέρα ένα ποίημα π.χ. σατιρικό και ένα ποίημα π.χ. λυρικό ή ερωτικό κ.ο.κ.

 

 

Η «ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ»

 

Γιώργος Καραντώνης:

 

   Δεν καταλαβαίνω επαρκώς την ερώτηση, άρα δεν υπάρχει ακριβής απάντηση. Αν, πάντως, εννοείται πως ο οποιοσδήποτε δημιουργός έχει – ή πρέπει να έχει – έναν ενιαίο τρόπο γραφής σε ό,τι γράφει, τόσο στα είδη του λόγου όσο και στις συγκεκριμένες μορφές με τις οποίες καταπιάνεται και μάλιστα με μια αυστηρή τυπικότητα, είναι αυτονόητο ότι δε συμφωνώ καθόλου, με βάση και τα όσα  ανέπτυξα παραπάνω και δεν εφαρμόζω τέτοια μέθοδο σε προσωπικό επίπεδο.

   Εξάλλου, πιστεύω πως η ίδια θεματική και η πανομοιότυπη γραφή σε όλη τη λογοτεχνική πορεία ενός λογοτέχνη καταντά βαρετή μονοτονία που τελικά αποβαίνει σε βάρος του λογοτεχνικού έργου του δημιουργού του, όσο αξιόλογο και αν είναι αυτό. Ο λογοτέχνης και ο κάθε καλλιτέχνης, βέβαια, πρέπει να διατηρεί την προσωπικότητα και το χαραχτηριστικό ύφος του, πρέπει, όμως, χωρίς να το αλλοιώνει, να το εμπλουτίζει με διαφορετικά θέματα, τρόπους και είδη γραφής.

   Εάν πάλι εννοείται ότι ένας λογοτέχνης μπορεί άφοβα και εξίσου αποτελεσματικά να επιδοθεί σε οποιοδήποτε είδος λογοτεχνικής γραφής, νομίζω ότι, πλην εξαιρέσεων, αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί. Ακόμα και για αυτές τις λίγες εξαιρέσεις, αν μελετηθούν στο βάθος και αναλυτικά οι περιπτώσεις τους, θα διαπιστωθεί η ανισότητα της γραφής τους.

 

 

Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΕΚΦΡΑΣΗΣ:

 

Γιώργος Καραντώνης:

 

    Έχω υπηρετήσει σχεδόν όλα τα είδη του λογοτεχνικού λόγου, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο και μπορώ να σας πω ότι, για μένα τουλάχιστον, οι δυνατότητες που μου έχει δώσει το κάθε διαφορετικό είδος με το οποίο ασχολήθηκα (ποίηση, πεζογραφία, αρθρογραφία, κριτικά σημειώματα, θεατρική γραφή) είναι ό,τι δίνει το συγκεκριμένο είδος λόγου σε κάθε δημιουργό, χωρίς κάποια ιδιαιτερότητα στην  περίπτωσή μου.

    Το είδος λόγου που επιλέγει να εκφραστεί ο δημιουργός είναι, φυσικά θέμα προσωπικής επιλογής του και συγκεκριμένης ευχέρειάς του να εκφραστεί με τον α’ ή το β’ τρόπο, αλλά και θέμα που καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το τι θέλει να πει ή να μην πει (κι αυτό μετράει) ο λογοτέχνης, τι ερεθίσματα έχει, τι προσιδιάζει στην ιδιοσυγκρασία του, ποιες πολιτικές, κοινωνικές, καλλιτεχνικές και εκδοτικές συνθήκες επικρατούν και όλα τα συναφή.

/ - πηγή ανάρτησης: “Λόγος Έμφρων” – 4 ερωτήματα 

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ - 4 ΘΕΣΕΙΣ:

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ - 4 ΘΕΣΕΙΣ

 

Ευάγγελος Ανδρέου (γένν. 1952)

ποιητής,

αισθητικός της τέχνης,

κριτικός,

δοκιμιογράφος

δημοσιογράφος (πολιτιστικός συντάκτης)

 

 

 

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΕΟΥΣ:

Ευάγγελος Ανδρέου:

    Οι τάσεις προς την κατεύθυνση του γραπτού λόγου εμφανίσθηκαν στα πρώτα μαθητικά μου χρόνια ως μιά προσπάθεια - απροσδιόριστης πηγής – να καταγίνομαι με τη γραφή στίχων προκειμένου να βρίσκω ομοιοκαταληξίες. Το  απολάμβανα σαν ένα παιχνίδι, που μ’ άρεσε.

     Τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν την μορφή της επίγνωσης, ύστερα από τη διάκρισή μου σε δυό πανελλήνιους μαθητικούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και τη συμμετοχή μου σε νεανικές λογοτεχνικές συντροφιές.

    Σε ηλικία 18 ετών πρωτομπήκα στο ιστορικό «πρακτορείο πνευματικής συνεργασίας» του Μάριου Βαϊάνου, όπου κυριαρχούσε η παρουσία κορυφαίων γραμματανθρώπων, λογοτεχνών και ποιητών, πράγμα που οδήγησε στην κατά κάποιο τρόπο «πνευματική» κοινωνικοποίηση και συνακόλουθα στην διαμόρφωση της αντίληψης του χρέους του πνευματικού δημιουργού που είναι κοινωνικό και ιστορικό.

   Αυτή η αντίληψη στερεοποιήθηκε με τα πρώτα λογοτεχνικά δημοσιεύματα στις αρχές των σπουδαστικών μου χρόνων και παραμένει μέχρι και σήμερα αναλλοίωτη:

  το χρέος του λογοτέχνη ως μετόχου της πολιτείας των ιδεών δηλαδή ως φορέα της πνευματικής ευθύνης είναι βαθύτατα κοινωνικό και αύθις ιστορικό.

   Εκείθεν και τα αφετηριακά βασικά κριτήριά μου στην σύνταξη της κριτικής, αλλά και στα λογοτεχνικά και ποιητικά έργα μου μέσω των οποίων ασκούμαι στην καλλιέργεια της συνείδησης ύφους-ήθους-τεχνικής κάτι που μόνον ο χρόνος θα αποδείξει αν και τί ποσοστό αληθείας εμπεριέχουν.

 

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ:

Ευάγγελος Ανδρέου:

-Μέσα από ετερόκλητες πνευματικές προτιμήσεις (Βιβλικά κείμενα, Όμηρος, Πλάτωνας και Πυθαγόρας, Παπαδιαμάντης, Σουρής, δημοτικό τραγούδι και Βαλαωρίτης, επιλογή λογοτεχνικών έργων της ελληνικής γενιάς του ΄30, Σεφέρης, φιλοσοφία και Nietzsche, ξένη λογοτεχνία και διανόηση - Rabindranath Tagore, Virgil Gheorghiu, Federico García Lorca, κ.λ.π. -, ακούσματα μελικής ποίησης από τη βυζαντινή υμνογραφία...) δέχθηκα τις επιρροές στα πρώτα γραψίματα, που ήταν ποιητικά, δοκιμιακά και ελεύθερες πρόζες.

-Γρήγορα απαλλάχθηκα από όλες αυτές τις επιδράσεις καθώς αντιλήφθηκα – με τη βοήθεια και διαφόρων καταξιωμένων κριτικών – ότι έπρεπε να ακολουθήσω έναν προσωπικό δρόμο έκφρασης ιδίου ύφους. Δεν ήταν εύκολο.

   Ήρθαν νέες προτιμήσεις που επίσης με επηρέαζαν. Διονύσιος Σολωμός, Κωνσταντίνος Καβάφης, Άγγελος Σικελιανός, Κώστας Βάρναλης, Φώτος Γιοφύλλης, Ανδρέας Εμπερίκος, κυρίως ο Στρατής Δούκας.

   Από αυτές τις επιρροές διαμόρφωσα την αντίληψη του όλου της γλωσσικής αξίας στην έκφραση του «μοντέρνου». Του «μοντέρνου» στο λυρικό, στο υπερρεαλιστικό, στο φουτουριστικό...

-Ωστόσο δεν δεσμεύθηκα από συγκεκριμένη λογοτεχνική «σχολή».

  Η διαρκής πνευματική και γλωσσική δοκιμασία έφεραν την ωριμότητα, δηλαδή τη δυνατότητα να εξηγώ εκείνο που κάνω. Να απαντώ πειστικά στο «γιατί» και στο «πώς». Επομένως από μακρού αγνοώ πιθανές επιρροές ή δεσμεύσεις.

   Εκείνο που με απασχολεί είναι η αυστηρά προσωπική επεξεργασία του γραπτού σώματος (ποιητικού ή πεζού) βάσει των αρχών που διέπουν τη συνθετική λειτουργία του λόγου, δηλαδή την επιτυχημένη διαλλαγή των αντιθέσεων, την ενότητα των αναλογιών, την απομάκρυνση από τη «ρητορία» και την αρμονική αλληλουχία του λογο-τεχνικού τριπτύχου «ιδέα-εικόνα-μουσικότητα».

   Είναι εξ ορισμού βέβαιο ότι μιά τέτοια εργασία έχει καταγωγή, καθώς στην τέχνη παρθενογένεση δεν υπάρχει.

 

 

 

 

 

Η «ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ»:

Ευάγγελος Ανδρέου:

-Η «θεωρία της ενιαίας γραφής» δεν γνωρίζω εάν είναι και πόσο ανοικτή στη διαδικασία του ελέγχου και ποιές αποδείξιμες υποθέσεις την απαρτίζουν ώστενα  συγκροτείται ως βάσιμη επιστημονική φιλολογική «θεωρία».

    Τί εννούμε με τον όρο «ενιαία γραφή»; Ενιαία ως προς τον τρόπο; Ενιαία ως προς το ύφος; Ενιαία ως προς το είδος;

Σε κάθε περίπτωση θα είχα να καταθέσω τα ακόλουθα:

Α. Το έργο ενός ποιητή αξιολογείται ως αυθεντικό όταν εκπορεύεται από την βίωση της προσωπικής του αλήθειας. Έτσι αποκτά τη «σφραγίδα» του προσωπικού του ύφους το οποίο είναι «ενιαίο» καθ’ όλη την έκταση των ποιημάτων.

   Στο ιστορικό των ποιητών παρατηρείται συχνότατα το φαινόμενο του εκλεκτικισμού το οποίο με τον χρόνο και την εμπειρία υποχωρεί υπέρ του ενιαίου στον προσωπικό χαρακτήρα των έργων. Τότε λέμε πώς ο ποιητής «καταστάλαξε». Έπαψε να «ψάχνει». Κατέκτησε το «ενιαίο» στον προσωπικό ποιητικό χαρακτήρα του.

Β. Όμοια και στο έργο του πεζογράφου (διήγηση, πρόζα, ταξίδι, χρονικό, δοκίμιο...) ο τρόπος γραφής και το ύφος είναι ενιαία καθ’ όλη την έκταση των έργων ανεξαρτήτως του μη ενιαίου είδους τους.

Γ. Στο έργο του κριτικού το ύφος της γραφής είναι ενιαίο καθ’ όλη την έκταση των κειμένων του. Ο τρόπος της γραφής του δεν είναι ενιαίος διότι προκύπτει από την πεποίθηση των κριτηρίων του. Ο κριτικός υπέρμαχος της μοντέρνας γραφής θα συντάξει την κριτική του για τον Εμπειρίκο με διαφορετικό τρόπο από αυτήν για τον Δροσίνη και τούμπαλιν.

   Είναι ελάχιστες και φωτεινές περιπτώσεις όπου ο κριτικός παίρνει αποστάσεις από προσωπικές περί την τέχνη πεποιθήσεις, αναζητώντας την ποιοτική αξία του κρινόμενου έργου όπως αυτή καθορίζεται από τους κανόνες της αισθητικής.

Δ. Στην ιστορία της γραμματολογίας έχουμε το κεφάλαιο της σχέσης «δημοσιογραφία-λογοτεχνία», όπου πλήθος πεζογράφων και ποιητών εργάσθηκαν(-ζονται) ως δημοσιογράφοι.

  Πρόδηλον είναι ότι στα κείμενά τους δεν υφίσταται «ενιαία γραφή» μολονότι τα δημοσιογραφικά κείμενά τους μπορεί να διακρίνονται από άρτια συντακτική δομή και γλωσσική ποιότητα (Ιω. Καμπούρογλου, Χατζόπουλος (Μποέμ), Μελάς, Μωραϊτίνης, κ.λ.π.). Δεν είναι όμως ενιαίο το είδος του δημοσιογραφικού λόγου με εκείνο του έντεχνου γραπτού.

Ε. Η επίδοση του ανθρώπου των γραμμάτων σε διαφορετικά είδη (ποίηση, πεζογραφία, δοκιμιογραφία, ιστοριογραφία, μετάφραση, θέατρο) είναι απολύτως θεμιτή και εν πολλοίς διακεκριμένη κατά είδος, διαβαθμίζοντας αναλόγως και το ιστορικό παράστημα του πνευματικού ανθρώπου-δημιουργού έργων της διανοίας.

   Έχει όμως κυρωθεί στο χρόνο το γεγονός ότι αυτό που θα καθιερώσει τον δημιουργό ανάγεται σε ένα είδος.

 

 

 

Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΕΚΦΡΑΣΗΣ:

Ευάγγελος Ανδρέου:

Μόνον η ποίηση. Υπηρετώντας την αντλώ τις αρχές της τέχνης, προκύπτουσες από την εννόηση των νόμων που διέπουν τη φύση. Βάσει των αρχών αυτών πλάθεται ο ποιητικός λόγος που δίδει τον «τύπο» χρήσης του γλωσσικού υλικού σε κάθε έκφανση των ειδών του έντεχνου γραπτού λόγου. Συμβαίνει και στην περίπτωση των γραπτών της ελαχιστότητάς μου. Ας αναφερθώ παραδειγματικά σε μιά κριτική διατύπωσή μου:

  «Είναι το αριστοτελικό «θείο» που αδιαφορεί τελείως για την ύπαρξη και τη λειτουργία της καφκικής μηχανής θανάτου, επειδή ο θάνατος έχει λόγον ενώ ο λόγος δεν έχει θάνατο»*, όπου διαβλέπει κανείς απόπειρα ποιητικής πλαστικής σε ένα καθαρώς κριτικό άρθρο.

 

*Πρόλογος στα δοκίμια του Włodzimierz Kaczocha «Κοντά στον Χάιντεγκερ, τον Κάφκα και τον Αριστοτέλη», 2002.

Για επικοινωνία με τον Ευάγγελο Ανδρέου

Μπορείτε να αποτανθείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση

 e-mail:       euarceart@gmail.com

/ - πηγή ανάρτησης: “Λόγος Έμφρων” – 4 ερωτήματα 

ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ - 4 ΘΕΣΕΙΣ:

Ασημίνα Ξηρογιάννη - 4 Θέσεις

Ασημίνα Ξηρογιάννη  (γένν. 1975 )

Ασημίνα Ξηρογιάννη (γένν. 1975)

ποιήτρια

πεζογράφος

θεατρικός συγγραφέας

θεατρολόγος

κριτικός λογοτεχνίας

μεταφράστρια

 

 

 

 

 

 

 

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΕΟΥΣ:

Ασημίνα Ξηρογιάννη:  

       Δεν μπορώ να πω πως αισθάνθηκα ποτέ φορέας ενός χρέους σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία. Εμπράκτως όμως και συνειδητά της είμαι αφοσιωμένη. Όπως αποδεικνύει η πορεία μου όλα αυτά τα χρόνια, η σχέση μου μαζί της είναι απόλυτη. Και ουσιαστική συνάμα. Δεν βγάζω ένα βιβλίο και μετά σιωπώ μέχρι την έκδοση του επόμενου βιβλίου. Απεναντίας, μεταφράζω, δημοσιεύω βιβλιοκριτικές, κάνω εισηγήσεις περί ποίησης, συνεργάζομαι με ποικίλα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά, διατηρώ η ίδια το λογοτεχνικό ιστολόγιο varelaki (ένθετο περιοδικό notationes) από το 2009, συμμετέχω σε συλλογικές εκδόσεις. Με λίγα λόγια ΖΩ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ. Κι αυτό γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς.

 

 

 

 

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ:

Ασημίνα Ξηρογιάννη:  

 

Διαβάζω πάρα πολύ. Γράφω και διαβάζω, διαβάζω και γράφω. Είναι αναγκαίος και διαρκής αυτός ο διάλογος μεταξύ γραφής και ανάγνωσης για έναν συγγγραφέα, νομίζω.

 

Ξεχωρίζω τον Μπέκετ, τον Στραντ, τον Ευρυπίδη, τον  Σοφοκλή, τον Καβάφη, τον Τσέχωφ, τον Κάρβερ και όχι μόνο. Και όχι απαραίτητα με αυτήν τη σειρά.

 

Λόγω των φιλολογικών σπουδών μου και της αγάπης μου για την αρχαιότητα, έχω δεχτεί πολλά σχετικά ερεθίσματα όσον αφορά στον τρόπο σκέψης μου,  καθώς και αναφορικά με τη φιλοσοφική διάσταση των πραγμάτων.  Όμως εκείνο το στοιχείο που θεωρώ ότι με έχει στιγματίσει και έχει συμβάλλει στον τρόπο που  αποκωδικοποιώ και φιλτράρω τα ποικίλα ερεθίσματα είναι το θέατρο.

  Τελείωσα- μετά τη φιλολογία- το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Αθήνας, το Μεταπτυχιακό του ιδίου Τμήματος, το «Θέατρο-Εργαστήριο» του Εμπρός. Δίδαξα επί σειρά  ετών θέατρο σε παιδιά και εφήβους, ανέβασα πολλές εκπαιδευτικές παραστάσεις, έπαιξα η ίδια σε ποικίλες -χοροθεατρικές κυρίως- παραστάσεις. Μέσα απ’ όλα αυτά διαμορφώθηκα, ανακάλυψα πτυχές του εαυτού μου που δεν γνώριζα, βίωσα υπέροχα πράγματα που μόνο μέσω του θεάτρου μπορεί κανείς να βιώσει.

Πάντα με ενδιέφερε η αλληλεπίδραση θεάτρου και ποίησης, ώσπου το 2017 κυκλοφόρησα από τις εκδόσεις Μomentum την Ανθολογία που εκπόνησα με τίτλο «Το θέατρο στην ποίηση». Μέσα σε αυτήν περιέχονται ποιήματα από 55 σύγχρονους Έλληνες ποιητές, που αναφέρονται στο θέατρο (άμεσα ή έμμεσα) ή ποιήματα που διαθέτουν θεατρική χροιά (για παράδειγμα αποτελούν αυτούσιους δραματικούς μονολόγους).

 

 

 

 

 

 

 

Η «ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ»:

Ασημίνα Ξηρογιάννη:  

 

 

Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση πρέπει να διαβαστεί συμπληρωματικά με την τοποθέτηση πάνω στην προηγούμενη.

Ακόμα, θα πρέπει εκ μέρους μου να σημειωθεί πως πιστεύω πάρα πολύ στα διακειμενικά παιχνίδια. Οι στίχοι άλλων ποιητών μπορούν να μου γεννήσουν στίχους νέους. Από τις λέξεις των άλλων ή με αφορμή αυτές ξεπηδούν οι λέξεις που θα στοιχειοθετήσουν στο δικό μου ποιητικό σύμπαν.

 Στα πλαίσια του γόνιμου διαλόγου με άλλες τέχνες και καλλιτέχνες, θα ήθελα να προσθέσω πως από τα φοιτητικά μου χρόνια ασχολούμαι με το κολάζ, το οποίο συνοδεύει κατά καιρούς τους στίχους μου. Μάλιστα κάποια κολάζ μου έχουν αποτελέσει εξώφυλλα για τα βιβλία μου. Αναφέρω ενδεικτικά το κολάζ μου με τίτλο «Η ιστορία της γυναίκας μέσα στους αιώνες» που κοσμεί το βιβλίο μου «Εποχή μου είναι η ποίηση» (Γαβριηλίδης 2013). Το βιβλίο αυτό κυκλοφορεί ολόκληρο στη Γαλλία από το 2016, μεταφρασμένο από τον Μισέλ Βόλκοβιτς. Και η γαλλική έκδοση του βιβλίου έχει επίσης στο εξώφυλλό της ένα κολάζ που έχω δημιουργήσει ειδικά γι΄αυτήν.

Συνεπώς, ο διάλογος της ποίησης με τις άλλες τέχνες είναι κάτι που με εμπνέει και με γοητεύει.

 

 

 

 

 

Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΕΚΦΡΑΣΗΣ:

Ασημίνα Ξηρογιάννη:

 

             Έχω ασχοληθεί με διαφορετικά είδη του λόγου, αν μελετήσει κανείς προσεκτικά την εργογραφία μου, αλλά και τα κείμενά μου που εμπεριέχονται στη βάση της βιβλιονέτ:  (https://biblionet.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%BF/?personid=824280)

Moυ αρέσει ο πειραματισμός, η ανακάλυψη νέων τρόπων και μορφών, η μεταμόρφωση, η ανατροπή. Έχω την ανάγκη για νέα ερεθίσματα, νέες προκλήσεις που με ανανεώνουν ως άνθρωπο και ως δημιουργό. Οπότε εκτός από ποίηση, έγραψα πεζογραφία, θεατρικό έργο, δοκίμιο.

Τα δοκίμιά μου αναφέρονται στο έργο των άλλων ομοτέχνων μου και έχω διαβάσει και μελετήσει αρκετούς έλληνες και ξένους δημιουργούς, ζώντες και τεθνεώτες. Θα σταθώ ενδεικτικά σε έναν σύγχρονο ποιητή από τον Καναδά που απεβίωσε το 2014 και τον οποίο είχα τη χαρά να συστήσω η ίδια στο ελληνικό κοινό.  Πρόκειται για τον Μάρκ Στραντ του οποίου το έργο πάντα με συγκινεί. Έτσι λοιπόν εκπόνησα μια Ανθολογία με ποιήματά του που επέλεξα και μετέφρασα. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν και έχει λάβει μάλιστα πολύ θετικές κριτικές.

 

                                            Ασημίνα Ξηρογιάννη 

/ - πηγή ανάρτησης: “Λόγος Έμφρων” – 4 ερωτήματα 

ii. 

ii. ΚΡΙΤΙΚΗ :

άρθρα

«Επίσκεψις»

στην ποίηση

του

Ρόη Παπαγγέλου

Από το προσωπικό του αρχείο

33 ποιητικά βιβλία

33 ποιήματα - ποιητικά αποσπάσματα

συνοδευτικά κριτικά σημειώματα

 

 

/ - " Ρωγμές " (1974)

 ποίημα: "Ο Χορός"

/ - " Στροφές " (1974) 

ποίημα: "Συνομιλία"

/ - " Κύπρος " (1974) 

ποιητική σύνθεση: "Θαλασσοφίλητη" (απόσπασμα I,II) 

/ - " Πνοές " (1975) 

ποίημα: "Ο κ. Σόλτ" 

/ - " Σφαγή " (1975) [ Ποιητική Σύνθεσση ] 

απόσπασμα από ενότητα XVIII

/ - " Στιγμές " (1976) 

ποίημα: "Φινάλε" 

/ - " Θρήνος " (1976) 

απόσπασμα αρ. 21

απόσπασμα αρ. 22

απόσπασμα αρ. 23

/ - " Ατλαντίδα " (1976) [ Ποιητική Σύνθεση ]

       (μετάφραση στα ιταλικά: 2011) 

απόσπασμα Ι

απόσπασμα ΙΙ

/ - " Άτομα " (1977) 

ποίημα: "Σόλο"

/ - " Άτρακτοι " (1977) 

ποίημα: "Αυγή" 

/ - " Αλμπατρός " (1977) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

αποσπάσματα: 

"Μονομαχία στη Γη του Πυρός" 

"Στίγμα"

/ - " Φάσεις " (1978) 

ποίημα: "Ρυζογραφία" 

/ - " Ιστοί " (1978) 

ποίημα: "Στο παγκάκι" 

/ - " Τόξα " (1979) 

ποίημα: "Πέτρινο" 

/ - " Μάσκες " (1979) 

ποίημα: "Διακοπή"

/ - " ¨Ηχοι " (1980) 

ποίημα: "Αροκάρια" 

/ - " Έρημος " (1981) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

αποσπάσματα: 

" Ηδύποτο ή φαρμάκι ; " 

" Μεθόριοι "

/ - " Όνειρα " (1982) 

ποίημα: "Προτομές" 

/ - " Ώρες " (1982) 

ποίημα: "Σκιάχτρο" 

/ - " Μεσόγειος "  (1983) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

από την ενότητα "Ενάλια"

 απόσπασμα Ι 

 απόσπασμα ΙΙ

/ - " Γυρισμός " (1984) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

απόσπασμα "Κι όπως ο ήλιος συνταιριάζει τα κομμάτια" 

/ - " Ψύξεις " (1985) 

ποίημα: "Οικειότητα" 

/ - " Βύσματα " (1986) 

ποίημα: "Θρόος" 

/ - " Νύξεις " (1987) 

ποίημα: "Βουβά"

/ - " Λοξοδρομία " (1989) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

απόσπασμα αρ. 1

απόσπασμα αρ. 9 ( αυτά ν' ανιστορήσεις) 

/ - " Λουριά " (1990) 

ποίημα: "Ελεγείο" 

/ - " Ύφαλα " (1991) 

ποίημα: "Μετά" 

/ - " Σκιές " (1992) 

ποίημα: "Ανδριάντας" 

/ - " Χτύποι " (1993) 

ποίημα: "Ευεργέτης" 

/ - " Ζωντανά " (1998) 

ποίημα: "Ξέσπασμα" 

/ - " Κλεψύδρα " (2001) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

αποσπάσματα 

/ - " Διάφανα " (2004) 

ποίημα: "Ξεπούλημα"

/ - " Πλους " (2011) [ Ποιητική Σύνθεση ] 

αποσπάσματα 

 

Όπως τονίζει ο Ρόης Παπαγγέλου:

σύμφωνα με τον Γιάους [Hans Robert Jauss, 1921-1997, Γερμανός ακαδημαϊκός, γνωστός για το έργο του στη θεωρία υποδοχής-πρόσληψης]

« η αποτίμηση ενός έργου κατοχυρώνεται και αποτυπώνεται μέσα από το ‘‘πώς’’ την υποδέχτηκαν οι ειδικοί. » 

 

 

 

Για να εμφανιστεί το κείμενο

πατήστε με το ποντίκι

με γρήγορο διπλό κλικ

στον παρακάτω σύνδεσμο

 

ΡΟΗΣ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΥ - 33 ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

 

 

 

ΡΟΗΣ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΥ

ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ a

ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ  ΧΑΡΑΧΤΗΡΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΚΡΙΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ:  

/ - Ο σκελετός του κ. Περεγκρίν

/ - Συράνο,

/ - Ο κ. Χάνκ,

/ - Ο κ. Πατέλ,

/ - Ο κ. Πρόν,

/ - Ο κ. Σόλτ,

/ - Ο κ. Γκόμμ,

/ - Ο κ. Κλήμενς,

/ - Ως είθισται,

/ - Αυξομειώσεις,

/ - Λεπτομέρειες,

/ - Καύχημα,

/ - Στα 69,

/ - Πλάξ,

/ - Πάροδος,

/ - Δίεσις,

/ - Υστεροφημία,

/ - Εγκόλπιον,

/ - Φήμη. 

Για να εμφανιστεί το κείμενο κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο:

 

ΡΟΗΣ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΥ - ΠΟΗΤΙΚΟΙ ΧΑΡΑΧΤΗΡΕΣ α  

 

 

 

 

 

ΡΟΗΣ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΥ

"ΠΑΡΑΔΟΞΟΦΑΝΤΑΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΟΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΥ" 

ΜΕΡΟΣ 1

ΜΕΡΟΣ 2

MΕΡΟΣ 3

Η παρουσίαση των ποιημάτων 

του Ρόη Παπαγγέλου

'Παραδοξοφάνταστα'

στην ποίηση του Ρόη Παπαγγέλου

διαιρέθηκε σε 3 μέρη 

προς ευκολίαν ανάγνωσης

και όχι με χρονική βάση των υποενοτήτων

των ποιημάτων 

και των αντίστοιχων ποιητικών συλλογών.

Η παρουσίαση έγινε με μετατροπή 

του πρωτοτύπου κειμένου (μορφή pdf)

 σε μορφή απεικόνισης (φωτογραφιών) ανά σελίδα.

Την τεχνική παρουσίαση ανέλαβε ο  Χρήστος Λέπουρας.

Αθήνα, Σάββατο 7 Μάϊου 2022.

poeta greco Ignoto

“ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ”

poetagreco.blogspot.com

          

Άρθρα: 

/ - Μανώλης Γιαλουράκης, "Ένας αγνοημένος ποιητής: Μιχάλης Διαλλυνάς"

Μανώλης Γιαλουράκης

« Ένας αγνοημένος ποιητής: Μιχάλης Διαλλυνάς »

άρθρο, 1940

δημοσίευση περ. « Νεοελληνικά Γράμματα »

 

 

 

( επιλεγέντα αποσπάσματα):

 

 

   Αν ο Μιχάλης Διαλλυνάς δεν είναι γνωστός παραέξω από την Κρήτη, σ’ αυτό, βέβαια φταίνε οι συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες έζησε και η αθόρυβη εργασία του.

   Ο Μιχάλης Διαλλυνάς στην Αθήνα θάναι σχεδόν άγνωστος. Μά στην Κρήτη, και μετά το θάνατό του, ακόμα, εξακολουθεί να μαγνητίζει με τ’ όνομά του, όλους εκείνους που κάποτε τους συγκίνησε με τα φλογερά του τραγούδια. Στο στόμα του λαού ο Διαλλυνομιχάλης – όπως τον αποκαλούσαν – μένει μορφή ιερή.

    Στα 1892 αποσύρεται από κάθε υπηρεσία. Από κει άρχισε να τακτοποιεί τα χαρτιά του και να γράφει στίχους πατριωτικούς ή σατιρικούς. Πολλές φορές έφευγε και πήγαινε να «ξεσκάσει» - όπως έλεγε – στην Αθήνα. Στενός φίλος με τον Κοντυλάκη, γύριζαν μαζί τα φιλολογικά σαλόνια. Ένα τέτοιο ταξίδι έκαμε στα 1904. Τις εντυπώσεις του τις έγραψε στο πρώτο του βιβλίο έμμετρα, και με τσουχτερή σάτιρα.

   Στα 1927, ένα χρόνο μετά το θάνατο της γυναίκας του, έφυγε «για το μακρυνό ταξίδι».

   Η πάνδημη κηδεία που τούγινε ήταν  ένας φόρος εκτίμησης που ο λαός της γενέτειράς του έκαμε στον ποιητή της.

   Μά ποιό είναι το έργο του; Τί πρόσφερε στο Έθνος;

   Ιστορικές εργασίες αποτελούν το πιο μεγάλο μέρος των πεζών του.

   Τα έμμετρά του είναι κυρίως πατριωτικά. Η γλώσσα τους δημοτική με μερικούς ιδιωματισμούς τοπικούς και κάποια παραχώρηση στην καθαρεύουσα.

   Σε τρεις τόμους βρίσκουνται τα ποιήματά του, χωρίς να ξεχνούμε τον όγκο των ανεκδότων.

   Η πρώτη του συλλογή «Ποιήματα» είδε το φως στα 1909.

   Αργότερα κυκλοφορεί η «Κριτσωτοπούλα» έπος μ’ ιστορική βάση.

   Στο γέρμα του βίου του έβγαλε και τον πρώτο τόμο των «Απάντων» του.

   Στα ιστορικά του ποιήματα λείπει η φαντασία. Παραχωρεί τη θέση της στην πραγματικότητα του γεγονότος που αποτελεί το αντικείμενο του τραγουδιού.

   Αντίθετα, στα σατιρικά του, ζωγραφίζει με άνεση τα τρωτά της εποχής του και καυτηριάζει ό,τι νομίζει ανάρμοστο.

 

    Το καλλίτερο όμως μέρος του έργου του είναι τα δράματά του. Στο Ηράκλειο, συχνά έχουν δοθεί για φιλανθρωπικές κυρίως υποθέσεις και η επιτυχία τους τόσο θεατρικά, όσο και χρηματικά, ήταν ικανοποιητική. Είναι γραμμένα έμμετρα και βασισμένα σε γεγονότα ιστορικά. Ο συγγραφέας τους γνωρίζει τη σκηνή.

    «Σμαράγδα» και «Ελένη» είναι τα δυό του δράματα. Με γλώσσα καθάρια δημοτική και με ωραία ευρήματα κρατά την προσοχή τόσο του διανοούμενου, όσο και του απλοϊκού.

    Οι ηρωϊδες και στα δυό είναι κόρες με ανώτερη ψυχοσύνθεση.

 

 

 

   Αλεξάντρεια

 

                                               Μανώλης Γιαλουράκης

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

( σε σημείωσή του ο Μανώλης Γιαλουράκης συμπληρώνει:

 

Αυτοί που θα ενδιαφερθούν περισσότερο για τον Μιχάλη Διαλλυνά, ας έχουν υπόψη την παρακάτω βιβλιογραφία:

 

          ( α. πρωτότυπα έργα)

/ - «Ποιήματα», Μ.Γ. Διαλλυνά, Ηράκλειο, 1909.

/ - Μ.Γ.Διαλλυνά, «Η Κριτσωτοπούλα», Ηράκλειο, 1912.

/ - Μ.Γ.Διαλλυνά: «Άπαντα. τόμος Α’», Χανιά, 1927.

 

           ( β. κριτικές )

/  -  Γ.Ν. Χατζιδάκη: Τα «Άπαντα του Μ. Διαλλυνά», κριτικό σημείωμα στη «Νέα Εφημερίδα» Ηρακλείου, αρ. φύλλου 3740, έτος 1927. 

/ - Β. Πιτυκάκη: «Ο Διαλλυνομιχάλης ως σατιρικός», περιοδικό «Δρήρος», έτος α΄, αρ. 3, σελ. 89 – Νεάπολη Κρήτης.

/ - Β. Πιτυκάκη: «Ο Διαλλυνομιχάλης», περιοδικό «Δρήρος», έτος β΄, αρ. 13, σελ. 437 – Νεάπολη Κρήτης.

 

 

 

 

 

[ το άρθρο

του Μανώλη Γιαλουράκη

« Ένας αγνοημένος ποιητής: Μιχάλης Διαλλυνάς »

δημοσιεύθηκε στην  

εβδομαδιαία φιλολογική, καλλιτεχνική, επιστημονική εφημερίδα

« Νεοελληνικά Γράμματα »,

Αθήνα,

(ιδρυτής: Κ. Ελευθερουδάκης),

Περίοδος Β’, αριθμός φύλλου 172,

Σάββατο 16 Μαρτίου 1940, σελ. 10. ]

 

( το πρωτότυπο σε πολυτονικό.

   Εδώ παρουσιάστηκαν τμήματα του άρθρου. )     

  

 

 iii. 

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ 

Β.Χ.Α.

από το πόνημα:

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ 

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥΣ

(ΑΝΑΡΤΗΘΕΝ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ: 

                 "Λόγος Έμφρων" 

          logosemfron.blogspot.com     ) 

 

 

 [εδώ ενδεικτικά τμήματα (τεμάχια) του Χρονολογίου Ν.Ε. Ποίησης] 

Β.Χ. Αγγελόπουλος

 

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

-        ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥΣ -

 

 

 

NEW GREEK POETRY, NEW GREEK POETS

– TIME TABLE OF THEIR POETIC COLLECTIONS AND POEMS -

 

 

 

   Η παρούσα εργογραφική έρευνα με τίτλο «Νεοελληνική Ποίηση, Νεοέλληνες Ποιητές – Χρονολογίες έκδοσης έργων τους» αποτελεί τμήμα του ευρύτερου έργου “ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ Β.Χ.Α.”, το οποίο αναρτάται τμηματικά στο διαδίκτυο από το Ιστολόγιον LogosEmfron.blogspot.com. (χρονική αφετηρία εκκίνησης 2017).   

 

  Για το συνολικό σκεπτικό του όλου έργου δες στο «ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ Β.Χ.Α. vol. 1.»

 

    Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την γνωστική και πληροφοριακή υποστήριξή τους,  στο επί μέρους τμήμα του έργου που παρουσιάζω αποσπασμένο εδώ ξεχωριστά με τίτλο «Νεοελληνική Ποίηση, Νεοέλληνες Ποιητές – Χρονολογίες έκδοσης έργων τους», τους κάτωθι φίλους και φίλες. Η αναγραφή τους με βάση την αλφαβητική κατάταξη του αρχικού γράμματος του επωνύμου τους προς αποφυγήν κάθε πιθανής παρεξηγήσεως ως προς την ιεράρχηση της συνεισφοράς τους. :

-Παύλο N. Αγγελόπουλο,

-Κώστα Βαλέτα,

-Γιώργο Γκοτσούλια,

-Δέσποινα Γεωργακάκου,

-Γιώργο Καραντώνη,

-Σπυρίδωνα Κομιανό,

-Αγγελική Κουτουλάκη,

-Άγγελο Κωτσάκη,

-Στέλλα Λαμπρινάτου,

-Βαλεντίνη Λουρμπά,

-Ευάγγελο Παπαγιάννη,

-Βασίλη Πέτροβα,

-Χριστίνα Σιώρα,

-Βαγγέλη Ταμβάκο,

-Δημήτρη Φιλελέ,

-Παναγιώτα Ψυχογιού.

    Η συγκέντρωση των πληροφοριών θα ήταν αρκετά πιο ισχνή χωρίς την βοήθειά τους.

   Και φυσικά τον Δημήτρη Εφεντάκη που φιλοτέχνησε τον πίνακα που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης.

 

                                        Αθήνα Δεκέμβριος 2018

                                                                               Β.Χ. Αγγελόπουλος

 

 

 

 

-         Οι Βασικές πηγές του παρόντος πονήματος:

 

-.  «Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Χάρη Πάτση, 1969.

 

-. (Ανθολογία Ποιητική): «Η Ελληνική Ποίηση», τ.4 (1979, 1980, 1983) Π. Σοκόλης

         - Οι τόμοι της Ποιητικής Ανθολογίας Σοκόλη αναλυτικά:

τ.Α’: επιμ. Μιχάλης Μ. Παπαϊωάννου, Κ. Ιορδανίδης «Φαναριώτες, Άνθη Ευλαβείας, Επτανήσιοι», Σοκόλης, Αθήα, 1980

τ.Β’: επιμ. Μιχάλης Γ. Μερακλής, «Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά – Μεταρομαντικοί», Σοκόλης, Αθήνα, 1983.

τ.Γ’: επιμ. Αλέξανδρος Αργυρίου, «Νεωτερικοί Ποιητές του Μεσοπολέμου», Σοκόλης, Αθήνα. 1979

τ. Δ’: επιμ. Κώστας Στεργιόπουλος, «Η Ανανεωμένη Παράδοση», Σοκόλης, Αθήνα, 1980

 

- (Ανθολογία Ποιητική): Αυγέρη,  Μ., Σταύρου, Αρ., Ρώτα Β., Παπαϊωάννου Μ.Μ., «Η Ελληνική Ποίηση Ανθολογημένη», τόμοι 5, Παρθενών, Αθήναι, 1977.

 

- (Ανθολογία Λογοτεχνίας και Λογοτεχνών): «Μεγάλη Πελοποννησιακή Λογοτεχνική Ανθολογία», τ.Α., τ.Β., τ.Γ., Βιβλιεμπορική, Οργανισμός Πελοποννησιακών Εκδόσεων. (χωρίς ημερομηνία έκδοσης (χ.χ.))

 

- (Ανθολογία Τοπική): -επιμέλεια-ανθολόγηση: Δόξας, Τάκης, «Ηλειακή Γραμματολογία», Πύργος Ηλείας, 1963.

 

- (Ανθολογία Ποιητική): Κεφαλάς, Ηλίας, «Ανθολογία Σύγχρονης Ελληνικής Ποίησης» (Η δεκαετία του 1980), Νέα Σύνορα-Λιβάνης, Αθήνα, 1989.

 

- (Ανθολογία Γενική) «Δαίδαλος Μεγάλη Ανθολογία της Σύγχρονης Ελληνικής Λογοτεχνίας», 4 τόμοι, Εταιρεία Συγγραφέων, εκδ. Εφημερίδδα των Συντακτών, 2016-2017..

 

-Βασική Βιβλιοθήκη, τ.14, «Ποίησις και πεζογραφία της Επτανήσου», επιμ. Γ.Θ. Ζώρας, Αετός, Αθήναι, 1953.

 

-Βασική Βιβλιοθήκη, τ.25., «Παλαμάς, Σικελιανός, Καβάφης», επιμ. Αντρέα Καραντώνη, εκδ. Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήναι, 1955,

 

- Αργυρίου, Αλεξ:  «Εισαγωγή στη Νεωτερική Ελληνική Ποίηση», (σελ. 19-237) στον τόμο «Η Ελληνική Ποίηση», «Νεωτερικοί Ποιητές του Μεσοπολέμου», εκδ. Σοκόλης, Αθήνα, 1979,

 

-Δημαράς, Κ.Θ., «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», 6^η εκδ. Ίκαρος, 1975.

 

-Ζώρας, Γεώργιος, «Νεοελληνική Φιλολογία», (Περίοδος Πρώτη: από των αρχών της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας μέχρι της πτώσεως της Κων/πόλεως», Πανεπιστήμιον Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Αθήναι, 1950.

 

- Καλοδίκης, Π., «Η Νεοελληνική Λογοτεχνία», τ. 3., Gutenberg, Αθήνα.

 

-Καμπάνης, Άριστος, «Ιστορία της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας», εκδ. Ε’, βιβλιοπωλείον της Εστίας, Εν Αθήναις, 1948.

 

-Κοκόλης, Ξ.Α., «Δώδεκα Ποιητές. Θεσσαλονίκη 1930-1960», Εγνατία, Θεσ/νίκη

 

-Mαστροδημήτρης, Π.Δ., «Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία», 3^η εκδ., Παπαζήσης, Αθήναι, 1978.

 

-Μπουγάς, Νίκος, κ.α. «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (1000-1977)», τόμοι 2,  εκδόσεις Σταφυλίδη, Αθήνα (χ.χ.)

 

-«Ανδρέα Κάλβου - ¨Απαντα», πρόλογος: Σπύρου Μυλωνά, 3^η εκδ., Αθήνα, 1962.

 

-Πολίτης, Λίνος., «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», β’ εκδ., ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1979.

 

-Ρόζος, Ευάγγελος, Π., «Οι Πρόωρα Χαμένοι Δημιουργοί της Τέχνης», Δρυμός, Αθήνα, 1988 (σ. 61) 

 

-Σαχίνης, Απόστολος, «Πεζογραφία του Αισθητισμού», Εστία, 1981.

 

-Τσάκωνας, Δημ., Γρ., «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Πολιτικής Κοινωνίας», 2^η εκδ, επηυξημένη,  τόμοι: Α, Β, Γ, Δ, Ε, ΣΤ, Ζ, Η, Θ,   εκδ. Σώφρων, 1992. 

 

-Τσαντσάνογλου, Ελένη, «Διονύσιος Σολωμός» στον τόμο: «Σάτιρα και Πολιτική στη Νεώτερη Ελλάδα», εκδ. Σχολή Μωραϊτη, Αθήνα, 1979.

 

-Vitti, Mario, «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Οδυσσέας, Αθήνα, 1978.

 

 

    Οι ανωτέρω είναι οι βασικές πηγές. Εννοείται ότι υπάρχουν και πολλές άλλες δευτερεύουσες και συμπληρωματικές.

 

 

 

Εγκυκλοπαίδειες:

 

-άρθρα (λήμματα) των Κώστα Στεργιόπουλου, Αλεξ. Ζήρα, Δημήτρη Δασκαλόπουλου, Γλυκερίας Πρωτοπαπά-Μπουμπουλίδου, Φαίδωνα Κ. Μπουμπουλίδη και άλλων στην Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς (2007).

 

-άρθρα (λήμματα) στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, 4^η έκδοση, εκδ. οίκος Νίκα, Αθήνα 1966

  

  

   

Περιοδικά:

 

(η αναφορά είναι ενδεικτική για τα βασικότερα που χρησιμοποιήθηκαν έως τώρα)

 

-Ιχνευτής (διάφορα τεύχη)

 

-Διαβάζω (διάφορα τεύχη - ιδίως τα «πολύτιμα» τεύχη με τα αφιερώματα)

 

- Αιολικά Γράμματα

 

- Αλεξανδρινή Τέχνη (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Ανακύκληση

 

- Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης (:ιδίως τις βιβλιοκριτικές-βιβλιοπαρουσιάσεις),

 

- Αξιός (Λήκυθος),

 

- Αργώ  [(Αλεξάνδρεια)] (Λήκυθος),

 

- Αττικόν Μουσείον (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Αυλός

 

- Αχαϊκά (Λήκυθος)

 

- Αχαϊκή Εστία (Λήκυθος)

 

- Γράμματα, ( σε ηλεκτρονική μορφή:  Ιανουάριος-Δεκέμβριος 1934: Λήκυθος)

 

- Γράμματα και Τέχνες

 

- Δελτίο της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας

 

- Το Δέντρο,

 

- Δευκαλίων ο Θεσσαλός,

 

- Εδέμ (Λήκυθος),  

 

- Εθνική Βιβλιοθήκη (Λήκυθος),

 

- Ελεύθερα Γράμματα, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Ελληνικά Γράμματα (Λήκυθος),

 

- Ελληνική Δημιουργία,

 

- Ελληνική Επιθεώρησις (Λήκυθος), 

 

- Επιθεώρηση Τέχνης,

 

- Εποχές

 

- Ερωτόκριτος  [(Χανιά)[ (Λήκυθος),

 

- Ευβοϊκά Γράμματα (Λήκυθος),

 

- Ζωή (Κωνσταντινούπολη) (Λήκυθος),

 

- Ηπειρωτικά Γράμματα (Λήκυθος),

 

- Θεσσαλικά Γράμματα (Λήκυθος),

 

- Ίρις (Λήκυθος),

 

- Ο Καλλιτέχνης [Αθήναι] (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος), 

-Καλλιτεχνική Ελλάδα (Λήκυθος),

 

- Κερκυραϊκή Ανθολογία (Λήκυθος),

 

- Κλειώ (Λήκυθος),

 

- Κορίννα (Λήκυθος),

 - Κόσμος [Σμύρνη] (σε ηλεκτρονική μορφή - συλλογές Α.Π.Θ.) 

- Κρητική Στοά [Ηράκλειον] (ετήσια περιοδική έκδοση: συλλογές Α.Π.Θ.) 

- Κυπριακά Γράμματα (σε ηλεκτρονική μορφή)

- Η λέξη

- Λεσβιακά Γράμματα (Λήκυθος),

 

- Ο Λόγος [Κωνσταντινούπολη], (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 - Λόγος και Πράξη

- Λογοτεχνία  [Αθήνα]  (σε ηλεκτρονική μορφή: συλλογές Α.Π.Θ.) 

 - Λογοτεχνική Δημιουργία,

 

- Λογοτεχνική Επιθεώρηση, (1927, 4 τεύχη: σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Λόγου Χάριν,

 

- Λύρα, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Λυτρωμός, (τεύχη του 1933, σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Μακεδονικές Σελίδες, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Μορφές, (τεύχη σε ηλεκτρονική μορφή)

 

- Νέα Αριάδνη,

 

- Νέα Επιθεώρηση, (σε ηλεκτρονική μορφή, 2 περίοδοι: Λήκυθος)

 

- Νέα Εστία,

 

- Νέα Ζωή, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Νέα Τέχνη, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Νεοελληνικά Γράμματα, (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Νεοελληνική Λογοτεχνία ( σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος),

 

- Νέοι (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Νέοι Ρυθμοί [Δράμα] (ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος), 

 

- Νέον Πνεύμα [Κωνσταντινούπολη] (ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Το Νέον Πνεύμα [Αθήναι] (ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Νεότης [Πειραιεύς] (ατυχώς λίγα τεύχη: ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Ο Νουμάς (κυρίως από: Λήκυθος),

 

- Η Ομπρέλα,

 

- Παλίμψηστον,

 

- Παναθήναια, (σε ηλεκτρονική μορφή)

 

- Τα Παρασκήνια, (1924-1928) (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Παριανά,

 

- Πειραϊκά Γράμματα, 

 

- Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά (οι 9 ετήσιοι τόμοι από το 1957 έως και το 1965)

 

- Περίπλους,

 

- Πινακοθήκη (σε ηλεκτρονική μορφή)

 

- Ποιητική Έκδοση (Λήκυθος),  

 

- Πλανόδιον,

 

- Πνευματική Ζωή (: ιδίως το τμήμα: Διαρκής Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας –ΔΙΝΛ- από τον Μιχάλη Σταφυλά και Γιώργο Πολ. Παπαδάκη και Κώστα Καρούσο),  

 

- Πνευματική Κύπρος,  

 

- Πολιορκία (Γραφή και Ανάγνωση)

 

- Πολιτιστική (Μηνιαία Επιθεώρηση Τέχνης)

 

- Σεράπιον

 

- Σημειώσεις,

 

- Σκέψη και Τέχνη,

 

- Η Τέχνη (ηλεκτρονική μορφή, Ε.Λ.Ι.Α.)

 

- Τράμ (Ένα Όχημα)

 

- Φιλολογικά Χρονικά, (τεύχη σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Φιλολογική Ηχώ (Κωνσταντινουπόλεως) (σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Φιλολογική Κύπρος (Λήκυθος),

 

- Φιλολογική Κυριακή (Λήκυθος),

 

- Φιλότεχνος (1926-1927) (τεύχη σε ηλεκτρονική μορφή: Λήκυθος)

 

- Χάρτης (ιδιαίτερα τα  τεύχη με τα «πολύτιμα» αφιερώματα σε ποιητές)

 

- Χρονικό (Γράμματα-Τέχνες) από τις εκδ. Ώρα – (Ετήσιοι τόμοι)

 

 

   

-Πηγές από το Διαδίκτυο (ενδεικτικά):

 

-Διάφορα άρθρα και αναρτήσεις

 

-Ιδίως την χρήση της Wikipedia (Wikipaideia).

 

-της biblio.net, (για έλεγχο τίτλων, αντιπαραβολή και σύγκριση ημερομηνιών των εκδόσεων)

 

- Ανέμη

 

-Την αναρτημένη στο διαδίκτυο «Ανθολογία Νεοελλήνων Ποιητών της Θεσσαλονίκης» της Βίκυς Παπαπροδόμου (εξαιρετική εργασία από την οποία δανείστηκα αρκετά στοιχεία για ποιητές και εν μέρει άλλα στοιχεία συνέκρινα ή επιβεβαίωσα).  

 

- το αναρτημένο άρθρο: «Αρκάδες εσμέν. Η συμβολή των Αρκάδων στη Νεοελληνική Ποίηση»

 

-το αναρτημένο άρθρο στο διαδίκτυο για το λογοτεχνικό περιοδικό της Αλεξάνδρειας «Η Αλεξανδρινή Τέχνη» του Κωνσταντίνου Αυγέρου.

 

-το αναρτημένο άρθρο στο διαδίκτυο: Μάνος Τασάκος, «Σταύρωση, θάνατος κι ανάσταση στην ελληνική ποίηση».

 

-Ψηφιακές Δημοτικές Βιβλιοθήκες

[Αλεξανδρούπολης,

Βέροιας,

Ζαγοράς,

Κοζάνης,

Πατρών,

Περιστερίου,

Πετρούπολης,

Ρεθύμνου,

Ρόδου,

Σερρών,

Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού,

Μεγάλη του Γένους Σχολή, κ.α. ]

 

- Τις αναρτήσεις από τον ιστότοπο «Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας» (ΑΣΚΙ) ιδίως για τα τεύχη σε ηλεκτρονική μορφή των περιοδικών «Επιθεώρση Τέχνης», «Λογοτεχνικός Πολίτης», «Η Συνέχεια». «Κριτική».

 

- τον εξαιρετικό ελληνικό ιστότοπο “Deyteros,com” με αλφαβητάρι ελλήνων λογοτεχνών, ιδίως νεωτέρων. 

 

- τον ιστότοπο της ΕΕΛ (Ελληνική Εταιρεία Λογοτεχνών)

 

- την ιστοσελίδα «Εταιρεία Συγγραφέων» [(πρόθεμα:www - “authors.gr”)]

 

- την ιστοσελίδα «Η Κατιούσα»

 

- τις ιστοσελίδες παλαιοβιβλιοπωλείων (π.χ. Retsas.books / Old.books / Αντίδοτο / Golden Books (Χρυσός), / Horizon Books, / Κουνιός Books, κ.α.)

 

    

   

- Τί συμπεριλήφθηκε και τί δεν συμπεριλήφθηκε:

        α) Στο παρόν πόνημα «Νεοελληνική Ποίηση, Νεοέλληνες Ποιητές – Χρονολογίες έκδοσης έργων τους» περιλαμβάνονται κατά βάσιν μόνον εκδοθέντα βιβλία (τόμοι):

Ουσιαστικό ενδιαφέρον της παρούσης μελέτης-έρευνας-καταγραφής αποτελούν οι χρονολογίες έκδοσης ενός βιβλίου (τόμου) και όχι οι ημερομηνίες δημοσίευσης ποιημάτων σε λογοτεχνικά περιοδικά ή λοιπά έντυπα.

Μόνο κατ’ εξαίρεσιν και κυρίως για τις; πρώτες περιόδους της Νεοελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής και ιδίως για παλαιότερους λογοτέχνες γίνεται αναφορά σε δημοσίευση ποιημάτων τους σε λογοτεχνικά περιοδικά ή σε εφημερίδες της συγχρονίας τους. Αυτό γιατί τότε ήταν πολύ πιο δύσκολη η δυνατότητα έκδοσης αυτοτελών έργων τους σε βιβλίο. Σε σπάνιες περιπτώσεις αυτό διατηρείται και για σχετικώς νεώτερους ποιητές αλλά για πολύ ειδικούς λόγους (π.χ. η σπουδαιότητα ενός έργου τους ή η αδυναμία έκδοσης έργων τους σε αυτόνομο τόμο, κ.ο.κ.)

       β) Μολονότι έχει επιβληθεί κάποιου είδους λογοκρισία (σε ελάχιστους τίτλους έργων) αυτό ουσιαστικά δεν επηρεάζει, κατά τη γνώμη μου, την ποσότητα των πληροφοριών. Σε άλλη έκδοση, εάν βέβαια αυτή υπάρξει, θα συμπεριληφθούν και ποιητές-δημιουργοί που δεν αναφέρθησαν σκοπίμως (: π.χ. ο προκλητικός τίτλος κάποιου έργου τους).

      γ) Περιλαμβάνεται κατά βάσιν μόνον η λογοτεχνία ενηλίκων και όχι παιδική λογοτεχνία ή εφηβική:

Στο συγκεκριμένο πόνημα αναφέρονται μόνον οι λογοτέχνες που, τουλάχιστον την εποχή της έκδοσης του έργου τους, είχαν ως στόχο το ενήλικο κοινό. Ακόμη κι αν το εκδοθέν έργο τους έχει εκπέσει κατά την πορεία του χρόνου και μεταγενέστερα κατετάχθη στην εφηβική λογοτεχνία ή στην παιδική λογοτεχνία, εφόσον η αρχική πρόθεση των δημουργών ήταν το ενήλικο κοινό της συγχρονίας τους, τότε το έργο τους καταγράφεται.

Αντιθέτως, οι λογοτέχνες, ποιητές εν προκειμένω εδώ, που είχαν εξ αρχής ως στόχο το παιδικό κοινό (παιδική λογοτεχνία ή λογοτεχνία εφηβική) δεν αναφέρονται. Αν αυτό έχει συμβεί θα έχει γίνει για τους εξής λόγους:  i)είτε κατά λάθος, ii) είτε επειδή το συγκεκριμένο έργο τους θα βρισκόταν στα όρια μεταξύ λογοτεχνίας εφήβων και ενηλίκων.

 

 

  

 Ποίηση ανά έτος:

        Στη συγκεκριμένη κατηγορία προστέθηκαν καταχρηστικά και τα βιβλία, συνήθως ποιητών, που περιέχουν αφορισμούς, αποφθέγματα ή γνωμική ποίηση ή γνωμολογική ποίηση. Κανονικά θα έπρεπε να δημιουργηθεί μία υποκατηγορία αμέσως μετά την κεντρική κατηγορία της Ποίησης. Αυτό παραμένει ανοιχτό πρόβλημα για ενδεχόμενη μελλοντική έκδοση. Πάντως, υπό τον όρον βέβαια ότι οι παραγωγοί-δημιουργοί των αφορισμών είναι κατά βάσιν ποιητές, και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι οι προτάσεις τους είναι συντεταγμένες σε ποιητική δομή τόσο ως προς τη σύνταξη όσο και ως προς την επιλογή του λεξιλογίου ή ακόμη και ως προς την ελευθερία του λεξιλογίου κρίθηκε θεμιτό να ενταχθούν τα παραγόμενα έργα στην κεντρική κατηγορία της Ποίησης ανεξαρτήτως των ενστάσεων ή των αντιρρήσεων που δικαιολογημένα θα μπορούσε να προτάξει κάποιος.

        Ο σύγχρονος όρος που προτιμούν οι κριτικοί για τα βιβλία που εμπεριέχουν ποίηση είναι ποιητικό έργο ή ποιητικό βιβλίο. Αυτός ο όρος συμπεριλαμβάνει: α) και την ποιητική συλλογή (με ενιαίο κέντρο, ή ενιαία χρονολογική διάταξη των ποιημάτων ή κάποιο ευρύτερο θέμα) β) και την μεμονωμένη Ποιητική Σύνθεση γ) και την συμπεριληπτική έκδοση ποιημάτων (π.χ. υπό τον ενδεικτικό τίτλο: Ποιήματα ή Τραγούδια ή Στίχοι για παλαιότερες εποχές) δ) και την εκλογή ποιημάτων ή επιλογή ποιημάτων ε) και την συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων κάποιου ποιητή στ) ακόμη και την Ατομική Ποιητική Ανθολογία κάποιου ποιητή.

        Στα περισσότερα αναγραφέντα βιβλία τίθεται σε παρένθεση ο όρος «ποιητική συλλογή». Εάν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις τότε αναγράφεται ο όρος «Ποιητική Σύνθεση» (συνθετικό ποίημα ο νεώτερος όρος). Για κάποιους εκ των δημιουργών που οι ίδιοι είχαν δώσει επεξηγηματικό σχόλιο για το έργο τους αναγράφεται ο όρος «Ποιήματα» ή «Τραγούδια» ή «Στίχοι» ανάλογα με το σχόλιο που είχε παραθέσει ως υπότιτλο ο ίδιος ο δημιουργός.

       Μια ιδιαίτερη και προβληματική υποκατηγορία είναι εκείνη με τα «σύμμεικτα» έργα. Όταν δηλαδή ένας δημιουργός στο ίδιο εκδοθέν βιβλίο του έχει παραθέσει ποιήματα (συνήθως στο πρώτο μέρος του) και στο άλλο μέρος μπορεί να έχει παραθέσει πεζά (λυρικά) κείμενα ή κάποιο θεατρικό (μονόπρακτο) ή κάποιο πόνημα που εντάσσεται σε άλλο μέρος του λόγου. Η κατηγορία των «σύμμεικτων», εφόσον βασικά περιέχει ποίηση και την προτάσσει ο δημιουργός στο εκδοθέν βιβλίο του, αναγράφεται στην ευρύτερη κατηγορία της ποίησης πάντα με την ένδειξη σύμμεικτον. Εάν υπάρχει χώρος, αναγράφεται σε συμπληρωματικό σχόλιο από ποιά λογοτεχνικά αποτελείται αυτό το σύμμεικτον βιβλίο. (π.χ. ποίηση, πεζά, θέατρο, δοκίμιο,, κλπ).

 

 

  

 Εκδοτικές είσοδοι ανά έτος:

       Για αρκετά εκδοτικά έτη ποιητικής παραγωγής αμέσως μετά την γενική κατηγορία της Ποίησης υπάρχει ένα είδος υπομνήματος με τίτλο  την συγκεκριμένη εκδοτική χρονιά και τις αντίστοιχες εκδοτικές εισόδους βιβλίων ποίησης ποιητών που πρώτη φορά εκδίδουν Ποίηση.

       Αυτό το υπόμνημα αναφέρει μόνον εκείνους τους ποιητές και τις ποιητικές τους συλλογές που εξακριβωμένα είναι η πρώτη τους εκδοτική προσπάθεια, δηλαδή η έκδοση σε βιβλίο. Δεν αφορά τις δημοσιεύσεις ποιημάτων σε περιοδικά ή λοιπά έντυπα.

      Στην συγκεκριμένη υποκατηγορία «εκδοτικόν έτος-εκδοτικές είσοδοι στην Ποίηση» αν δεν έχει επιβεβαιωθεί  πλήρως  ότι η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή-ποιητικό βιβλίο του εκάστοτε δημιουργού ήταν η πρώτη του, τότε δεν αναφέρεται (έστω και αν ακόμη όλες οι ενδείξεις τείνουν να οδηγήσουν κάποιον να την προσγράψει ως πρώτη).

 

 

Η κατάταξη-καταγραφή των έργων των λογοτεχνών/δημιουργών ανά έτος:

       α) Ο τρόπος καταγραφής των δημιουργών έγινε αλφαβητικά και όχι κατ’ αξίαν ή σπουδαιότητα. Για να το συνδέσουμε και με μία άλλη παράμετρο η αναγραφή/καταγραφή των δημιουργού έγινε με βάση την προβολή της δικής του αξιώσεως (ως προς την οριοθέτηση του δημιουργήματός του και το αποτέλεσμα της δημιουργίας του) και όχι με το αξιολογικό κριτήριο της αξίας επίτευξής του. Και ο αυτοπροσδιορισμός του και μόνον είναι επαρκής για να καταγραφεί στο παρόν πόνημα. Είναι έργο της κριτικής και των κριτικών (με όποιο προσωπείο, ρόλο ή φορέα αυτοί μπορεί να έχουν, να διαθέτουν ή να εκφράζουν), -είναι άλλωστε κάτι που γινόταν και γίνεται ανελλιπώς-,  για το ποιοι δημιουργοί θα προβληθούν και θα προταχθούν τόσο κατά την συγχρονία τους όσο και κατά την διαχρονία. 

Όπου βέβαια πρόκειται είτε για υψηλής αξίας εγνωσμένους δημιουργούς είτε για κορυφαία έργα, τότε, αυτό, με σύμβολα υποβοηθητικά, έμμεσα, ενδεικνύεται (:βασική σήμανση ο τονισμός της γραμματοσειράς) χωρίς να εκληφθεί αυτό ως υποχρέωση του συντάκτη του παρόντος πονήματος να επισημάνει όλα τα έργα ή όλους τους δημιουργούς που έχουν κατά καιρούς εγκωμιαστεί.  .

       β) H αλφαβητική καταγραφή των δημιουργών και των έργων τους ανά έτος δεν έγινε με βάση τα πρότυπα της διεθνούς βιβλιογραφίας όπου προτάσσεται πρώτα το επώνυμο και μετά το όνομα. Επιλέχθη να προταχθεί το βαπτιστικό όνομα (ονοματοδοσίας) και μετά το επώνυμο. Αυτό, μολονότι δημιουργεί δυσκολίες στην ανεύρεσή τους για τον έμπειρο χειριστή, υποβοηθά αντιθέτως τον άπειρο αναγνώστη όπου πρώτα θα προτάξει το όνομα και μετά το επώνυμο του δημιουργού.

          Ένας άλλος λόγος επιλογής αυτού του συστήματος καταγραφής των ονομάτων, εξ ίσου βασικός, είναι ότι ο δημιουργός-καλλιτέχνης γίνεται γνωστός με τον τρόπο που ο ίδιος υπογράφει και όχι με τον τρόπο παράταξης των υπαλλήλων μιας γραφειοκρατίας ή των επιστημόνων όπου εκεί κανονικά θα πρέπει να προτάσσεται το επώνυμο.

Αυτό το επιλεγέν σύστημα παράθεσης πρώτα του βαπτιστικού ονομάτος και κατόπιν του επωνύμου, μολονότι ίσως δημιουργήσει κάποιες δυσκολίες ως προς τον αρχικό εντοπισμό των δημιουργών, όταν γίνει όμως κατανοητό, τότε θα καταστήσει πολύ πιο εύκολη την αναζήτησή τους και τον εντοπισμό τους στις σελίδες του παρόντος πονήματος (ή έτσι τουλάχιστον υποθέτω).

Η μορφή μάλιστα του πονήματος σε περιβάλλον επεξεργαστή κειμένου δίνει στον χρήστη τις δυνατότητες με κλειδιά εντοπισμού (π.χ. επώνυμο δημιουργού, έτος, είδος εγγραφής/κατάταξης, ποίηση ανά έτος) να εντοπίσει σε όλη την έκταση του κειμένου τις αναγραφές που εκείνος επιθυμεί να ταυτοποιήσει και να τις συνενώσει ή να τις εξετάσει ξεχωριστά. 

       γ) ¨Όταν γίνεται λόγος για δημιουργούς πρέπει να προσεχθεί ο τρόπος που υπογράφουν τα έργα τους. Πέρα από την συνήθη πεπατημένη (κοινό τόπο) της υιοθέτησης ψευδωνύμων - διαφορετική ταυτότητα, ταυτότητα νέα και αναδυομένη ώστε να μπορέσουν να εκφράσουν αυτό που δεν επιτρέπεται στους μέσους απλούς ανθρώπους, σύνδεση συμβολική και υποχρεωτική με το πασίγνωστο από τον αρχηγέτη ¨Ομηρο «μούσα πολύτροπον…» και όλες τις πιθανές εκδοχές και υποθέσεις της καταφυγής στα ψευδώνυμα - υπάρχει και ο ιδιόμορφος τρόπος που αρκετοί δημιουργοί επιλέγουν να υπογράφουν.

       Ας υπενθυμίσουμε ενδεικτικά ότι ο Κωνσταντίνος Καβάφης υπέγραφε τελικώς ως Κ.Π. Καβάφης, ο Κωνσταντίνος Καρυωτάκης ως Κ.Γ. Καρυωτάκης, ο Τάκης Παπατσώνης ως Τ.Κ. Παπατσώνης και ένα σωρό άλλα τέτοια ενδεικτικά παραδείγματα. Στην αναφορά του ονόματός τους,  λοιπόν, υιοθετήθηκε να επισημαίνεται ποιός είναι ο τρόπος που υπογράφουν τα έργα τους. Αυτό γίνεται συνήθως σε μικρό σύντομο σχολιασμό ακριβώς κάτω από το αρχικό-εναρκτήριο έργο τους.

 

 

- Ο στόχος του παρόντος πονήματος:

       Α) Το λογοτεχνικό πεδίο πέραν όλων των άλλων είναι και πεδίον ανταγωνισμού. (Οι θέσεις και η ανάλυση του  Pierre Bourdieu ως προς τα συμβολικά προϊόντα είναι καθοδηγητική και διασαφηνιστική ως προς αυτό). Έτσι, εφόσον έχουν καταταχθεί οι συμμετέχοντες σε αυτό ανά έτος έκδοσης-κυκλοφορίας των έργων τους, τότε μπορεί ευκρινέστερα ο αναγνώστης να διαπιστώσει καλύτερα και το ρόλο τους και τους εν δυνάμει ανταγωνιστές τους και τις καινοτομίες που ο κάθε ένας από αυτούς προσέφερε στο στίβο.

      Β)  Στην λογοτεχνική παραγωγή (ελληνική και παγκόσμια) συμβαίνει να παρουσιάζονται κατά εποχές «ποιητές-γαλαξίες» (δάνειος όρος, αλλά λόγω του ψυχικού μηχανισμού της «κρυπτομνησίας» δεν μπορώ να ενθυμηθώ την βιβλιογραφική αναγραφή του όρου και να παραπέμψω στην πρωτογενή πηγή του δημιουργού του), δηλαδή τόσο μεγάλης αξίας, εμβέλειας και τόσο επηρεαστικοί (influentive) ποιητές που επιβάλλουν στους συγχρόνους τους να ασχοληθούν αποκλειστικά με αυτούς και με την σπουδαιότητα των δημιουργιών τους. Ενδεικτικά μερικά αυταπόδεικτα παραδείγματα για την νεοελληνική ποίηση: Διονύσιος Σολωμός, Κωστής Παλαμάς, Κ.Π. Καβάφης, Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Οδυσσέας Ελύτης, κ.α. Την εποχή της συγχρονίας τους ή του μεσουρανήματός τους οι υπόλοιποι δημιουργοί σκεπάζονται από την άλω αυτών των προβεβλημένων δημιουργών. Τότε κυριαρχεί στην λογοτεχνική παραγωγή ή ορθότερα στην λογοτεχνική κατανάλωση -γιατί όχι και στην κριτική - μόνο το προταθέν «παράδειγμα» των «δημιουργών-γαλαξιών». (Θυμηθείτε το φαινόμενο του «καρυωτακισμού» ή καλύτερα του, με πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις και πολύ πέρα από τα όρια μίας εθνικής λογοτεχνίας,  «βυρωνισμού»).

             Οι υπόλοιποι δημιουργοί που συνυπάρχουν στο λογοτεχνικό πεδίο και τυχαίνει εκείνες τις περιόδους να δημιουργούν χάνουν το πλεονέκτημα να παρουσιάσουν επί ίσοις όροις το έργο τους είτε στο ειδικό κοινό είτε στο ευρύτερο. Υπάρχει όμως η περίπτωση να είχαν προτείνει τότε μια άλλη πορεία έκφρασης ή ένα διαφορετικό θεματολόγιο τα οποία δεν είχαν εκτιμηθεί όσο θα έπρεπε την εποχή εκείνη (τόσο από κριτικούς, όσο και από ομοτέχνους τους,  όσο και από κοινό) γιατί το κυρίαρχο «παράδειγμα», είτε επρόκειτο για  λογοτεχνικό ρεύμα, είτε για Σχολή,  είτε για λογοτεχνικό δόγμα, είτε για κάποιον «δημιουργό-γαλαξία» επισκίαζε όλες τις υπόλοιπες εκδοχές έκφρασης και επιλογής θεματολογίου ή έκφρασης. 

             Με την χρονολογική κατάταξη των έργων στο σύστημα της κοόρτης (δηλαδή ανά εκδοτικόν έτος), ο αναγνώστης μπορεί να ελέγξει τόσο παράλληλα (συγχρονικά) όσο και κάθετα (διαχρονικά) την συνεισφορά του κάθε μεμονωμένου δημιουργού και ίσως να  εντοπίσει το πότε αρχίζει κα πότε μειώνεται η εμβέλεια επιρροής των κυρίαρχων δογμάτων και «κυρίαρχων» δημιουργών. Φυσικά αυτό θα πρέπει να το συναρτήσει με πολλές άλλες παραμέτρους εξωγενείς της λογοτεχνίας [πολιτικές, διεθνείς συγκυρίες, ιστορικές, οικονομικές, κοινωνιολογικές, μεταβολές στην τεχνολογία, μεταβολές στον τρόπο ζωής και κατανάλωσης, παράλληλη εμφάνιση άλλων μέσων (π.χ. κινηματογράφος, κλπ), κ.ο.κ.], οι οποίες όμως την επηρεάζουν και διαμορφώνουν τόσο το αισθητικό γούστο όσο και προκαλούν ως αντανάκλασή τους τα επερχόμενα είδη και ρεύματα. 

       Γ) Το λογοτεχνικό πεδίο ελέγχεται από τους «πυλωρούς» (:κριτικούς λογοτεχνίας, εκδότες λογοτεχνικών περιοδικών, ανθολόγους, συντακτικές επιτροπές, υπευθύνους λογοτεχνίας εκδοτικών οίκων - τους λεγόμενους editors αγγλιστί -, επιτρόπους βραβεύσεων, κ.ο.κ.). Αυτοί οι διαμεσολαβητές (βλ. για τον όρο και τη λειτουργία του το μεταφρασμένο στα ελληνικά βιβλίο «Η Κοινωνιολογία της Λογοτεχνίας» του John Hall, εκδόσεις Gutenberg, 1990 / συμπληρωματικά δες επίσης το βιβλίο του L.L. Schucking, «Η Κοινωνιολογία του Φιλολογικού γούστου», Κάλβος, Αθήνα, 1970, σε μετάφραση Τάκη Κονδύλη) με την σειρά τους προεπιλέγουν και προτείνουν στο υποψήφιο κοινό τους παίκτες του λογοτεχνικού πεδίου. Ανάλογα με την ιδεολογία του, τις θέσεις του, τις αισθητικές του προτιμήσεις, τα συμφέροντά του, ο κάθε «πυλωρός» (:gate Keeper) προτείνει προς ανάγνωσιν-κατανάλωση και τους ποιητές που συμβαδίζουν με την ιδεολογία του και το αισθητικό του γούστο και τις πολιτικές του θέσεις ή, ακόμη επιπροσθέτω, και με την δική του κοινωνικοοικονομική θέση (δηλώνοντας εναλλακτικά έτσι τον όρο social position και status, παρά τις εννοιολογικές διαφοροποιήσεις που μεταξύ τους αυτοί οι δύο όροι μπορεί να ενέχουν.)

            Παραθέτοντας λοιπόν εμείς όσο το δυνατόν περισσότερους δημιουργούς, ανεξαρτήτως των κρίσεων των «πυλωρών» ή των διαδικασιών αποκλεισμού στις οποίες υποβάλλουν τους υπόλοιπους δημιουργούς οι «πυλωροί», μπορεί ο αναγνώστης να έχει εν δυνάμει μια πληρέστερη εικόνα για το λογοτεχνικό/συμβολικό πεδίο.

       Δ)  Στην παρούσα καταγραφή δεν γίνεται διάκριση ανάμεσα σε Υψηλή Τέχνη και σε τέχνη λαϊκής κατανάλωσης. Όχι φυσικά γιατι δεν ισχύει και δεν είναι καθοριστική μια τέτοιου είδους διάκριση. Εκκινώντας με την καθοριστική υπόθεση ότι όλοι οι δημιουργοί, ακόμη και οι πιο άτεχνοι ή οι πιο ατυχείς, μεταφέρουν, διασώζουν, εκτείνουν, εντείνουν και επανοηματοδοτούν τη γλώσσα αυτό δίνει το δικαίωμα καταγραφής όλων ανεξαιρέτως. Με την καταγραφή όλων αποφεύγονται επίσης οι κατά καιρούς και ανά εποχές ρητές ή άρρητες διαιρέσεις των πνευματικων κύκλων και των κριτικών όπου ομάδες «δια-φερόντων» (πολιτικών, ιδεολογικών, αισθητικών κλπ) προέκριναν τους δημιουργούς της προτιμήσεώς τους και αποσιωπούσαν τους υπόλοιπους. Υπενθυμίζουμε άλλωστε ότι η Πολιτική δεν λειτουργεί πάντοτε άμεσα και με ευθύ τρόπο αλλά, ίσως στις περισσότερες των περιπτώσεων, και με την ενεργοποίηση του «non-Decision making» (:αποσιώπηση, κατακράτηση, βραδυπορία στην κατάθεση των προτάσεων των προερχομένων από εναλλακτικά μέλη του πολιτικού συστήματος ή ακόμη και, αυτό γίνεται φυσικά εντέχνως και με μεγάλη επιδεξιότητα, με τον αποκλεισμό τέτοιων προτάσεων εκ των προτέρων). Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει εκ παραλλήλου και στο χώρο της λογοτεχνίας ως ιδεολογικού και ανταγωνιστικού πεδίου.

Ο πραγματικός στόχος είναι να παρουσιαστεί η εργογραφία όσο γίνεται περισσότερων δημιουργών.  Στην πράξη φυσικά αυτό είναι αδύνατο, είτε όσον αφορά τα έργα τους είτε όσον αφορά τον αριθμό των δημιουργών. Μόνον η συνένωση βιβλιοθηκών, δημόσιων και ιδιωτικών, εντός και εκτός Ελλάδος, και η αποδελτίωσή τους από ειδικούς επιστήμονες θα μπορούσε να αποφέρει έναν αξιόλογο καρπό ουσιαστικό και μόνιμο. Μαζί φυσικά με τα εξαφανισμένα βιβλία που είτε δεν καταχωρήθηκαν ποτέ σε βιβλιοθήκες, είτε βρίσκονται καταχωνιασμένα σε υπόγεια συγγενών που κατά λάθος τους κληροδοτήθηκαν και εκείνοι δεν έχουν το συμβολικό κεφάλαιο να τα αξιοποιήσουν μένοντας μόνο με το ηθικό χρέος να τα διαφυλάττουν για λίγο καιρό ακόμη, εάν φυσικά δεν τα έχουν απομακρύνει από τις οικίες τους. 

Στο παρόν πόνημα παρουσιάζονται όλοι εκείνοι οι δημιουργοί για τους οποίους έχω εντοπίσει στοιχεία έκδοσης. Παρά την μέριμνα να ανευρεθούν καταγραφές και αναφορές με λιγότερο προβεβλημένους δημιουργούς δυστυχώς οι περισσότερο προβεβλημένοι δημιουργοί υπερισχύουν τόσο στα αρχεία όσο και στα άρθρα των λογοτεχνικών περιοδικών όσο και στις προθήκες των βιβλιοπωλείων ή των καταλόγων των εκδοτικών οίκων ή των «δοξολόγων» που γράφουν μελέτες για αυτούς. Έχοντας υπ’ όψιν αυτό ο αναγνώστης ας είναι ελαφρώς επιεικής για την μη ανεύρεση των «αφανών» δημιουργών.  Ένας εκ των στόχων του πονήματος είναι να «αποκαλύψει» από τον σωρό των εκδοθέντων βιβλίων δημιουργούς - όχι να τους προβάλλει και να τους πριμοδοτήσει, σε αυτό είναι ο αναγνώστης εκείνος που καλείται να το κάνει - και σε πείσμα των «αποσιωπητών» να τους ανασύρει στην επιφάνεια. 

Όσοι ποιητές ή συγκεκριμένα έργα τους δεν αναφέρονται είναι ακριβώς: i) είτε γιατι δεν βρήκα επαρκή στοιχεία έκδοσης, ii) είτε γιατι υπάρχουν μεν αναφορές σε τίτλους έργων τους αλλά χωρίς όμως χρονολογία έκδοσης, iii) είτε γιατι δεν τους έχω εντοπίσει ακόμη. Φυσικά και κάθε ποιητής που ανιχνεύεται με επαρκή στοιχεία έκδοσης παρουσιάζεται άμεσα.

       Ε)  Η παρούσα εργογραφική καταγραφική έρευνα δεν είναι πρωτογενής. Δεν είναι η έρευνα ενός ερευνητή που ταλαιπωρήθηκε σε τεχνηέντως αφιλόξενες βιβλιοθήκες, κρατικές και ιδιωτικές, σε ιδρύματα, σε έρευνα αρχείων. Στηρίζεται στις έρευνες εγνωσμένων ερευνητών αλλά και άλλων που ενασχολούνται με τον χώρο της λογοτεχνίας. Η καταγραφή λοιπόν είναι κυρίως και στο μεγαλύτερο μέρος της δευτερογενής. Από αυτή την άποψη στερείται της επιστημονικής εγκυρότητας, τουλάχιστον με την αυστηρή, σοβαρή, μορφή της.

 

 

  

Μερικές υποβοηθητικές οδηγίες για τον αναγώστη:

        α) Για να υποδειχθεί-εντοπιστεί το επώνυμο του δημιουργού, που πολλές φορές μπορεί να μην γίνεται σαφώς κατανοητό επειδή δεν μπορεί να διασαφηνιστεί εύκολα σε σχέση με το μικρό όνομά του, υιοθετήθηκε η υπογράμμιση του επωνύμου του ποιητή. Η δυσχερής διάκριση μεταξύ επωνύμου και βαπτιστικού ονόματος στις περισσότερες των περιπτώσεων οφείλεται, συν τοις άλλοις, και στο ότι οι ποιητές υιοθετούν συχνάκις φιλολογικά ψευδώνυμα.

        β) Όταν υπάρχει η πληροφορία δηλώνεται αφενός το φιλολογικό ψευδώνυμο και αφετέρου το πραγματικό όνομα του δημιουργού. Αυτό μπορεί να εμφανεί είτε στις ίδιες τις καταγραφές των έργων (εάν και εφόσον υπάρχει ικανός χώρος στην ίδια σειρά) είτε στην αμέσως κάτω σειρά, εάν αυτή υπάρχει, εκείνη του σύντομου σχολιασμού (που είναι πάντα όμως με μικρότερου μεγέθους γραμματοσειρά). 

        γ) Πριν από κάποια κορυφαία έργα υπάρχει ένδειξη πλαισίωσης ή προαναγγελίας τους με έντονα τονισμένη γραμματοσειρά στον τίτλο του έργου ή ακόμα και του δημιουργού του. Αυτές βέβαια οι ενδείξεις δεν σημαίνει ότι πρέπει να υιοθετηθούν ακρίτως από τον αναγνώστη, επειδή σε κάποιες από αυτές αναφέρονται τα καθαρά δικά μου κριτήρια. Οι περισσότερες εξ αυτών όμως ακολουθούν τις παραδοχές της καθιερωμένης κριτικής και κατάταξης των έργων ανάλογα με την σπουδαιότητά τους, την σημαντικότητά τους ή τη σημασία τους.  Διατηρώ όμως το δικαίωμα να υπογραμμίζω και κάποια έργα που προσωπικά θεωρώ ότι είτε άξιζαν καλύτερης εκδοτικής τύχης είτε προσοχής του αναγνωστικού κοινού. Το ευτύχημα με τη λογοτεχνία (και γενικότερα με τα διασωθέντα συμβολικά προϊόντα) είναι ότι ο υποψήφιος κριτής τους μπορεί να τα επαναξιολογεί ασχέτως εποχής ή μανιώδους συρμού και μάλιστα να τα επαναπροσδιορίζει σε διαφορετικές χρονικές εκδοχές και μετεξελίξεις του εαυτού του.

           Ενώ αυτή ήταν η αρχική διαδικασία, αργότερα αποφάσισα να αποσύρω -για τις περισσότερες των περιπτώσεων- τις διακριτικές επισημάνσεις για διάφορους λόγους, περισσότερο θεωρητικούς, αλλά  και πρακτικούς. Όπου υπάρχει προϊδεαστικά σήμανση με αστερίσκο, συνήθως μετά από κάποιο έργο, αυτό δηλώνει καθαρά την δική μου και μόνο προτίμηση. Η αστεροσήμανση ενός έργου μπορεί να οφείλειται είτε στο κριτήριο της καινοτομίας της γραφής,που αυτό συνεισέφερε, είτε στο κριτήριο της δομής ενός έργου, είτε στο κριτήριο του θέματος ενός έργου, είτε στον ιστορικό ρόλο που έπαιξε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που κυκλοφόρησε το συμβολικό δημιούργημα, είτε ακόμη και στον ίδιο τον τίτλο του. Ας το αγνοήσει ο αναγνώστης. Πάντως σαφώς γίνεται διάκριση ανάμεσα στα έργα που έχουν τονισμένη γραμματοσειρά (ένδειξη αποδοχής από την έγκυρη κριτική, τουλάχιστον για την πλειοψηφία των περιπτώσεων) και σε εκείνα που έχουν μόνο σήμανση με αστερίσκο (δική μου προσήμανση ή μετασήμανση). Κάποιες φορές συμπίπτει σε ένα έργο και ο ένας τρόπος σημαντικής (ο επίσημα αποδεκτός) και ο άλλος (ο υποκειμενικά προσωπικός).

        δ)  Για να δημιουργηθεί χώρος στην καταγραφή και για να μην πλεονεκτεί, έστω και κατά τύχην, μία καταγραφή έναντι μίας άλλης σε αρκετές περιπτώσεις έγιναν συντμήσεις ώστε η καταγραφή του ποιητή και του τίτλου του έργου του να χωρέσει σε μία γραμμή εκτύπωσης. Για αυτό τον λόγο σε διάφορες περιπτώσεις δεν ανεγράφη ο εκδοτικός οίκος, ή οι σελίδες του βιβλίου, ή ακόμη το είδος του λογοτεχνήματος συρρικνώθηκε ως προς το μέγεθος της γραμματοσειράς. Δεν σημαίνει λοιπόν ότι η σμίκρυνση κάποιων στοιχείων από τον πλήρη τίτλο ενός έργου ότι υπονομεύουν την αξία του έργου ή το υποτιμούν. Απλά είτε ήταν πολύ μεγάλο το όνομα του ποιητή, είτε ήταν πολύ μεγάλος ο τίτλος του έργου αναγκαστικά επήλθε κάποια σμίκρυνση προ πάντων στα δευτερεύοντα στοιχεία. Αυτό έγινε αδιακρίτως και για καταξιωμένους δημιουργούς και για σχετικώς άγνωστους ή αγνοημένους.

        ε) Κάτω από την καταγραφή μερικών έργων παρατίθενται στοιχεία επεξηγηματικά. Αυτό  έγινε για λίγα έργα. Δεν αποδεικνύει και πάλι ούτε την αξία τους, ούτε την αισθητική μου προτίμηση προς αυτά. Μπορεί να είναι εντελώς εύχαιρα στοιχεία που διέθετα όταν προέβαινα στην καταγραφή. Κάποιες φορές προτίμησα να μην παραθέσω επεξηγηματικά σχόλια. Πάντως σε πολλά από αυτά τα συμπληρωματικά σχόλια όταν υπάρχουν κριτικές και προέρχονται από έγκριτους κριτικούς τις περισσότερες φορές τους αναφέρω (εκτός από τις περιπτώσεις που ατυχώς δεν συγκράτησα τα πλήρη στοιχεία της πηγής). Όταν μία θέση είναι δική μου την υπογράφω ως Β.Χ.Α.

 

 

 

  ο τρόπος απογραφής και απαρίθμησης των συλλογών:

 

           Βασική προτεραιότητα για την παρούσα καταγραφή-απογραφή ήταν να εντοπισθεί η πρώτη εκδοτική είσοδος ενός δημιουργού. Συνήθως οι έγκριτοι κριτικοί ενδιαφέρονται και έχουν εντοπίσει την πρώτη πρώτη δημοσίευση των ποιητών. Αυτό, εφόσον το διαθέτουμε, το παραθέτουμε σε κάποιο συμπληρωματικό σχόλιο για το έργο του δημιουργού. Η βασική μας εστίαση όμως είναι το πότε ένας δημιουργός εξέδωσε αυτοτελώς δικό του έργο.

           Κάποιες φορές οι πρώτες εκκινήσεις - ή ακόμη και επανεκκινήσεις στην σταδιοδρομία των δημιουργών - μπορεί να είναι ομαδικές εκδόσεις ή συμμετοχή σε ομαδικά έργα. Εν τούτοις καθοριστικό κατά την θέση μας είναι ο προσωπικός αυτοτελής τόμος. Εάν δεν υπάρχουν πλήρη και εξακριβωμένα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι αυτό είναι το πρώτο εκδοθέν έργο, παρά τις υποψίες μας και μολονότι όλα μπορεί να δείχνουν ότι λογικά αυτό θα πρέπει να είναι το εκκινητήριο έργο του δημιουργού, δεν προχωρούμε στην απαρίθμηση των ποιητικών συλλογών.

           Πέρα από το ζήτημα των εκδοθέντων έργων χωρίς χρονολογία (χ.χ) και χωρίς αναφορά στον τόπο έκδοσης (χ.τ. ή χ.τ.ε.) [ – αυτό είναι ένα θέμα που ενέχει πάρα πολλές εξηγήσεις, κάποιες μάλιστα που έχουν προσφερθεί είναι ότι γινόταν για φορολογικούς λόγους, κάποιες για να φαίνεται το έργο πάντοτε δήθεν φρέσκο και ελκυστικό υπό την έννοια ότι το παλαιό δεν πουλά, κ.λ.π., αλλά ας κλείσω εδώ αυτό το επί μέρους ζήτημα - ] τα οποία ως αχρονολόγητα, και όχι ως άχρονα, δεν μπορούν να εγγραφούν ή να προσμετρηθούν στο επίσημο σύστημα απογραφής, υπάρχουν αρκετά ακόμη ζητήματα που αφορούν την έναρξη της απαρίθμησης των ποιητικών συλλογών. Ένα εξ αυτών είναι και το «προνόμιο» των δημιουργών να αποποιούνται  - να αποκηρύττουν - τα εκδοθέντα έργα τους.

           Για εμάς, επειδή δεν δεχόμαστε για θεωρητικούς λόγους το δικαίωμα αποκήρυξης, ένα δικαίωμα καταχρηστικό που έχει δοθεί σε κάποιους ποιητές και το υιοθετούν οι «αυλικοί» κριτικοί τους, ευτυχώς ολίγοι μόνον εκ των κριτικών, εκλαμβάνεται ως προσμετρήσιμη στην δημιουργική πορεία του δημιουργού και στην απαρίθμηση των συλλογών-έργων του και το αποκηρυγμένο απ’ αυτόν εργογράφημά του.  

          Το έργο τέχνης εφόσον δημοσιοποιηθεί παύει να ανήκει στον δημιουργό του -όχι υπό την έννοια του ότι δεν δικαιούται ο δημιουργός όλα τα πνευματικά του δικαιώματα, αλλά υπό την έννοια ότι η ερμηνεία του έργου του δεν είναι πλέον αποκλειστικό του δικαίωμα, ασχέτως αν θέλει και επιχειρήσει να την χειραγωγήσει είτε άμεσα ο ίδιος είτε έμμεσα δια μέσου φίλιων κριτικών. Κάθε δημοσιοποίηση είναι και μία έκθεση, κάθε έκθεση είναι ταυτόχρονα πρόσκληση και πρόκληση, και κάθε έργο είναι χωρίς να το θέλει ανοικτό σε ερμηνείες (ανάλογα φυσικά με την οπτική γωνία του κριτή, την ιδεολογική του γνωμάτευση, τις ιδιοσυγκρασιακές του ευαισθησίες, τις γνωστικές συνδυαστικές του ικανότητες, κ.ο.κ.).

         Με την δημοσίευση πλέον στο ανοιχτό κοινό παύει να ανήκει η διαχείριση του έργου και η προβολή του σε οποιαδήποτε κάστα ή οποιαδήποτε υποκατηγορία κοινού ή αποδεκτών, όσο και αν κάποιες τεχνογνωστικές «ελίτ» έχουν πάντα πλεονέκτημα. Η Τέχνη και η δημιουργία δεν είναι μονοπώλιο. Δεν είναι «πατέντα» τεχνολογικής φύσης που την μονοπωλεί και την επικαρπούται μία συγκεκριμένη «εταιρεία», εάν φυσικά έχουμε ως βασική την παραδοχή ότι η τέχνη πρέπει να εμπεριέχει μέσα της κάτι το απελευθερωτικό.   

          Η απαρίθμηση και στοιχειοθέτηση ενός καταγραφέντος έργου (ποιητικής συλλογής) θα πρέπει να εδράζεται στο ότι αυτό φέρει ένα δημιουργικό υλικό το οποίο δεν είχε εκδοθεί ενωρίτερα. Έτσι, για παράδειγμα, εφόσον έχει εκκινήσει η απαρίθμηση των ποιητικών συλλογών ενός ποιητή, εάν ο συγκεκριμένος ποιητής εκδώσει ένα ποιητικό βιβλίο είτε με επιλογή ποιημάτων (εκλογή το έλεγαν παλαιότερα) είτε κάποια συγκεντρωτική έκδοση, τότε αυτομάτως σταματά η καταμέτρηση. Συνήθως είτε στις συγκεντρωτικές εκδόσεις είτε στις επιλογές ποιημάτων είτε στις συναγωγές συλλογών οι ποιητές τείνουν να «ρίχνουν στον όλο φάκελλο», δηλαδή να ενθέτουν,  όλο και κάποιο υλικό, αδημοσίευτο μέχρι τότε ή δημοσιευμένο σε περιοδικά το οποίο όμως δεν είχε εισαχθεί σε διαδικασία έκδοσης σε τόμο.  Μόνον εάν πρόκειται για καθαρά συγκεντρωτική έκδοση χωρίς νέα ποιήματα, τότε μόνον μπορεί να επανεκκινήσει από την επόμενη ποιητική συλλογή που εκδίδουν η προσμέτρηση σε αύξουσα αριθμητική σειρά. Διαφορετικά σταματά η απαρίθμηση.

 

 

Η προκαταβολική συγγνώμη:

           Κλείνοντας θέλω να ζητήσω εκ των προτέρων συγγνώμη για αρκετούς δημιουργούς που δεν τους ανέφερα. Αυτό δεν έγινε για κάποιο ιδεολογικό λόγο ή αισθητικό. Μόλις ανιχνεύσω τη δουλειά τους (με επακριβείς χρονολογίες έκδοσης) θα προσπαθήσω να τους καταχωρήσω, ευελπιστώ, σε επερχόμενη έκδοση, συμπλήρωση, αναθεώρηση του έργου. Δεν τίθεται λοιπόν ζήτημα κοινωνικών αποκλεισμών. Η δυνατότητα άλλωστε που παρέχει η ανάρτηση σε διαδικτυακό ιστότοπο είναι ακριβώς ότι εύκολα γίνεται η ανανέωση, η ενημέρωση και ο εμπλουτισμός της κάθε αναρτηθείσας εργασίας και δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει η μεγάλη χρονική απόσταση που συνήθως απαιτείτο από την μία έκδοση ενός βιβλίου έως την επόμενη, εάν φυσικά γινόταν μία επόμενη έκδοσή του.

           Ατυχώς δεν διαθέτω πολυτονικό σύστημα γραφής σε υπολογιστή και ως εκ τούτου οι τίτλοι έργων που ήταν αναγεγραμμένοι σε πολυτονικό παρουσιάζονται υποχρεωτικά σε μονοτονικό.  

          Ο αναγνώστης πρέπει να έχει πάντοτε υπ’ όψιν του ότι δεν είναι μόνον αυτοί οι δημιουργοί που αναγράφονται στο παρόν πόνημα ανά χρονολογικόν έτος έκδοσης. Υπάρχουν, εννοείται, πάρα πολλοί περισσότεροι. Απλώς αυτοί που αναφέρονται είναι εκείνοι που έχω εντοπίσει με πλήρη εκδοτικά στοιχεία.

            Για κάποιους εκ των καταγραφέντων ποιητών στο ανά χείρας πόνημα δεν υπάρχει σιγουριά για τον ορθό τονισμό ιδίως του επωνύμου τους. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι στους τίτλους των έργων τους έχουν αναγραφεί με μεγαλογράμματη γραφή - πόσο τυχαίο και πάλι μπορεί να είναι που οι πιο ευφυείς και έμπειροι δημιουργοί χρησιμοποιούν έστω και στο εσώφυλλο του εκδοθέντος βιβλίου τους την μικρογράμματη γραφή ώστε να καθίσταται απολύτως σαφής ο ορθός τονισμός τόσο του τίτλου του έργου τους όσο και του ονόματός τους - και επίσης δεν έχω ανιχνεύσει αναγραφές του ονόματός τους είτε σε λογοτεχνικά περιοδικά είτε σε επί μέρους άρθρα που να επιβεβαιώνουν τον ορθό τονισμό. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναφέρεται και πάλι σε συμπληρωματικό σχόλιο η εναλλακτική πιθανότητα τονισμού του επωνύμου τους.

 

            Η παρούσα καταγραφή Νεοελληνικής Ποίησης εκκινεί από τις απαρχές και καταλήγει στο εκδοτικόν έτος 2016. Το τελευταίο έτος δεν επιλέγη για κάποιο ιδιαίτερο λόγο. Επιλέγη γιατί η βασική εργογραφική έρευνα είχε γίνει από τα μέσα του 2015 μέχρι περίπου τα τέλη του 2016. Η υπόνοια, για παράδειγμα, ότι θα μπορούσε το συγκεκριμένο εκδοτικό έτος να αποτελεί κάτι το σημαντικό είναι εντελώς εσφαλμένη. Φυσικά μόνον η μελλοντική κριτική και αξιολόγηση θα αποφανθεί για τέτοια ζητήματα και για τις τομές περιόδων και ρευμάτων. Η δημοσιοποίηση της συγκεκριμένης εργασίας καθυστέρησε επειδή διαρκώς συγκεντρώνονταν στοιχεία.

      Η πρώτη μορφή ανάρτησής της στο διαδίκτυο υπό τον ευρύτερο συμπεριληπτικό όμως τίτλο εργασίας «ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ Β.Χ.Α.» εκκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2017 και γίνεται περιοδικά ανά τμήματα. 

     Τώρα για πρώτη φορά παρουσιάζεται το αυτονομημένο της τμήμα «ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥΣ». Το συγκεκριμένο τμήμα δεν παρουσιάζεται σε αποσπασματική μορφή περιόδων ή υποπεριόδων αλλά σε συμπαγή και ενιαία. 

 

 

          Εν επιγνώσει των ατελειών και ασυμμετριών, ενδεχομένως και ασυνεπειών, στο καταγραφέν υλικό (ακόμη και πιθανών αβλεψιών) αφήνω να κυκλοφορήσει το παρόν πόνημα στο διαδίκτυο ελεύθερο προς κάθε πρόσβαση, αρκεί αυτή να μην έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα είτε άμεσο είτε έμμεσο, τόσο ιδιωτικού χαρακτήρα όσο και κοινωφελούς χαρακτήρα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις αλλά δεν επιτρέπεται νομικά να πολλαπλασιάσεις αντίγραφα και να αναπαράγεις αντίγραφα προς οικονομική εκμετάλλευση ή οποιαδήποτε άλλης μορφής εκμετάλλευση. Ο χρήστης μπορεί ελεύθερα να αξιοποιήσει τις παρεχόμενες πληροφορίες - στεκόμενος όμως κριτικά απέναντί τους - και γνωρίζοντας ότι πρόκειται για πληροφορίες που κατά βάσιν προσέφεραν άλλοι και εγώ απλά τις έθεσα σε μια χρονολογική σειρά.

 

                                              Ο συντάκτης του πονήματος Β. Χ. Αγγελόπουλος

                                                       Αθήνα, Δεκέμβριος 2018.

 

 

  

 

1800-1899

 

 

 

 

 

 

1800s

 

Έτος 1800        /        Year 1800

 

  

1800 - Ποίηση:

 

~ 1800: Θωμάς Διανελάκης, «Ξενιτεμένο πουλί», (λυρικό ποίημα)

< Το ποίημα έχει 6 στροφές, στη δημοτική.

Το ποίημα «Ξενιτεμένο πουλί» του Θωμά Διανελάκη, όπως αναγράφει η κριτική, το μιμήθηκε αργότερα και ο Ιωάννης Βηλαράς..>

 

 

 

 

Έτος 1804      /        Year 1804

 

 

 1804 - Ποίηση:

 

1804: δημοτικό τραγούδι, «τρία πουλάκια κάθουνται…»

< σημείωση: το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι επλάστη για την δολοφονία  (δηλητηρίαση μέσω ποτού) του Έλληνα περίφημου κλέφτη από την Προσοβίτσα της Αχαϊας, Γιαννιά. Ο Γιαννιάς ζαλίστηκε από το δηλητηριασμένο ποτό και οι Τούρκοι τον συνέλαβαν και τον κρέμασαν έξω από την Πάτρα.

   Στο δημοτικό ο στίχος « - Ο Γιάννος τί να γίνηκε, ο γυιος του Παπανδρέα;». Το όνομά του Γιάννης, μεγεθυντικό: Γιαννιάς, αποκαλούμενος επίσης και «Παπαδοπαίδι», επειδή ήταν γιος παπά. 

    Η χρονολόγηση με βάση την δολοφονία του Γιαννιά και όχι την επακριβή παραγωγή του συγκεκριμένου δημοτικού τραγουδιού >

 

 

 

 

Έτος 1809       /        Year 1809

 

 

  

1809 - Ποίηση:

 

1809: Δημήτριος Γουζέλης, «Ύμνος εις την Ζάκυνθον» (ποίημα)

< σημείωση: Ο «ύμνος εις την Ζάκυνθον» του Δημητρίου Γουζέλη εγράφη στα 1809 όταν η Ζάκυνθος έγινε πρωτεύουσα των Ιονίων νήσων.

     Μετρική: 15σύλλαβος με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. >

 

 

  

 

1810s

 

   

 

Έτος 1811       /        Year 1811

 

1811 - Ποίηση:

 

1811: Αθανάσιος Χριστόπουλος, «Λυρικά», Βιέννη, (ποιητική συλλογή)

 < Όπως αναγράφη η κριτική: το 1811 με την έκδοση των «Λυρικών» του Χριστόπουλου αποτελεί χρονολογία σταθμό για την νεοελληνική ποίηση.

 Τα «Λυρικά» του Χριστόπουλου είχαν μεγάλη επιτυχία. Έκαναν επανειλημμένες εκδόσεις.  Η συλλογή «Λυρικά» μεταφράστηκε στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Τιμήματα της συλλαγής «Λυρικά» καταχωρίστηκαν σε ποιητικές ανθολογίες του 19^ου αιώνα. Η συλλογή «Λυρικά» και ο Αθανάσιος Χριστόπουλος επηρέασε τους Ρουμάνους ποιητές.

    Η σημαντικότερη έκδοση των «Λυρικών» είναι εκείνη του 1841, στο Παρίσι, όπου συμπεριελήφθησαν και νέα ποιήματα. Η έκδοση των «Λυρικών», του 1841 εμπεριέχει συνολικά 100 ποιήματα.

      Ο Αθανάσιος Χριστόπουλος (1772-1842). >

< Από άρθρο του Γεωργίου Β. Ιωακείμ – περ. «Ανθρωπότης»:

{ Τα «Λυρικά» ετυπώθησαν πρώτην φοράν εν Βιέννη κατά το 1811. Μετά τρία έτη, το 1814, εξέδωσε και πάλιν αυτά εν Κερκύρα ο Ανδρέας Κάλβος, ο ποιητής των «Ωδών».  Το 1818 ετυπώθησαν εκ νέου εν Βιέννη μετά του δράματος «Αχιλλεύς» [δράμα μακαρονοειδές, αρχαϊκής υποθέσεως]. Το 1818 μετετυπώθησαν και πάλιν εν Βιέννη μετά γερμανικής μεταφράσεως. Επίσης το έτος 1833 εγένετο και πάλιν υπό του Κατσαρά [: Καρατζά;] έκδοσίς των δίτομος όμως. Μετά παρέλευσιν οκταετίας, το 1841, έρχονται πάλιν εις το φως της δημοσιότητος.

   Επίσης κατά το 1826 εξέδωκεν ο Ρεϋμόνδος είς ένα τόμον τα «Λυρικά» του Χριστοπούλου και τας «Ωδάς» του Κάλβου μετά γαλλικής μεταφράσεως. }

/ - πηγή: Γεώργιος Β. Ιωακείμ,  «Η Φαναριώτικη παράδοσις και ο Αθανάσιος Χριστόπουλος», (άρθρο), περ. «Ανθρωπότης», Αθήναι, Έτος Γ΄, περίοδος Β΄, τεύχος Β’, Σεπτέμβριος 1922, σ. 24. >

< Για τις γερμανικές μεταφράσεις ποιημάτων του Αθανάσιου Χριστόπουλου δες το άρθρο του Λάμπρου Μυγδάλη «Οι πρώτες γερμανικές μεταφράσεις ποιημάτων του Αθανάσιου Χριστόπουλου (1821, 1822)», περ. Μακεδονικά, τόμος 17, 1977, Θεσσαλονίκη, (σ. 194-210). >   

 

1811: Ανδρεας Κάλβος, «Ωδή εις τον Ναπολέοντα», Λιβόρνο  

< το θέμα της ωδής εις τον Ναπολέοντα: ο Κάλβος πιστεύει πως ο Ναπολέων Βοναπάρτης θα βοηθούσε στην απελευθέρωση της Επτανήσου.

  Με την διάψευση όμως των ελπίδων του προς το πρόσωπο του Ναπολέοντος, ο Ανδρέας Κάλβος καταστρέφει την ωδή. Ο Α. Κάλβος αποκηρύσσει την «ωδή εις τον Ναπολέοντα».

        Την «Ωδή εις τον Ναπολέοντα» την ανακάλυψε ο Mario Vitti και την δημοσίευσε για πρώτη φορά στα 1960.

   Το ποιητικό έργο “Canzone…” εκδόθηκε στο Λιβόρνο στα 1811.>

 

  

  

Έτος 1814       /       Υear 1814

 

 

  1814 - Ποίηση:

 

1814: Ιωάννης Βηλαράς, «Ρομέηκη γλόσα»

 < υποσημείωση: Αυτή είναι η πρωτότυπη ορθογραφία του τίτλου του έργου. Ιδιότυπη ορθογραφία, φωνητικής απόδοσης, που υποστήριζε ο Ιωάννης Βηλαράς. Το έργο αναγράφεται, προς ευκολίαν εύρεσης, στις διάφορες βιβλιογραφίες ως «Ρωμέικη γλώσσα» ή και «Ρωμέηκη γλώσσα» >

 

 

   

Έτος 1816       /        Year 1816

 

 

 

1816 - Ποίηση:

 

1816: Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός, «Κούρκας αρπαγή», (σατιρικόν ποίημα)

< Ο Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός (1778-1850).

< Για το «ηρωϊκοκωμικό» ποίημα «Κούρκας αρπαγή» και την υπόθεσή του (όση απέμεινε μέσα στα τρία από τα δέκα άσματα που αρχικώς φέρεται ότι είχε συντεθεί) δες στο Κ.Θ. Δημαράς, «Ελληνικός Ρωμαντισμός», Ερμής, Αθήνα, 1982, σ.175. >

 

 

 

  

 Έτος 1817       /        Year 1817

 

  

1817 - Ποίηση:

 

1817: Δημήτριος Γουζέλης, «Η Κρίσις του Πάριδος», (ποίημα)

 

1817: Ιωάννης Ζαμπέλιος, «Ανακρεόντεια», Κέρκυρα,  (ποιητική συλλογή)

< άλλη εκδοχή για τον τίτλο της συλλογής: «Μέλη Ανακρεοντικά»

 < Ο Ιωάννης Ζαμπέλιος (1787-1856), κατά βάσιν τραγωδιογράφος και ποιητής.>

 

1817: Μιχαήλ Περδικάρης, «Ερμήλος», (σατιρική ποίηση)

 < Ο «Ερμήλος» του Μιχαήλ Περδικάρη είναι χωρισμένος σε 3 μέρη. Αποτελείται από 20 ωδές.

    Το όνομα «Ερμήλος» από το όνομα του κεντρικού ήρωα.

    Το σατιρικό ποίημα έχει ως υπότιτλο: «Δημοκριθαράκλειτος» (σύνθετη λέξη πολυσύλλαβη συνθεμένη κατά τα αρχαία ελληνικά πρότυπα). Αυτή η τάση ήταν προτιμητέα για τους συγγραφείς εκείνης της εποχής.  

   Ο Μιχαήλ Περδικάρης (1766-1828) ιατρός, ποιητής και λόγιος, γνωστός φίλος του συντοπίτη του Κοζανίτη Γ. Σακελλάριου, αντιπαθούσε τις ιδέες του Δυτικού διαφωτισμού και ως συντηρητικός επιτίθετο κατά του Ρήγα Φεραίου.> 

 

1817: Γεώργιος Σακελλάριος, «Ποιημάτια», Βιέννη, (ποιητική συλλογή)

<Ο Γεώργιος  Κ. Σακελλάριος (1765/7-1838) - σύμφωνα με τους κριτικούς -  στη συλλογή του «Ποιημάτια», συνθεμένη στη δημοτική, μιμείται τις «Νύχτες» του Young..>

 

 

 

Έτος 1818       /       Υear 1818

 

  

 

1818 - Ποίηση:

 

1818: Παναγιώτης Ανδρόνικος-Μακρής, «Η Ελλάς προς τα τέκνα της» (θούριο)

< Ο πατριωτικός θούριος του Παναγιώτη Ανδρόνικου αρχίζει με την φράση: «ω παιδιά μου, ορφανά μου, σκορπισμένα δω κι εκεί»

    Ο Παναγιώτης Ανδρόνικος γεννήθηκε στη Δημητσάνα στα 1780 και πέθανε στα 1820 στο Κισνόβ της Βεσσαροβίας.>

 

1818: Ζήσης Δαούτης, «Διάφορα ηθικά και αστεία στιχουργήματα» (τόμος)

 < Ο τόμος του Ζήση Δαούτη «Διάφορα ηθικά και αστεία στιχουργήματα» εκδοθείς στα 1818 περιέχει «διάφορα ποιήματα, πρωτότυπα και μεταπεφρασμένα και δημώδη δίστιχα»

/ - πηγή: Νικόλας Βέης, λήμμα: Δαούτης στην εγκ. Ελευθερουδάκης, 4^η εκδ, τ. 4 σ.279.>

 1818: Διονύσιος Φωτεινός, «Νέος Ερωτόκριτος», (ποίημα)

 < Το ποίημα του Διονύσιου Φωτεινού «Νέος Ερωτόκριτος», όπως φανερώνει και ο τίτλος του, είναι παράφραση του γνωστού «Ερωτόκριτου». Η παράφραση έγινε από τον Διονύσιο Φωτεινό στη γλώσσα της εποχής του

/ :- πηγή: εγκυκλ. Πάπυρος, τ.52, σελ. 241, λήμμα: Φωτεινός >

 

 

Έτος 1819       /        Υear 1819

 

  

1819 - Ποίηση:

 

1819: ανωνύμου, «Της Πάργας»,  (δημοτικό)

 

1819: Ανδρέας Κάλβος, «Ελπίς Πατρίδος», (ωδή), Λονδίνο (έκδοση)

 < σημείωση: Αυτή είναι η πρώτη ελληνόφωνη ωδή του Ανδρέα Κάλβου. Ανευρέθηκε από τον Λεύκιο Ζαφειρίου 200 χρόνια αργότερα στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης. >

 

1819: Ιωάννης Κολόκας, «Ιστορία της νήσου Λευκάδος, όπου οι Λευκαδίτες αντεστάθηκαν εις πόλεμον με τον βασιλέα Ουγγλέζον», (Ποίημα ωραιότατον του Ιωάννου Κολόκα, συνθεμένον εις Απλήν και Ρωμαϊκήν γλώσσαν. 1819 εις χωρίον Κοτούνα [Λευκάδας])         [ ριμάδα ]

 < Η ριμάδα του Ιωάννη Κολόκα εξιστορεί την αγροτική εξέγερση που έγινε στη Λευκάδα στα 1819.

   Το ποίημα αποτελείται από 274 ιαμβικούς ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους. >

 / - πηγή: Πάπυρος, 2007, τ. 29, σ. 528. >

 

 

 

  

 

 

 

1820s

 

 

 

Έτος 1820       /       Υear 1820

 

 

 

1820 - Ποίηση:

 

1820: Γεώργιος Λασσάνης, «Ελλάς», (ποίημα), εκδίδεται στη Μόσχα

 

  

 

Έτος 1821       /       Υear 1821

 

 

Η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

 

 

 

1821: Greek Independence (1821-1828)

 

 

 

1821 - Ποίηση:

 

1821: (24 Απρ 1821): ανωνύμου, «Του Διάκου» (δημοτικό)

 

1821: ανωνύμου, «Η Μονεμβασιά» (δημοτικό)

1821: ανωνύμου: «του Γιώργ’ η μάνα θλίβεται, παρηγοριά δεν έχει» (δημοτικό)

 < σημείωση: το συγκεκριμένο δημοτικό τραγούδι επλάστη για τον ηρωϊκό θάνατο του Γεωργίου Γιαννιά, γιου του κλέφτη Γιαννιά, κατά την περικύκλωσή του στο Λάλα από Τουρκαλβανούς στα 1821.

    Ενδεικτικοί στίχοι του δημοτικού τραγουδιού:

« «τον μαύρο Γιώργη έκλεισαν οι άπιστοι Λαλαίοι.

 Αυτοί δεν ήσαν λιγοστοί, ήσαν δυο τρεις χιλιάδες

Κι ο Γιώργης ήτο μοναχός με δώδεκα ντομάτους.»

 

1821: Σπυρίδων Τρικούπης, «Ο Δήμος», (κλέφτικο τραγούδι), Παρίσι, 1821.

<Ο «Δήμος, ποίημα κλέφτικον» του Σπυρίδωνος Τρικούπη, είναι γραμμένο στη δημοτική. Αποτελείται από 250 ομοιοκατάληκτους στίχους.

   < Ο Σπυρίδων Τρικούπης (1788-1873).>

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Η Τρελή Μάνα»  (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Τα δύο αδέλφια» (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Ο θάνατος της ορφανής» (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Ο θάνατος του βοσκού» (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Η Ευρυκόμη» (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Η Ξανθούλα»  (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Η Ψυχούλα» (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «’Λίγα γιούλια»  (ποίημα)

 

1821: Διονύσιος Σολωμός, «Η Σκιά του Ομήρου»  (ποίημα)

 

 

Έτος 1822       /       Year 1822

 

 

 

1822 - Ποίηση:

 

1822: ανωνύμου, «Τ’ Ανάπλι»  (δημοτικό)                [ περιοχή: Μοριά]

 

1822: ανωνύμου,, «Του Κιαμήλ-μπέη» (δημοτικό)   [ περιοχή: Μοριά]

 

 

 

 

  

Έτος 1823       /       Year 1823

 

 

 

1823 - Ποίηση:

 

1823: (Μαϊ): Διονύσιος Σολωμός, «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» (γραφή)

 

 

 

 

Έτος 1824       /       Year 1824

 

1824 - Ποίηση:

 

1824: Ανδρέας Κάλβος,  «Λύρα» (10 ωδαί), (1^η ποιητική συλλογή), Γενεύη

 < Η «Λύρα» του Ανδρέα Κάλβου περιέχει και γαλλική μετάφραση των 10 ωδών>.

< Ο πλήρης τίτλος της έκδοσης της «Λύρας» του Α. Κάλβου:

«Α. Κάλβου Ιωαννίδου του Ζακύνθιου, «Η ΛΥΡΑ – ΩΔΑΙ», ΕΝ ΓΕΝΕΒΗ, ΕΚ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ  GUIL  FICK, ΑΩΚΔ.»  >

1824: η «Λύρα» του Ανδρέα Κάλβου μεταφράζεται άμεσα στη γαλλική στο Παρίσι

1824: έκδοση της «Λύρας» στο Παρίσι από τον Stanislas Julien. Ο πρόλογος στις δέκα πρώτες Ωδές που περιέχονται στη «Λύρα» από τον Κ. Νικολόπουλο, βιβλιοθηκάριο της βιβλιοθήκης του Γαλλικού Ινστιτούτου των Παρισίων.

 

1824: Διονύσιος Σολωμός, «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», Μεσολόγγι, (έκδοση)

 

1824: Διονύσιος Σολωμός, «Ύμνος στο λόρδο Μπάϋρον» (:ωδή)

 

1824: Διονύσιος Σολωμός: νεανικά σατιρικά ποιήματα (εις την ελληνική)

< χαρακτηριστικά των πρώτων σατιρικών ποιημάτων του Δ. Σολωμού:

 στιχουργία: τροχαϊκός οκτασύλλαβος χωρίς κανονική στροφική διάταξη

 γλώσσα: ιδιωματική ζακυνθινή γλώσσα

 ο στόχος αυτών των σατιρικών ποιημάτων: ο γιατρός Διονύσιος Ροϊδης στη Ζάκυνθο (: «αξιογέλαστη φιλαυτία»)>

 

 

  

 

Έτος 1825       /       Year 1825

 

 

 

1825 - Ποίηση:

 

1825: ανωνύμου: «Θέλετε ν’ ακούστε κλάηματα…», (δημοτικό τραγούδι)

 < Το συγκεκριμένο δημοτικό τραγούδι/μοιρολόγι αναφέρεται στην μάχη στο Μανιάκι (Μαϊος 1825) και τον ηρωϊκό θάνατο του Ηλία Κορμά και των άλλων καπεταναίων που έπεσαν στο Μανιάκι.

   Ο Μεσσήνιος αγωνιστής Ηλίας Κορμάς είχε υποδείξει στον Παπαφλέσσα πως η θέση άμυνας που είχε επιλέξει να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ ήταν εσφαλμένη.>

 

1825: Διονύσιος Σολωμός, «Η Καταστροφή των Ψαρών», (επίγραμμα)

 

 

   

 

Έτος 1826       /        Year 1826

 

  

 

1826 - Ποίηση:

 

1826: ανωνύμου, «Των Πετιμεζαίων» (δημοτικό)  [περιοχή: Αρκαδίας]

 

1826: Ανδρέας Κάλβος, «Λυρικά» (10 ωδαί), Παρίσι.   (η 2^η ποιητική συλλογή)

< Τα «Λυρικά» του Ανδρέα Κάλβου συνοδεύονται από γαλλική μετάφραση>.

< Ο Ανδρέας Κάλβος αφιερώνει τα «Λυρικά» στο στρατηγό Λαφαγιέτ.

 Ο επίσημος τίτλος της ποιητικής συλλογής είναι «Νέαι Ωδαί», “Odes nouvelles” δίγλωσση έκδοση, Παρίσι.

  Οι 10 ωδές των «Λυρικών»:

/ - 1. Η Βρεττανική Μούσα,

/ - 2. «Εις Ψαρά»,

/ - 3. «Τα Ηφαίστεια».

/ - 4. «Εις Σάμον»,

/ - 5. «Εις Σούλι»,

/ - 6. «Αι ευχαί»,

/ - 7. «Το φάσμα»,

/ - 8. «Εις την Νίκην»,

/ - 9. «Εις τον Προδότην»,

/ - 10. «Ο Βωμός της Πατρίδος».

  ( ¨Όπως σημειώνει ο Μ. Μερακλής «Ηφαίστεια» ονομάζονταν τα πυρπολικά στη γλώσσα της εποχής του ’21 και «Ήφαιστοι»  ή «Ηφαιστίωνες» οι πυρποληταί.) . >  

 

1826: Διονύσιος Σολωμός, «Λάμπρος»

 

1826: Διονύσιος Σολωμός, «Η Φαρμακωμένη», (ποίημα) Ζάκυνθος, χειρόγραφο

<Η «Φαρμακωμένη» του Διονυσίου Σολωμού γράφθηκε για τη νέα Μαρία (Μαριέττα) Παπαγεωργοπούλου η οποία εδηλητηριάστηκε (αυτοκτόνησε) όταν έμαθε ότι ο βενετσιάνος πιανίστας με τον οποίον ήταν ερωτευμένη ήταν παντρεμένος.

     Το ποίημα του Διονυσίου Σολωμού που κυκλοφόρησε ως χειρόγραφο στη Ζάκυνθο είχε μεγάλη  απήχηση στον τοπικό πληθυσμό. Μετέστρεψε μάλιστα την αρνητική γνώμη για την αποθανούσα.

    Το συγκεκριμένο ποίημα του Διονυσίου Σολωμού δημοσιεύτηκε στο περ. Πανδώρα στα 1857, λίγες μέρες πριν αποβιώσει ο Διονύσιος Σολωμός. >

 

1826: Διονύσιος Σολωμός, «Το Όνειρο»  (σάτιρα), Ζάκυνθος.

 < Δ. Σολωμός, «Το Όνειρο», 1826: έμμετρο σατιρικό ποίημα στην ελληνική.

  Ο Διονύσιος Σολωμός στο «Όνειρο» καυτηριάζει τον τοκογλύφο Αντώνιο Μαρτενέγκο και την μεγαλόπρεπη επιδεικτική κηδεία του. Ο θάνατος του Ιωάννη Μαρτινέγκου την 15 Νοεμβρίου 1826. 

/ - δες: την εξαίρετη ανάλυση της Ελένης Παχίνη-Τσαντσάνογλου στο «Σάτιρα και Κριτική στη Νεότερη Ελλάδα», 1979, Σχολή Μωραϊτη, όπου αναλύονται οι εχθρικές σχέσεις ανάμεσα στους δύο Μαρτινέγκους, Αντώνιο και Ιωάννη και στον πατέρα του Σολωμού, Νικόλαο.>

 Το «Όνειρο» του Διονυσίου Σολωμού είχε μεγάλη απήχηση σε ολόκληρη την Επτάνησο στην εποχή του (συγχρονία του).

   Η στιχουργία του «Ονείρου»:τροχαϊκός οκτασύλλαβος χωρίς κανονική στροφική διάταξη

  ο στόχος της σάτιρας στο «Όνειρο»: ο Ιωάννης Μαρτινέγκος

ο τόνος της σάτιρας στο «Ονειρο»: σοβαρός

   Η έκδοση-κυκλοφορία του «Ονείρου»: το «Ονειρο» κυκλοφόρησε ως ανώνυμο χειρόγραφο την επομένη της κηδείας του Ιωάννη Μαρτινέγκου (η κηδεία έγινε στις 15 Οκτ 1826 και το όνειρο κυκλοφόρησε στις 16 Οκτ 1826. >  

/ - πηγή (για το σατιρικό ποίημα «Το Όνειρο»:  Ελένη Τσαντσάνογλου, «Διονύσιιος Σολωμός» στο συλλογικό έργο «Σάτιρα και Πολιτική στη Νεώτερη Ελλάδα», Σχολή Μωραϊτη, Αθήνα, 1979. > 

 

 

 

Έτος 1827       /       Year 1827

 

 

1827 - Ποίηση:

 

1827: Αλέξανδρος Σούτσος, «Σάτυραι» (ποιητική συλλογή), εν Ύδρα, 1827.

< σημείωση: ο Αλέξανδρος Σούτσος στις αρχές του 1827 μετέβη στην Ύδρα. Εκεί εξέδωσε τις πρώτες του «Σάτιρες». Στο τέλος του 1827 θα μεταβεί στη Γαλλία. >

 

1827: + Ιωάννη Βηλαρά, «Ποιήματα και πεζά τινα», πρόλογος: Πλάτων Πετρίδης, εξεδώθησαν από τον Αθανάσιο Πολίτη, Κέρκυρα, 1827 (μεταθανάτια έκδοση)

 

 

 

Έτος 1829       /       Year 1829

 

 

1829 - Ποίηση:

 

1829: Διονύσιος Σολωμός, «Εις Μοναχήν» (ωδή), χειρόγραφη δημοσίευσις, Κέρκυρα

< Το ποίημα «Εις Μοναχήν» είναι γραμμένο διαλογικά.

   Ο διάλογος διεξάγεται ανάμεσα σε αγγέλους.>

 

 

 

 

 

1830s

 

 

  

Έτος 1830       /       Year 1830

 

 

1830 - Ποίηση:

 

1830: Διονύσιος Σολωμός, Α’ Σχεδίασμα – «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»

 

1830: ανωνύμου, «Ύμνος εις Ελαίαν», [Ωδή]  (ανέκδοτο ποίημα), Κέρκυρα.

 < Το θέμα της ωδής: η «ελαία» αιωνόβιο σύμβολο της ειρήνης.  

    Ο «Ύμνος εις Ελαίαν» είναι συνθεμένος στο ιδότυπο μέτρο της καλβικής στροφής.

 Βρέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη, σε μονόφυλλο τυπωμένο στα 1830.

     Περί του ποιητού:  

α) Ο Γ. Γκίνης υποστήριξε πως ανήκε στον Ανδρέα Κάλβο. Τη συσχέτισε μάλιστα με ιστορικό γεγονός, με την διαταγή των Άγγλων στην αγγλοκρατούμενη τότε Κέρκυρα (1825) όπου εκχερσώθηκαν εκτάσεις με ελαιόδεντρα προκειμένου τα εδάφη να καλλιεργηθούν με αποδοτικότερες καλλιέργειες.

β) Ο Γεώργιος Ζώρας διαφώνησε – την απέδωσε σε κάποιον από τους πιθανούς μιμητές του Ανδρέα  Κάλβου.

γ) Ο Φαίδων Κ. Μπουμπουλίδης υποστήριξε (Νέα Εστία, τ.75, 1964) ως ποιητή του «Ύμνου εις Ελαίαν» τον Ιωάννη Πετριτσόπουλο (1786-1853), από τους παλαιότερους σονετ(τ)ογράφους, ήσσονα ποιητή της Επτανησιακής Σχολής.>

 

  

Έτος 1831       /       Year 1831

 

 

1831 - Ποίηση:

 

1831: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, «Δήμος και Ελένη», (ποίημα)

 

1831: Παναγιώτης Σούτσος, «Ποιήσεις», Ναύπλιον (ποιητική συλλογή-έκδοση)  

 

1831: Παναγιώτης Σούτσος, «Οδοιπόρος», Ναύπλιον (Λυρικοδραματικό Ποίημα)

<σημείωση 1: με την Ποιητική Σύνθεση «Οδοιπόρος» έχουμε την εμφάνιση του ρωμαντισμού / ρομαντισμού στην ν.ε. ποίηση. >

  σημείωση 2: Ας προσεχθούν οι έξι συνολικώς γραφές/αναθεωρήσεις του ίδιου εργού.

     Όπως παρατηρεί ο Κ.Θ. Δημαράς στην πρώτη του μορφή-εκδοχή η γλώσσα διατηρεί ζωντανή την επαφή της με την γλώσσα του λαού.

     Στις υπόλοιπες (1842, 1851, 1853, 1864) η γλώσσα της Ποιητικής Σύνθεσης διαρκώς γίνεται πιο αρχαϊζουσα. 

     Για την παρακολούθηση της μεταλλαγής της γλωσσικής μορφής στις έξι εκδοχές/γραφές του «Οδοιπόρου» δες στο: Κ.Θ. Δημαράς, «Ελληνικός Ρωμαντισμός», Ερμής, Αθήνα, 1982, σ.180-183. >

 

 

  

Έτος 1832       /       Year 1832

 

 

 

1832 - Ποίηση:

 

1832: Διονύσιος Σολωμός, «Προς τον Βασιλέα της Ελλάδος», επίγραμμα, Κέρκυρα

 

1832: Δημήτριος Στρούμπος, «Η Ελλάς»,   (ποίημα), Παρίσι (έκδοση)

< σημείωση: στο ποίημα «Η Ελλάς» του Δημητρίου Στρούμπου που εκδόθηκε στο Παρίσι, 1832 απηχούνται ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης: αδελφοσύνη, ελευθερία, ισονομία.

/ - πηγή: Φώτης Δημητρακόπουλος, «Βυζάντιο και Νεοελληνική Διανόηση», Καστανιώτης, 1996, σ. 42., σ.148-149.>

 

 

  

Έτος 1833       /       Year 1833

 

 

1833 - Ποίηση:

 

1833 - ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΗΣΗ 1833:

 

-1833: Αλέξανδρος Σούτσος και Παναγιώτης Σούτσος, «Ποιήσεις νέαι», Ναύπλιο

 < Η κοινή έκδοση των δύο αδελφών Αλέξανδρου και Παναγιώτη Σούτσου υπό τον τίτλον «Ποιήσεις νέαι», εν Ναυπλίω 1833 περιέχει κείμενα-ποιήματα και των δύο.>

 

1833 - ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΗΣΗ 1833:

 

1833: Διονύσιος Σολωμός, Β’ Σχεδίασμα – «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»

< Το Β’ Σχεδίασμα: σε 15σύλλαβους στίχους ανομοιοκατάληκτους ζευγαρωτούς.>

 

1833: Διονύσιος Σολωμός, «Κρητικός»  (: περίοδος ωριμότητας)

 

1833: Διονύσιος Σολωμός, «Λάμπρος» (εκκίνηση γραφής στα 1822-1823)

 

1833: Διονύσιος Σολωμός, «Φαρμακωμένη ‘ς τον Άδη», Κέρκυρα

 

1833: Αλέξανδρος Σούτσος, «Πανόραμα της Ελλάδος», (ποιητική συλλογή), Εν Ναυπλίω, 1833.

< Το «Πανόραμα της Ελλάδος» του Αλέξανδρου Σούτσου είναι σάτιρα κατά της κακής διοικήσεως, αταξίας, αναρχίας, και των κερδοσκόπων. >

 

1833: Γεώργιος Τερτσέτης, «Το Φίλημα», (ποίημα σε δημοτική), Ναύπλιον

< Με το «Φίλημα» ο Γεώργιος Τερτσέτης χαιρετίζει τον ερχομό του βασιλέα Όθωνα στην Ελλάδα.

  Εϊναι πατριωτικό ποίημα σε 15σύλλαβους χωρίς ρίμα. 

Το αφιερώνει στον Όθωνα. 

Το ποίημα είναι επηρεασμένο από το δημοτικό τραγούδι.

                   Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874).>

 

1833: Αθανάσιος Χριστόπουλος, «Λυρικά», Firmin-Didot, Εν Παρισίοις, [ Ε ]

 

 

  

Έτος 1834       /       Year 1834

 

1834 - Ποίηση:

 

1834: ανωνύμου: «Πολλά ντουφέκια πέφτουνε και σιγαλά βροντούνε», (δημοτικό)

 < Το συγκεκριμένο δημοτικό επλάστη για την σύλληψη, καταδίκη και εκτέλεση του οπαρχηγού Γιαννάκη Γκρίτζαλη, πρωτεργάτη της Μεσσηνιακής επανάστασης κατά της αντιβασιλείας. 

  Ο Γιαννάκης Γκρίντζαλης καταδικάστηκε σε θάνατο από Έκτακτο Στρατιωτικό Δικαστήριο στην Κυπαρισσία και εκτελέστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1834. >

 

1834: Μανουήλ Βερνάρδος, «Δεινολογία», Σύρος (στιχουργήματα)

 

1834: Διονύσιος Σολωμός, «Κρητικός»  (η γραφή στα 1833-1834)

 

1834: Διονύσιος Σολωμός, «Λάμπρος», δημοσίευση στην «Ανθολογία»

< Η σύνθεση του «Λάμπρου» είχε εκκινήσει στα 1823.

Ο Διονύσιος Σολωμός εδέχθη να δημοσιευτεί απόσπασμα [(τεμάχιον ποιήματος)] από τον «Λάμπρο» στο περ. της Ιονίου Ανθολογίας για να στηρίξει το περιοδικό.>

 

 

  

Έτος 1835       /       Year 1835

 

 

 

1835 - Ποίηση:

 

1835: Γεώργιος Δελβινακιώτης-Γαζής, «Τρόπαιον Δελβινακίου», (ιστορικό ποίημα)

 < σημείωση: Το ιστορικό στιχούργημα του Γεωργίου Δελβινακιώτη-Γαζή «Τρόπαιον Δελβινακίου» αναφέρεται στους αγώνες του Δελβινακίου κατά του Αλή-πασά.>

 

1835: Παναγιώτης Σούτσος, «Η κιθάρα», Αθήναι, (ποιητική συλλογή)

 

 

 

 

Έτος 1836       /       Year 1836

 

 

 

1836 - Ποίηση:

 

1836: Ανδρέας Λασκαράτος, «Το Ληξούρι»  («Ληξούρι εις τους 1836»).

 

1836: Ιάκωβος-Ρίζος Ραγκαβής, «Ποιήματα», 2 τόμοι

 

1836: Αλέξανδρος Σούτσος, «Ελληνική Πλάστιγξ», Εν Αθήναις, (ποιητική συλλογή)

< σημείωση: Η «Ελληνική Πλάστιγξ» του Αλεξάνδρου Σούτσου αποτελείται από 6 φυλλάδια. Αυτά περιέχουν έμμετρα και πεζά, σύμφωνα με το παράδειγμα της «Νεμέσεως» του Aug. Barthelemy.

    Υπάρχει και η ειδολογική καταχώρηση ως σατιρικής εφημερίδας. >

 

 

 

 

 

 Έτος 1837       /       Year 1837

 

 

1837 - Ποίηση:

 

1837: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, «Διάφορα Ποιήματα» Α’ τόμος (ποιητική συλλογή)

< Ο τόμος «Διάφορα Ποιήματα» του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή εξεδόθησαν στην Αθήνα στα 1837.

   Εμπεριέχει και το δραματικόν ποίημα «Φροσύνη» (εντασσόμενο και στην κατηγορία: «Θέατρον».>

 

 

 

 

Έτος 1838       /        Year 1838

 

1838 - Ποίηση:

 

1838: Θεόδωρος Γρυπάρης, «Η Βοσκοπούλα του Αιγαίου πελάγους», Πειραιεύς

 < σημείωση: Το «Η Βοσκοπούλα του Αιγαίου πελάγους» του Θεόδωρου Ι. Γρυπάρη (γένν. 1806) είναι έμμετρο έργο, ανήκει στη δημώδη ποίηση. 

       / - πηγή: Πάπυρος, 2007, τ.16, σ.118. > 

 

1838: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Ο Μένιππος», (σάτιρα)

 

1838: + Παναγιώτης Τσοπανάκος (:Παναγιώτης Κάλλας), «Άσματα πολεμιστήρια του υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδος αγώνος, στιχουργηθέντα υπό του Παναγιώτου Τσοπανάκου Δημητσανίτου»

  < «Το πραγματικό του όνομα ήταν Παναγιώτης Κάλλας. 

  Εγινε γνωστός ως «Τσοπανάκος» επειδή βασική του απασχόληση ήταν τσοπάνης (φύλαξη προβάτων). Ακουλουθούσε τους αγωνιστές του ’21 στις μάχες εναντίον των Τούρκων όπου συνέθετε θούρια για να τους εμψυχώσει. 

   Ο Τσοαπανάκος απεβίωσε στα 1825.»

/ - πηγή: Μεγάλη Πελοποννησιακή Λογοτεχνική Ανθολογία, τ. Γ’, σελ. 905.>

 

1838: Μιχαήλ Χουρμούζης, «Διάλογοι επτά συνταχθέντες υπό Μ. Χουρμούζη», Ναύπλιον, 1838.  (σατιρική ποίηση)

< τα θέματα των επτά «Διαλόγων» του Μιχαήλ Χουρμούζη:

τα κακά που προκάλεσε η Βαυαροκρατία, η κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος από ξένους και Ελληνες, η οικτρή αντιμετώπιση των παλαιών αγωνιστών του 1821. >

 

 

  

Έτος 1839        /        Year 1839

 

 

1839 - Ποίηση:

 

1839: Ιωάννης Καρασούτσας, «Λύρα», Σμύρνη   (1^η ποιητική συλλογή)

 < Ο Ιωάννης Καρασούτσας (1824-1873).>

 

1839: Αλέξανδρος Σούτσος, «Περιπλανώμενος». (Ποίημα εις άσματα τρία), Αθήνησιν,

 < Ο «Περιπλανώμενος» του Αλέξανδρου Σούτσου, Ποιητική Σύνθεση σήμα κατατεθέν της Ρομαντικής Σχολής, θα συμπληρωθεί και με τέταρτο Άσμα στα 1852  >

 

1839: Ηλίας Τανταλίδης, «Παίγνια ή Ποιημάτια διάφορα», Σμύρνη, (1^η ποιητική συλλογή)

 < Ο Ηλίας Τανταλίδης (1818-1876).>

 

 

1840s

 

 

 

 

Έτος 1840       /       Year 1840

 

 

1840 - Ποίηση:

 

1840: Ιωάννης Βλασόπουλος, «Ο τάφος της ερωμένης μου – ή, Αι μελαγχολικαί μου αναμνήσεις», τυπογρ. Ο Ανεξάρτητος, Ερμούπολη, Σύρος.

 

1840: Θεόδωρος Γρυπάρης, «Σαπφώ», Πειραιεύς, (ποιητική συλλογή)

 

1840: Ιωάννης Καρασούτσας, «Μούσα θηλάζουσα», Σμύρνη, ( 2^η ποιητική συλλογή)

 

1840: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, «Διάφορα Ποιήματα», Β’ τόμος, Εν Αθήναις, (ποιητική συλλογή)

< Στην ποιητική συλλογή του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή «Διάφορα Ποιήματα» τόμος Β’, εκδοθείς εν Αθήναις στα 1840 περιέχεται και το δράμα «Η Παραμονή».>    

 

 

 

 

Έτος 1841       /        Year 1841

 

 

1841 - Ποίηση

 

1841: Παναγιώτης Σούτσος, «Ωδή εις τον Ναπολέοντα Βοναπάρτην, Έλληνα την καταγωγήν», Αθήναι

 

1841: Αθανάσιος Χριστόπουλος, «Λυρικά», εκ της τυπογραφίας των αδελφών Φιρμίνων Διδότων, Εν Παρισίοις, (σ. 175), (ποιητική συλλογή) [επανέκδοση / επαυξημένη έκδοση]

< - Το εκδοθέν βιβλίο είναι ουσιαστικά επαυξημένη έκδοση των «Λυρικών» του Αθανάσιου Χριστόπουλου, με νέα ποιήματα που ανευρέθησαν από χαμένο χειρόγραφο του 1808.

/ - Αποσπάσματα από το εκδοτικό σημείωμα που προτάσσεται του βιβλίου:

« Δήλωσις του Εκδότου:

       Είναι χρόνια εικοσιεννέα, αφ΄ου κατά πρώτον εξεδόθησαν τα Λυρικά του Άρχοντος Μεγάλου Λογοθέτου Αθανασίου Χριστοπούλου.  Έκτοτε είναι εις τα στόματα όλων των φιλοκάλων Ελλήνων, και δεν έπαυσαν να θαυμάζωνται και από τους ειδήμονας της γλώσσης ημών ξένους, ή και αναγιγνώσκοντας μόνον τας μεταφράσεις.

       Απ’ όλους ομοφώνως ο ποιητής των Λυρικών ανεκηρύχθη «νέος Ανακρέων», και δοξάζεται η Ελλάς, ως πάλιν αυτή μόνη γεννήσασα άξιον αντίζηλον του Τηϊου γέροντος. Αλλά δια τους νεωτέρους Έλληνας έχει και άλλο προτέρημα ο Χριστόπουλος, ότι πρώτος μεταξύ των πεπαιδευμένων μας έδειξε την αληθή ποίησιν, κ’ εμόρφωσε την ποιητικήν γλώσσαν μας.

   …. Το μόνον αληθινόν κείμενον, ιδιοχείρως γραμμένον από τον ποιητήν εν Κωνσταντινουπόλει τω 1808, είχε παραπέσει, και μετά πολλάς περιπετείας ανευρέθη κατά παράδοξον τύχην, μετά τριάντα σωστούς χρόνους, εν Βουκουρεστίω, τω 1838.

         Το χειρόγραφον τούτον περιέχει καμπόσα ποιήματα εισέτι ανέκδοτα και εις όλους άγνωστα. Οποίον εύρημα δια τους εραστάς της ποιήσεως ! … Ευτύχησα ένας από τους πρώτους να το χαρώ. Και από τότε δεν έπαυσα, ομού με άλλους φίλους, να παρακινώ τον ποιητήν να μη κρατή τοιούτον θησαυρόν κρυμμένον, αλλά να μεταδώση εις τους ομογενείς δώρον πολύτιμον, και εις την Ελλάδα νέαν τιμήν

    …  Η ανά χείρας έκδοσις είναι απαράλλακτος με το χειρόγραφον του ποιητού. … Επροτάξαμεν μόνον τα μεταγενέστερα ποιήματα.

          Πλην της διαφοράς εις την διάταξιν των Λυρικών ποιημάτων, θέλει παρατηρήσει ο φιλόμουσος αναγνώστης και τας διαφοράς εις την γραφήν και τον αριθμόν των στίχων. Η τοιαύτη παράθεσις ημπορεί να καρποφορήση δια τους ευφυείς νέους καλήτερα παρά την μελέτην πολλών περί ποιητικής συνταγμάτων.

                                                 10 Ιανουαρίου 1840

                                                    Ο εκδότης Σ**** . » 

Τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (ενδεικτικά):

/ - ΕΡΑΤΩ:

/ - Την άνοιξη μια μέρα,

/ - ‘Σ τα δέντρα τ΄ αηδονάκι,

/ - ‘Σ τον κήπον των χαρίτων,

/ - Η Χάρη με τον Έρωτα,

/ - Εις ανθηρή μυρσίνη,

/ - Μαρμαρένιο Ερωτάκι,

/ - Λαμπροφόρου μου φεγγάρι,

/ - Πρόσεχε   κ’ ιδέ με χάρη,

(/ - ¨Επονται και άλλα ποιήματα)

/ - ΑΦΡΟΔΙΤΗ:

/ - Η Αφροδίτη  - Με τον κεστόν της,

/ - Εις στρώμα μυρσινένιο,

/ - Εις ένα λειβαδάκι,

/ - Έρωτα, παύσε,

/ - Αφροδίτη μου Κυρία,

/ - Νέοι, νέες, όσοι είσθε,

/ - Η δέσποιν’ Αφροδίτη,

/ - Με ορκίσθηκεν ο Έρος.

/ - Ηθέλησα τον πλάνον,

/ - Τ’ αποφάσισα. Οπίσω,

/ - Να μη φθάσω   να μη ζήσω,

( - Έπονται και άλλα ποιήματα)

/ - ΒΑΚΧΟΣ:

/ - Έξω.  Έξω τα βιβλία… ,

/ - Να μη φθάσω. Να μη ζήσω,

/ - Να μεθήσω, να μεθήσω,

/ - Όταν πίνω το κρασάκι,

/ - Δυσάρεστη ψυχή μου,

/ - Εσύ, φίλε μουσικέ,

/ - Μοίρες μου πολυτεχνίτρες,

/ - Άι !  ζωή μου,

/ - Τί με μέλει, τί φροντίζω,

/ - Δεν θέλω να ελπίζω,

/ - Πλούτον δεν θέλω,

/ - Τί κοπιάζω; - Τί κινδυνεύω,

/ - Τί του κάκου κοπιάζεις.

/ - ΒΑΚΧΟΣ ΤΡΥΓΗΤΗΣ:

/ - Τρύγος πρόσχαρα προβαίνει,

/ - Εις υγείαν των Ερώτων,

/ - Εις αυτόν τον κάτω τόπον,

/ - Κεραστή, καλέ μου πέρνα,

/ - Στέφανέ μου γεωμέτρα,

/ - Πτωχείας κυβερνήτρα,

/ - Εχού! ελάστε,

/ - Απ’ την πλώσκα φέρτε φίλοι…, 

/ - Φίλε Στέφανε, να ζήσης,

/ - Θαυμαστοί κρασοπατέρες,

/ - Τίτυροί μου, τι κοιμάσθε,

/ - Καθαρώτατες παρθένες,

/ - Να ! μας έρχοντ’ η παρθένες .>

 

 

Έτος 1842       /        Year 1842

 

 

1842 - Ποίηση

 

1842: Παναγιώτης Σούτσος, «Ο Οδοιπόρος», (νέα μορφή), Αθήναι, (έκδοση)

 

 

 

 

Έτος 1843       /       Year 1843

 

1843 - Ποίηση:

 

1843: Θεόδωρος Γρυπάρης, «Ωδή εις την Γ’ Σεπτεμβρίου», Αθήναι, (ποιητική συλλογή)

 

1843: Ιωάννης Καρασούτσας, «Ο Ευαγγελισμός της Ελλάδος ή Η Εικοστή Πέμπτη Μαρτίου», Άσμα Πατριωτικόν ποιηθέν υπό Ι.Δ. Καρασούτσα, Εν Ερμουπόλει, (Ποίημα)

< Απόσπασμα από τον πρόλογο:

« Νυν δε προσφέρω εις το κοινόν της Ελλάδος Ποίημα εκ 17 συγκείμενον οκταστίχων στροφών όπου επροσπάθησα εν ολίγοις να συμπεριλάβω όλην της Ελληνικής Επαναστάσεως την πολυκλεή συνάμα και πολυτράγωδον ιστορίαν.» >

 

1843: Αλέξανδρος Κατακουζηνός, «Ποιητικά παίγνια», Βιέννη, (1^η ποιητική συλλογή)

  « Το νεκροταφείο δεν γίνεται μόνο το λίκνο μιας ανερμάτιστης συνείδησης, αλλά και ένας προσφιλής τόπος έμπνευσης και ποιητικής δημιουργίας, όπως λ.χ.  και στο χαρακτηριστικό ποίημα του Αλέξανδρου Κατακουζηνού «Ο ποιητής εις τα μνήματα» από τη συλλογή «Παίγνια ποιητικά» (1843).

      Τόσο στο συγκεκριμένο ποίημα όσο και στο ποίημα «Τα μνήματα»,  από την ίδια συλλογή, η νυκτερινή γαλήνη και η ηρεμία του νεκροταφείου διαταράσσονται από εικόνες μακάβριες και φωνές αποτροπιαστικές: Σκέλεθρα, συριγμοί, σκιές, ο προσωποποιημένος Χάρων «με φρικτήν, αιματηράν ρομφαίαν» στα «Μνήματα», ο μαυροντυμένος ποιητής που «περιπατεί και μειδιά, και το μειδίαμά του / Είναι του Άδου σύμβολον και γέλως του θανάτου» στο «Ο ποιητής εις τα μνήματα»,  συνθέτουν το τυπικό σκηνικό έμπνευσης για έναν ρομαντικό ποιητή.»

/ - πηγή: Θάλεια Ιερωνυμάκη, «Στον τόπο της διακοπής και της συνέχειας του βίου. Εκδοχές της ποίησης του νεκροταφείου (Graveyard poetry) στον 19ο αιώνα».

 

1843: Παναγιώτης Σούτσος, «Ωδή εις την Εικοστήν Πέμπτην Μαρτίου», Αθήναι

 

 

 

 

 

Έτος 1844       /       Year 1844

 

 

1844 - Ποίηση:

 

1844: Διονύσιος Σολωμός,  Γ’ Σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων

 < «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»:

τώρα στο Γ’ Σχεδίασμα ο στίχος είναι ανομοιοκατάληκτος. >

 

1844: Αλέξανδρος Σούτσος, «Η Μεταβολή της Τρίτης Σεπτεμβρίου», (εις φυλλάδια πέντε), Εν Αθήναις, 1844.

 

 

 

 

Έτος 1845       /       Year 1845

 

 

1845 - Ποίηση:

 

1845: Ανδρέας Λασκαράτος, «Η μοναξιά του κάμπου», (ποίημα)

 

1845: Ανδρέας Λασκαράτος, «Το Ληξούρι εις τους 1836. Ποίημα αστείον»

< Το «Ληξούρι εις τους 1836» του Ανδρέα Λασκαράτου είναι ηρωϊκο-κωμικό ποίημα.

   Εχει ως πρότυπο το ηρωϊκο-κωμικό ποίημα «Η Αρπαγή του κουβά» (La Secchia Rapita) του Ιταλού ποιητή Alessandro Tassoni (1615-1617).

   Βασίζεται η αφετηρία της πλοκής σε πραγματικά γεγονότα: την διαμάχη ανάμεσα στους Δεμπονεράδες και τους Μαρτσελάδες για τον τόπο που θα επιλεγεί να γίνει, στο λιμάνι του Λιξουρίου, ο τεχνητός λιμενοβραχίων. Η κάθε φατρία-οικογένεια θα είχε οφέλη εάν ο υπό κατασκευήν λιμενοβραχίων γινόταν στα δικά της κτήματα και συμφέροντα.

   Το «Ληξούρι εις τους 1836» ως ηρωϊκο-κωμικό ποίημα έχει αφηγηματικό χαρακτήρα.

    - Η δομή του ποιήματος: Διαιρείται σε 4 Ραψωδίες. Ο αρχικός στόχος του Ανδρέα Λασκαράτου ήταν για 12 Ραψωδίες.

    - Η μετρική του ποιήματος: αποτελείται από 261 εξάστιχες στροφές.

    - Η αφήγηση στο ποίημα: παντοδύναμος αφηγητής. Αφηγητής και συγγραφέας (ποιητής) συνδέονται στενά, άμεσα, συχνά αλληλοαντικαθιστώνται

    - Το ποίημα έχει διδακτικό τόνο.

    Στην πρώτη κιόλας στροφή του ποιήματος συνοψίζεται προεξαγγελτικά η υπόθεση.

/ - πηγή: Ζ.Ι. Σιαφλέκης, «Συγκριτισμός και Ιστορία της Λογοτεχνίας», Επικαιρότητα, Αθήνα, 1988, σελ. 153-177.> 

 

1845: Αλέξανδρος Σούτσος, «Ποιητικόν Χαρτοφυλάκιον», Εν Αθήναις, 1845.

 

 

 

 

 

Έτος 1846       /       Year 1846

 

 

 

1846 - Ποίηση:

 

1846: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Στιχουργήματα», Εν Κερκύρα, (1^η ποιητική συλλογή)

< Τα «Στιχουργήματα» συνθεμένα στη δημοτική, είναι καρπός της ανήσυχης νεότητας του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη με το πλήθος περιπετειών και ταξιδιών του Βαλαωρίτη σε ολόκληρη την Ευρώπη (μυθιστορηματικές περιπέτειες)

     Η πρώτη έκδοση στην Κέρκυρα. Θα ακολουθήσει το επόμενον έτος, 1848, δεύτερη έκδοση στην Αθήνα (βλ. διπλοεγγραφή)>.

 

1846: Ιωάννης Καρασούτσας, «Εωθιναί μελέται»,  (3^η ποιητική συλλογή)

 < Η ποιητική συλλογή του Ιωάννη Καρασούτσα «Εωθιναί μελέται», η τρίτη κατά σειράν έκδοσης, είναι συνθεμένη εις την καθαρεύουσαν.

        Ο Ιωάννης Καρασούτσας (1824-1873)..>

 

1846: Αλέξανδρος Κατακουζηνός, «Παίγνια ποιητικά. Μέρος Δεύτερον», τυπογρ. Γ. Βλασσαρίδου, Αθήναι, (ποιητική συλλογή)

 

 

 

 

 

Έτος 1847       /       Year 1847

 

 

 

1847 - Ποίηση:

 

1847: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Στιχουργήματα», Εν Αθήναις, 2^η εκδ, (ποιητική συλλογή)

 

1847: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Το Χάνι της Γραβιάς», (επικολυρικόν ποίημα)

< Το επικολυρικόν ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα «Το χάνι της Γραβιάς» δημοσιεύθηκε το 1847.

   Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας (γένν. 1805) εμφανίστηκε αργά στα γράμματα. Ηταν πολεμιστής κατά την επανάσταση του 1821. Θα βρεθεί στην πολιορκία του Μεσολογγίου και στην Έξοδο. Μετά τον Αγώνα θα καταταγεί ως μόνιμος στο στρατό.>

 

1847: Ιωάννης  Καρασούτσας, «Ύμνος εις τον εν Κωνσταντινουπόλει ναόν της Αγίας Σοφίας», τυπογρ. Νικόλαος Αγγελίδης, Αθήνησι, (σ. 14), (Ποίημα)

< Του εκτενούς ποιήματος του Ιωάννου Δ. Καρασούτσα «Ύμνος εις τον εν Κωνσταντινουπόλει ναόν της Αγίας Σοφίας», αποτελούμενου από 28 στροφές, προτάσσεται «Προοίμιον» και έπονται «Σημειώσεις». >

 

1847: Γεώργιος Τερτσέτης, «Απλή γλώσσα», Αθήναι, (1^η ποιητική συλλογή)

< Στην «Απλή γλώσσα» ο Γεώργιος Τερτσέτης συγκεντρώνει ποιήματα και πεζά και δικά του αλλά και άλλων.>

      Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874).>

 

 

 

  

Έτος 1848       /       Year 1848

 

 

  

1848 - Ποίηση:

 

1848: Αντώνιος  Μανούσος, «Ο θάνατος της τυφλής», (εκτενές ποίημα), Βενετία, 1848

<«Ο θάνατος της τυφλής»: του Αντωνίου Μανούση ή Μανούσου εκτενές ποίημα, εκδοθέν εν Βενετία στα 1848, συνθεμένο σε δαντικό τρίστιχο, ρομαντικό το θέμα του.

        Ο Αντώνιος Μανούσος (1828-1903).>

 

1848: Γεράσιμος Μαυρογιάννης, «Συλλογή στιχουργημάτων»

 

1848: Αλέξανδρος Σούτσος, «Η Ελληνεγερσία», Εν Αθήναις, (σ. 22), (ποιητική συλλογή)

< Τα περιεχόμενα του εκδοθέντος τόμου:

/ - Πρόλογος (σε πεζό)

/ - Ο Άγιος Τάφος ή Η Ανάστασις του Γένους (ποίημα)

/ - Σημειώσεις

/ - Προς την Οθωμανικήν Ελλάδα (πεζό). >

 

 

 

  

Έτος 1849       /        Year 1849

 

 

 

1849 - Ποίηση:

 

1849: Ιωάννης Καρασούτσας, «Ποιητικόν απάνθισμα», Αθήνα,  (ποιητική συλλογή)

< Στη συλλογή «Ποιητικόν απάνθισμα» που εκδίδει στην Αθήνα ο Ιωάννης Καρασούτσας, περιλαμβάνει ποιήματα από τις δύο άλλες ποιητικές συλλογές που είχε εκδώσει στη Σμύρνη, την «Λύρα» (1839) και την «Μούσα θηλάζουσα» (1840). Πρόκειται για συγκεντρωτική έκδοση.

     Ο Ιωάννης Καρασούτσας (1824-1873).>

 

1849: Διονύσιος Σολωμός, «Ο Πόρφυρας»,  (:ποίημα)

 

1849: Διονύσιος Σολωμός, «Εις Φραγκίσκαν Φραιζερ», (ποίημα), Κέρκυρα, δημοσίευση από τον ίδιο το Σολωμό

 

1849: Αλέξανδρος Σούτσος, «Η Παλαιά και Νέα Ελλάς», τυπογρ. Νικόλαος Αγγελίδης, [οδός Ερμού παρά τη Καπνικαρέα], Εν Αθήναις, (σ. 31), (ποιητική συλλογή) 

< Η συλλογή «Παλαιά και Νέα Ελλάς»: σύμμεικτον: στίχοι + πεζά.

Τα περιεχόμενα της συλλογής:

/ - Αι Αθήναι.  [ ποίημα ]

/ - Ο Μαραθών. [ ποίημα ]

/ - Διάλογος Αριστοβούλου και Φυγοπατρίδου

      ( Αριστόβουλος vs Φυγοπατρίδης) [σε πεζό λόγο]

/ - Αι τέσσαρες γυναίκες.  [ ποίημα ]

/ - Αι πέντε της Ελλάδος εποχαί.  [ ποίημα ]. > 

 

 

 

 

  

 

1850s

 

 

 

 

Έτος 1850       /       Year 1850

 

 

 

1850 - Ποίηση:

 

1850: εισάγονται οι ποιητικοί διαγωνισμοί (1850-1877)

 

1850: Ράλλειος ποιητικός διαγωνισμός

 

 

 

1850 - Ποίηση:

1850: Διονύσιος Σολωμός, «Εις τον θάνατον της Ανεψιάς μου», (ποίημα), Κέρκυρα

 < σημείωση: Το ποίημα «Εις τον θάνατον της Ανεψιάς μου» βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό. Η ανηψιά του Δ. Σολωμού, 23 ετών, θυγάτηρ του αμφιθαλούς αδελφού του Δημητρίου, απεβίωσεν στις 21 Αυγ 1850, λίγες ημέρες προ του γάμου της. >

 

1850: Αλέξανδρος Σούτσος, «Η Τουρκομάχος Ελλάς» (ποίημα επικόν εις άσματα δώδεκα), Εν Αθήναις, 1850.

 

 

 

 

 

Έτος 1851       /       Year 1851

 

 

 

1851 - Ποίηση:

 

1851: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Το Μεσολόγγιον», (επικολυρικόν ποίημα)

<Το επικολυρικόν ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα «Το Μεσολόγιιον» βραβεύεται στον Ράλλειο διαγωνισμό του 1851.>

 

1851: Στέφανος Κουμανούδης, «Στράτης Καλοπίχειρος», (εκτενές ποίημα) (έκδοση)

 < Το εκτενές ποίημα «Στράτης Καλοπίχειρος» ή «Στρατής Καλοπίχειρος» του Στέφανου Κουμανούδη είναι σε ιαμβικά τρίμετρα.

  Η β΄έκδοση της Ποιητικής σύνθεσης στα 1888.

  Η γ’ έκδοση (μεταθανάτια) στα 1901, τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Εν Αθήναις.  

     Ο Στέφανος Κουμανούδης (1818-1899).>

 

1851: + Κάρολος Παδοβάς, «Εκλογαί», Κέρκυρα, (ποιητική συλλογή)

  < Ο Κάρολος Παδοβάς (1740-1827) εκδίδει σε ολιγοσέλιδο φυλλάδιο τους στίχους του στην Κέρκυρα το 1851.

/ - πηγή: Κ.Θ. Δημαράς, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 1975, σ.565.>

 

1851: Ιάκωβος-Ρίζος Ραγκαβής, «Νέα Ποιήματα», (ποιήματα και μεταφράσεις)

 

 

 

 

Έτος 1852       /        Year 1852

 

 

 

1852 - Ποίηση:

 

1852: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Το στόμιον της Πρεβέζης», (ποίημα)

 < Το ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα «Το στόμιον της Πρεβέζης στο Ράλλειο διαγωνισμό του 1852 βραβεύεται. >

 

1852: Αλέξανδρος Σούτσος, «Ο Περιπλανώμενος, άσμα τέταρτον και τελευταίον», Εν Αθήναις, 1852.

< Η συγκεκριμένη έκδοση του «Περιπλανώμενου» κατασχέθηκε.

   Το έργο «Περιπλανώμενος» θα εκδοθεί ολόκληρο και με τα τέσσερα άσματα στα 1858 και στα 1874. >

 

 

 

Έτος 1853       /        Year 1853

 

 

 

1853 - Ποίηση:

 

1853: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Αρματωλοί και κλέπται», (ποίημα)

< Το ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα «Αρματωλοί και κλέπται» στο Ράλλειο διαγωνισμό του 1853 βραβεύεται.

[ «Η επιτροπή (:του Ραλλείου διαγωνισμού Ποιητικός Αγών του 1853) εις τον ποιητήν των Αρματωλών και Κλεπτών απονέμει τον άθλον.» ] >

 

1853: Γιώργιος-Κανδιάνος Ρώμας, «Άνθη», Εν Κερκύρα, (1^η ποιητική συλλογή)

<  σημείωση: Την πρώτη του αυτή ποιητική συλλογή στα ελληνικά ο Γεώργιος Κανδιάνος Ρώμας την αφιερώνει στον Διονύσιο Σολωμό.

   Πιο πριν (1817) ο Γ.Κ. Ρώμας είχε εκδώσει ποιήματα στην ιταλική, στην πόλη Padova.

    H ποιητική συλλογή «Άνθη» είναι γραμμένη για τον θάνατο της κόρης του.

   Η ποιητική συλλογή «Άνθη» είναι γραμμένη σε γλώσσα μεικτή. Είναι σαφής η επίδραση του Young.>

    Ο ποιητής Γεώργιος Κανδιανός Ρώμας ή Γεώργιος Κανδιάνος Ρώμας (1798-1867) ή (1796-1867)  γεννηθείς εν Ζακύνθω, ήταν γιος του Διονυσίου Ρώμα (1771-1857), νομικού.>

 

1853: Γεώργιος Τερτσέτης, «Κορίννα και Πίνδαρος», Εν Αθήναις, 1853

< Άλλοι ως ημερομηνία έκδοσης του αφηγηματικού ποιήματος του Γεωργίου Τερτσέτη «Κορίννα και Πίνδαρος», συνθεμένου στη δημοτική, δίνουν το 1856.

[ «Η επιτροπή (του Ραλλείου διαγωνισμού, Ποιητικός Αγών του 1853) του μεν ποιητού της Κορίννης και του Πινδάρου ποιείται έντιμον μνείαν, εμψυχώσα αυτόν να εμμείνη εις το στάδιον εν ώ φαίνεται προωρισμένος να ευδοκιμήση.» ] >

 

 

 

 

 

Έτος 1854       /        Year 1854

 

 

  

1854 - Ποίηση:

 

1854: Δημήτριος Βερναρδάκης, «Γραομυομαχία», (σατιρική ποίηση)

  <Η «Γραομυομαχία» του Δημητρίου Βερναρδάκη έχει ως υπότιτλον: «επύλλιον ηρωϊκοκωμικόν». Το ποίημα δηλαδή ανήκει στο είδος του ηρωϊκοκωμικού ποιήματος. Παρωδία. >

 

1854: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Ώραι σχολής», (ποιητική συλλογή)

 <  Η ποιητική συλλογή του Γεωργίου Ζαλοκώστα στο Ράλλειο διαγωνισμό του 1854 τιμάται με Έπαινο.>

        < Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας (1805-1858).>

 

1854: Σοφοκλής Καρύδης, «Άσματα Πολεμιστήρια», φυλλάδιον Α’, τύποις Μιλτ. Γκαρπαλά, Αθήνησι, (Ποιήματα)

<  Τα περιεχόμενα Ποιήματα::

/ 1. - Άσμα Πολεμιστήριον Α’,

/ 2. - Άσμα Πολεμιστήριον Β’,

/ 3. - Ο Αποχαιρετισμός ενός παλληκαριού,

/ 4.- Ελεγείον εις τον ένδοξον θάνατον του φίλου μου Αγησιλάου Λεβέντη πεσόντος επί του πεδίου της μάχης εν τω Πλατάνω της Θεσσαλίας τη 11 Μαρτίου 1854. >

 

1854: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Άπατρις», (επικολυρικό ποίημα)

 

1854: Αχιλλεύς Παράσχος, «Ο ιππότης», (ποίημα)

 

1854: Γεώργιος Τερτσέτης, «Το Όνειρο του Βασιλέως Όθωνος», (αφηγηματικό ποίημα)

< Ο Γεώργιος Τερτσέτης στο «Όνειρο» εμπνέεται από σύγχρονα γεγοντα. Το ποίημα είναι ένα όνειρο του βασιλιά Όθωνα. Περιγράφει τα πολιτικά γεγονότα του 1853 και τις ελπίδες των Ελλήνων για την πραγματοποίηση του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας.

    Ο πλήρης τίτλος του ποιήματος έχει ως εξής: «ΤΟ ΟΝΕΙΡΟΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ κατά τον Σεπτέμβριον μήνα του 1853.» >

 

 

  

 

Έτος 1855       /       Year 1855

 

1855 - Ποίηση:

 

1855: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Δάφναι»,  (ποίημα)

 

1855: Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Η τελευταία νύξ», (ποίημα)

 < Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας υπό τον κοινόν τίτλον «Αναμνήσεις» και για τα δύο ανωτέρω ποιήματα «Δάφναι» και «Η τελευταία νυξ» τα υποβάλει στο Ράλλειο διαγωνισμό του 1855. >

 

1855: Ευθύφρων (: Ικέσιος Λάτρης), η «Πανελληνίς», Εν Σμύρνη, (Ποιητική σύνθεση)

 < Ο Ικέσιος Λάτρης (1799, Σμύρνη-1881, Σμύρνη) γεννηθείς και αποβιώσας εν Σμύρνη υπό το λογοτεχνικόν ψευδώνυμον «Ευθύφρων» εκδίδει εν Σμύρνη το εκτενές ποίημα η «Πανελληνίς». 

   Η Ποιητική Σύνθεση «Πανελληνίς» αναφέρεται στη θέση του ελληνισμού κατά τον Κριμαϊκό πόλεμο. >

1855: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Άννα και Φλώρος ή Ο πύργος της Πέτρας», (ποίημα εις στίχους εξαμέτρους), [στίχοι: 984], (βραβευθέν κατά τον ποιητικόν διαγωνισμόν του 1855, τον παρά του Αμβροσίου Ράλλη συσταθέντα), τύποις Δ.Δ. Βιλαρά και Β.Π. Λιούμη, Εν Αθήναις, 1855, (σ. 39).  (Ποίημα)

< αποσπάσματα από τον πρόλογο της έκδοσης:

{    Δύο ποιήματα καθυπέβαλλον εις την κρίσιν των Δικαστών του Ποιητικού Διαγωνισμού του παρόντος έτους [:(Ράλλειος Ποιητικός Διαγωνισμός του 1855)] .

      Το μεν Σατυρικόν, και εις ομοιοκαταλήκτους στίχους, υπό τον τίτλον «Η Πόλις των Αθηνών» (ήτο δε τούτο ημιτελές, διότι αι αποφράδες χολερικαί νύκτες, επάγονον το μειδίαμα επί των χειλέων και του ευθυμοτέρου ανθρώπου).

     Το δ’ έτερον μυθιστορικόν, εις εξαμέτρους στίχους, και πλήρες. [:(«Άννα και Φλώρος ή Ο Πύργος της Πέτρας»)]. (Ήτο δε τούτο προϊόν των εντυπώσεων του κατά τον Παρνασσόν και την Βοιωτίαν ταξειδίου μου, το οποίον πέρισυ ελέω Μούσης επεχείρησα.)

     …  Η επιεικής κρίσις των αναγνωστών του παρόντος ποιήματος, ίσως μ’ ενθαρρύνη και εις την δημοσίευσιν της Σατύρας μου [:(«Η Πόλις των Αθηνών»)], την οποίαν προσεχώς ελπίζω να αποπερατώσω.

                           Αθήνησι κατά μήνα Μάϊον 1855. } >

 

1855: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Η πόλις των Αθηνών», (σατυρικό ποίημα) (υποβολή στο Ράλλειο Ποιητικό διαγωνισμό του 1855) 

< δες, επίσης, δημοσίευση αποσπάσματος του σατυρικού ποιήματος "Η Πόλις των Αθηνών" στα 1868 στο «Εθνικόν Ημερολόγιον του 1868», Μαρίνου Βρεττού, Έτος Η΄. > 

 

1855: Παναγιώτης Πανάς, «Τα πρώτα μου προς την ποίησιν βήματα», (1^η ποιητική συλλογή)

 < Ο Παναγιώτης Πανάς (1821-1896).>

 

 

  

Έτος 1856       /        Year 1856

 

  

1856 - Ποίηση:

 

 1856: Δημήτριος Βερναρδάκης, «Εικασία» [ Ποίημα βραβευθέν κατά τον εν Αθήναις ποιητικόν διαγωνισμόν του 1856], Αθήνησι (επικολυρική σύνθεση) (έκδοση)

< Η επικολυρική σύνθεση «Εικασία» είναι εμπνευσμένη από τη βυζαντινή ιστορία.

   Ο Δημήτριος Βερναρδάκης βραβεύτηκε στα 1856 στο Ράλλειο Ποιητικό διαγωνισμό για την «Εικασία».

   Εξασφάλισε έτσι υποτροφία για σπουδές στη Γερμανία (1856-1861).>

 

1856: Γεώργιος Κανδιάνος-Ρώμας, «Οι παλμοί της καρδιάς μου», (ποιητική συλλογή)

 

1856: Γεώργιος Κανδιάνος-Ρώμας, «Υπάρχεις;», (ποιητική συλλογή)

 

1856: Παναγιώτης Ματαράγκας, «Νεαρά αθύρματα», (1^η ποιητική συλλογή)

< Ο Παναγιώτης Ματαράγκας (1834-1894).>

 

1856: Ν. Μύρων [:Μύρων Νικολαϊδης], «Ο Έλλην της Ίδης: εξάμετρον έπος εις άσματα δύο», Κ. Αντωνιάδης, Εν Αθήναις, (Ποιητική Σύνθεση)

 

1856: Γεώργιος Τερτσέτης, «Οι γάμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου», (αφηγηματικό ποίημα)

< Ο Γεώργιος Τερτσέτης ασχολήθηκε και με θέματα από τον ελληνικό μύθο. Το εκτενές αυτό αφηγηματικό ποίημα, όπως και το «Κόριννα και Πίνδαρος» είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.

   Ο συμπληρωματικός υπότιλος των «γάμων του Μεγάλου Αλεξάνδρου» είναι: «Και των Μακεδόνων στρατιωτών εις τα Σούσα της Περσίας».>

 

1856: Γεώργιος Τερτσέτης, «Κόριννα και Πίνδαρος», (αφηγηματικό ποίημα)

< Το αφηγηματικό ποίημα του Γεωργίου Τερτσέτη «Κορίννα και Πίνδαρος» [άλλος αναγραφείς τονισμός του τίτλου] εκδόθηκε στην Αθήνα, στα 1853. Αλλοι δίνουν ως ημερομηνία το 1856.

 Το αφηγηματικό αυτό ποίημα είναι συνθεμένο σε δημοτική γλώσσα

     Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874).>

 

1856: Ιούλιος Τυπάλδος, «Ποιήματα Διάφορα», Ζάκυνθος, 1856, (ποιητική συλλογή)

 < Τα «Ποιήματα διάφορα» είναι η μοναδική ποιητική συλλογή του Ιουλίου Τυπάλδου.

     Η συλλογή αυτή είναι αφιερωμένη στο Διονύσιο Σολωμό

     Ο Ιούλιος Τυπάλδος (1814-1883).>  

 

 

 

 

Έτος 1857       /       Year 1857

 

  

1857 - Ποίηση:

1857: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Μνημόσυνα», Κέρκυρα, (2^η ποιητική συλλογή)

< σύμφωνα με την κριτική: Στα «Μνημόσυνα» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη (1824-1879) καταφανής η επίδραση του Διονυσίου Σολωμού, και των δημοτικών τραγουδιών.

   Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης εκφράζεται στη δημοτική γλώσσα.

   Η συλλογή είχε άμεση επιτυχία. Ο βασιλεύς Όθων τον παρασημοφορεί με τον Χρυσό Σταυρό.

     Η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή θα επανεκδοθεί στα 1868 εν Αθήναις.>

 

1857: Άγγελος Βλάχος, «Ηώς», (1^η ποιητική συλλογή)

< Ο Άγγελος Βλάχος (1838-1920).>

1857: Αντώνιος Μανούσος, «Στεναγμοί», (1^η ποιητική συλλογή)

 < Η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνίου Μανούσου «Στεναγμοί» αποτελείται από σονέττα.

   Ο Αντώνιος Μανούσος ή Μανούσης (1828-1903).>

 

1857: Γεράσιμος Μαρκοράς, «Το πρώτο Ψυχοσάββατο», (Ωδή), Κέρκυρα

 < Η ωδή του Γεράσιμου Μαρκορά είναι αφιερωμένη στο θάνατο του Διονυσίου Σολωμού.

Είναι νεκρολογία για το θάνατο του μεγάλου εθνικού ποιητή. >

 

1857: Γεώργιος-Κανδιάνος Ρώμας, «Ωδαί», Εν Ζακύνθω, (2^η ποιητική συλλογή)

 

1857: Παναγιώτης Πανάς, «Στεναγμοί», (2^η ποιητική συλλογή)

 

1857: Ευφροσύνη Σαμαρτζίδου, «Συλλογή ποιήσεων», Εν Αθήναις, (ποιητική συλλογή)

< σημείωση: Η ποιητική συλλογή «Συλλογή ποιήσεων της Ευφροσύνης Σαμαρτζίδου» εκδόθηκε εν Αθήναις δαπάνη Ελένης Μ. Τοσίτσα.

    Η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή αποτελείται από 28 ποιήματα.

/ - βλ.: Γλυκερία Πρωτοποπά-Μπουμπουλίδου, λημματογράφος του λήμματος Σαμαρτζίδου Ευφροσύνη στην εγκ. Πάπυρος, 2007, τ.45, σ.623.>

 

1857: Αλέξανδρος Σούτσος, «Απομνημονεύματα ποιητικά επί του Ανατολικού πολέμου», Εν Αθήναις, 1857.

 

1857: Παναγιώτης Συνοδινός, «Η ελληνική άνοιξις», Πάτρα, (ποιητική συλλογή)

 

1857 - εκδοτικές είσοδοι στην Ποίηση:

1857: Άγγελος Βλάχος, «Ηώς», (1^η ποιητική συλλογή)

1857: Αντώνιος Μανούσος, «Στεναγμοί», (1^η ποιητική συλλογή)

 

 

 

 

Έτος 1858       /       Year 1858

 

 

 

1858 - Ποίηση:

 

1858: Αντώνιος Μανούσος, «Στεναγμοί», Αθήναι, 1858, (ποιητική συλλογή),

< διπλοεγγραφή και στα 1857. >

 

1858: Γεράσιμος Μαυρογιάννης, «Ποιητική συλλογή», (ποιητική συλλογή - η μοναδική του)

< Ο Κ.Θ. Δημαράς, 1975, σελ. 295 ξεχωρίζει από τη συλλογή αυτή -δεν κατονομάζει τον τίτλο της- το ποίημα «Ο ναύτης του Ιονίου». Το χαρακτηρίζει ως μίμηση δημοτικού τραγουδιού.>

 

1858: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Χίος δούλη», (επικολυρικό ποίημα)

 

1858: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Τίρι-λίρι», (σατιρικόν ποίημα)

< Ο τίτλος «Τίρι-λίρι» είναι παρμένος από ένα στίχο του Παναγιώτη Σούτσου. Το σατιρικόν ποίημα «Τίρι-λίρι» του Θεόδωρου Ορφανίδη είναι γραμμένο σε 3.000 δεκαπεντασύλλαβους. .>

 

1858: Χρήστος Α. Παρμενίδης, «Νέα Ποιήματα», τύποις Χ. Νικολαϊδου Φιλαδελφέως, (παρά τη Πύλη της Αγοράς, αριθ. 420),  Εν Αθήναις, (σ. 215)

< σημείωση: υπογράφει επίσης ως: «Χ.Α.Π.» >

   Τα Ποιήματα:

/ - Χρύσανθος (Ποιητική Σύνθεση),

/ - Χρυσή

/ - Εποχή Πρώτη,

/ - Εποχή Δευτέρα

/ - Εποχή Τρίτη,

/ - Μνηστή Ανδρία,

/ - Το ορφανόν βρέφος,

/ - Αρετή εν παραβύστω,

/ - Νεαραί εμπνεύσεις,

/ - Ο επαίτης,

/ - Το Φάσμα της Κλεονίκης,

/ - Νοσταλγία,

/ - Θλίψις,

/ - Ενθύμησις,

/ - Ο Έρως,

/ - Παννυχίς,

/ - Μελαγχολία,

/ - Αις τρεις αδελφαί,

/ - Αναμνήσεις,

/ - Τω κυρίω Βλαδιμ. Βρουνέτω,

/ - Τα άνθη,

/ - Άσμα,

/ - Όνειρον,

/ - Ειδύλλια,

/ - Ωδή εις τα ερείπια της Ακροπόλεως,

/ - Η καταστροφή της Χίου,

/ - Η σκιά του Μωάμεθ Β’,

/ - Απόσπασμα επιστολής,

/ - Ο Έρως (ΙΙ),

/ - Η χαρά,

/ - Αγρυπνία,

/ - Μελιταία νεάνιδι,

/ - Ασμάτια,

/ - Η Κορινθία Νύμφη,

/ - Συνέντευξις,

/ - Ο ερημίτης,

/ - Το όραμα του κυνηγού,

/ - Το τυφλόν παιδίον αποθνήσκον,

/ - Εις άνθος,

/ - Το νέφος,

/ - Η Τέχνη,

/ - Ύμνος βακχικός,

/ - Αι δύο αηδόνες. >

 

 

 

   

Έτος 1859       /        Year 1859

 

 

  

1859 - Ποίηση:

 

1859: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Κυρά Φροσύνη», (εκτενής ποιητική σύνθεση)

< σημείωση: Η «Κυρά Φροσύνη» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη είναι έμμετρη αφήγησις, αφηγηματικόν ποίημα.

Περιέχει 4 άσματα.

/ - Άσμα πρώτον: «Το μυστήριον»,

/ - Άσμα δεύτερον: «Η μετάνοια»,

/ - Άσμα τρίτον: «Ημέρα κρίσεως»,

/ - Άσμα τέταρτον: «Η λιτανεία».>

   Το θέμα του αφηγηματικού ποιήματος: ο πνιγμός 17 Ελληνίδων και της κυρά Φροσύνης στη λίμνη των Ιωαννίνων.

    Η κριτική του Κωστή Παλαμά για την «Κυρά Φροσύνη»: «είναι μωσαϊκό ηρωϊκών σκηνών, βυρωνικών παροξυσμών, μυστικών αποθεώσεων, μελοδραματικών ερωτολογιών».

 

1859: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Το Σήμαντρον»

 < Η έκδοση της «Κυρά Φροσύνης» μαζί με «Το σήμαντρον» και μαζί με μερικά πεζά ιστορικά έγινε στην Κέρκυρα στα 1859 με τον γενικό τίτλο «Παράρτημα».>

 

1859: + Γεώργιος Ζαλοκώστας, «Άπαντα», επιμ. Γεωργίου Παράσχου, Αθήναι, 1859

 < Τα «Άπαντα» του Γεωργίου Ζαλοκώστα εκδίδονται μεταθανατίως, δαπάνη της χήρας αυτού. Αθήνησι, Τυπογραφείον Δ.Α. Μαυρομμάτη, 1859.

/ - δες επίσης την 2^η έκδοση των «Απάντων» του Γεωργίου Ζαλοκώστα στα 1873.>

   < Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας (1805, Συρράκο-1858. Αθήνα).>

 

1859: (ιερεύς) Θεόδωρος Μιχ. Οικονόμου, «Λάκαινα», (Ιστορικό ποίημα) (έκδοση)

 < Ο ιερεύς Θεόδωρος Μιχ. Οικονόμου, ο επονομαζόμενος Κανικλής.

Το εκτενές ιστορικό ποίημα «Η Λάκαινα» εκδόθηκε στην Αθήνα, στο τυπογραφείο Δ. Ειρηνίδου. (σ. 121)

 Είναι είδος χρονικού σε μορφή στίχων.

 Πληθώρα τα πραγματικά πρόσωπα και τα ιστορικά στοιχεία της Επανάστασης του ’21.

Τα μέρη της σύνθεσης:

/ - Εισαγωγή

/ - Η Προσευχή,

/ - Διάψαλμα,

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄.

/ - Η Καταγωγή,

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄.

/ - Ο Κανικλής,

/ - Οι στίχοι,

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄.

/ - Τα κατά την Επανάστασιν του 1821.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄.

/ - Αι Εκστρατείαι.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.

/ - Η πολιορκία της Μονεμβασίας.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΣΤ΄.

/ - Αι συνελεύσεις των Τούρκων.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄.

/ - Αι εκ της Τριπόλεως επιστολαί.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄.

/ - Η έξοδος των Τούρκων.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄.

/ - Ο Υψηλάντης και η μάχτη του Βαλτετσίου.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι΄.

/ - Έφοδος και Άλωσις του Πύργου, εφόρμησις κατά του φρουρίου, μάχη πεισματώδης υπό τα τείχη, θάνατος του Γ. Γούλελου.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄.

/ - Θάνατος των αιχμαλώτων, παράδοσις του φρουρίου, αναχώρησις των Λακώνων.

/ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ΄.

/ - Εκστρατεία κατά της Τριπόλεως και τπώσις αυτής. > 

 

1859: + Διονύσιος Σολωμός, «Άπαντα τα ευρισκόμενα», πρόλογος Ιάκωβου Πολυλά, μελέτη και μετάφρασις των ιταλικών Γεωργίου Καλοσγούρου, Ελευθερουδάκης, Εν Αθήναις.

 

1859: Π.Σ. Συνοδινός [Παναγιώτης Συνοδινός], «Εθνικά δάκρυα και Νεκρικά άνθη. (Δημοτικής ποιήσεως συλλογή τρίτη)», Π.Α. Σακελλαρίου, Αθήνησι, (ποιητική συλλογή) 

< Για τη συγκεκριμένη ποιητική συλλογή, συγκεκριμένα για έξι ποιήματά της, διώχθηκε ο Παναγιώτης Συνοδινός ποινικά. Τελικά ο ίδιος αθωώθηκε, αλλά τα έξι συγκεκριμένα ποιήματα απαγορεύτηκαν. 

 Σε μεταγενέστερες επανεκδόσεις δεν υπάρχουν αυτά τα έξι απαγορευμένα ποιήματα.

/ - δες σχετικά το άρθρο της Δήμητρας Πικραμένου: «Η ποιητική συλλογή του Π. Συνοδινού “Εθνικά Δάκρυα και Νεκρικά Άνθη», περ. Ο Ερανιστής, Ζ, (1969,) αρ. 42, (σελ. 203-207). >

 

 

 

 

 

1860s

 

 

 

 Έτος 1860       /        Year 1860

 

  

1860 - Ποίηση:

 

1860: Ιωάννης Καρασούτσας, «Βάρβιτος», (τελευταία ποιητική συλλογή)

< Ο Ιωάννης Καρασούτσας (1824-1873).>

 

1860: Σπυρίδων Μελισσηνός, «Τα μνήματα», Εν Κερκύρα  (ποιητική συλλογή)

 < Ο υπότιτλος είναι : «έπος υπό Δρος Σπυρίδωνος Μελισσηνού».

Το εκτενές ποίημα «Τα Μνήματα» (μίμηση των «Τάφων» του Φώσκολου), στρέφεται γύρω στο Διονύσιο Σολωμό και την ανάμνησή του»

/ - πηγή: Λίνος Πολίτης, «Ποιητική Ανθολογία», Βιβλίο Ε’, Δωδώνη, 1980, σ.194.

      Ο Σπυρίδων Μελισσηνός (1823-1888).>

 

1860: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Άγιος Μηνάς», (επικολυρικό ποίημα)

 

1860: Χριστόφορος Σαμαρτζίδης, «Ο κάλυξ ή Αι πρώται ωδαί», (ποιητική συλλογή)

 

1860: Γρηγόρης Σταυρίδης, «Αρματωλός», (ποίημα) 

 < i) ο Γρηγόρης Σταυρίδης (1830-1893), Βούλγαρος φιλέλλην που γνωρίζει ελληνικά και θα μεταφράσει αργότερα τον Όμηρο στα βουλγαρικά εκείνη την εποχή ζεί στην Αθήνα. Στον Ράλλειο Ποιητικό διαγωνισμό του 1860 ο Γρηγόρης Σταυρίδης (Grigor Parlichev)  θα κατακτήσει το πρώτο βραβείο στο συγκεκριμένο διαγωνισμό. Το ποίημα «Αρματωλός», ρομαντικής έμπνευσης, γραμμένο στην καθαρεύουσα με απηχήσεις των δημοτικών τραγουδιών.

   Ο Αλέξανδρος Ραγκαβής πρόεδρος της επιτροπής του Ποιητικού διαγωνισμού γράφει για τον «Αρματωλό»: « Έργο μεγάλης απλότητας… συγκρίνεται με τα έργα της αρχαίας τέχνης… Κάθε στίχος λάμπει σαν διαμάντι τοποθετημένο σε πολυτελές κόσμημα.»

/ - πηγή: Κώστας Βαλέτας, «Γρηγόρης Σταυρίδης»: άρθρο στο περ. «Αιολικά Γράμματα», 2010, τ. 241, σ. 62-64).

   ii) To ποίημα «Αρματωλός» αφιερώθηκε στον Ευάγγελο Ζάππα, πρωτοπαλήκαρο του Μάρκου Μπότσαρη.

  Η υπόθεση: ο «Αρματωλός» έχει ήρωα τον Κοσμά, επικεφαλής των χριστιανών της Ρέκας, που αγωνίζεται εναντίον των Γκέγκηδων. Ο Κοσμάς σκοτώθηκε από τους μουσουλμάνους και η μάνα του υποκινεί το λαό να εκδικηθεί το θάνατό του και να εξεγερθεί κατά των μουσουλμάνων.

/ - πηγή ii): Κώστας Βαλέτας, περ. Αιολικά Γράμματα, τ. 270, Νοε-Δεκ 2014, σ. 40. (άρθρο για τον Γρηγόρη Σταυρίδη).>  

 

1860: Ηλίας Τανταλίδης, «Ιδιωτικά στιχουργήματα», Εν Τεργέστη, (2^η ποιητική συλλογή)

< Τα «Ιδιωτικά στιχουργήματα» του Ηλία Τανταλίδη (1818-1876) που εξεδόθησαν στην Τεργέστη είναι συνθεμένα σε καθαρεύουσα. Eίναι η δεύτερη εκδοθείσα ποιητική συλλογή του Φαναριώτη ποιητή Ηλία Τανταλίδη (1818-1876). Η πρώτη του ποιητική συλλογή είχε εκδοθεί στα 1839 στην Σμύρνη με τίτλο: «Παίγνια» >.

 

1860: Ιούλιος Τυπάλδος, «Εις τον θάνατον του φιλέλληνος Καρόλου Λένορμαν» (ποίημα), Εν Αθήναις, 1860. 

 

 

 

 

 

Έτος 1861       /       Year 1861

 

  

1861 - Ποίηση:

 

1861: Ελένη Γουσίου, «Μικρά Ανθοδέσμη», Αθήναι, (ποιητική συλλογή της)

 < Η ποιήτρια Ελένη Γουσίου ήταν τυφλή.>

 

1861: Νικόλαος Δριμητικός, «Η εύμορφη βοσκοπούλα», [Ποίημα Νικολάου Δριμητικού (του Κρήτος)], τύποις Φιλομούσου Λέσχης, Αθήνησι, (Ποίημα)

 < Το τέλος του Ποιήματος:

« Και ως εδώ τελειώνει η Βοσκοπούλα,

 Ιστορία της, καμωματά της ούλα.

Και αν ευρεθούν άλλαις πολλαίς γραμμέναις,

Ας ξεύρη κάθε εις, πως είν’ σφαλμέναις.

Μόνον αυτή πως είναι η καλλιωτέρα,

Απ’ όσαις κι’ αν βρεθούν την σήμερον ημέρα.

Έτζ’ από με τον Αποκορωνίτην,

Νικόλαον Δριμητικόν από την Κρήτην.

Διαλεγμένη με περίσσιον κόπον,

Και τυπωμένη εις Βενετιάς τον τόπον,

Για πάσαν ένα που θέλει να μάθη,

Να ούγ τζ’ έρωτας, και σαρκός τα πάθη.

Γιατι απ’ αυτήν ημπορεί να βγάλη,

Ρόδον σαν απ’ αγκάθι, και να πάρη.

Ξόμπλι της πολλαπικραμένης,

Και τέλος Βοσκοπούλας της καϊμένης,

Εις τους χίλιους εξακοσίους κ’ εικοστή εβδόμη,

Το τέλος έλαβεν η εδική μου γνώμη.   

Αν διαβάζωντας τινάς δεν ήθελε παινέση,

Την καλήν γνώμην ας ιδή, και ας μου συγχωρέση.»

 

 

 

 

Έτος 1862       /        Year 1862

 

 

 1862 - Ποίηση:

 

1862: Δημητριος Βικέλας, «Στίχοι», (ποιητική συλλογή)

 

1862: Αλέξανδρος Σ. Βυζάντιος, «Σωκράτης και Αριστοφάνης», (ποίημα)

< Ο Αλέξανδρος Βυζάντιος βραβεύεται στον Βουτσιναίο διαγωνισμό για το επικολυρικό ποίημά του «Σωκράτης και Αριστοφάνης».

 Το ποίημα του Αλεξάνδρου Βυζαντίου, (υιού του Σκαρλάτου Βυζαντίου), εβραβεύθεη με το πρώτο βραβείον στον νεοσυσταθέντα Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό (του 1862)

   Στον πρώτο αυτό Βουτσιναίο Ποιητικό Αγώνα κριτές ήταν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Αλέξανδρος Ραγκαβής, Στέφανος Κουμανούδης, Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. >  

 

1862: Αλέξανδρος Βυζάντιος, «Ο έρωτας της σουλτάνας», (ποίημα)

 

 

  

Έτος 1863       /        Year 1863

 

  

1863 - Ποίηση:

 

1863: Άγγελος Βλάχος, «Φειδίας και Περικλής»,  (2^η ποιητική συλλογή)

 

1863: Νικόλαος Κονεμένος, «Η συναπάντησις», Κέρκυρα, (1^η ποιητική συλλογή)

 

1863: Γεράσιμος Μαρκοράς, «Ο Λέλεκας και ο Σπαρτσίνης. Διάλογος», (σάτιρα)

< Το έμμετρο κείμενο επικαιρικού χαρακτήρα «ο Λέλεκας και ο Σπαρτσίνης» του Γεράσιμου Μαρκορά είναι καυστική σάτιρα κατά του Άγγλου αρμοστή στα Ιόνια, του H. Storks. Στα 1863 με διαταγή της βασίλισσας Βικτωρίας είχαν κατεδαφιστεί τα κάστρα της νήσου. >

 

1863: Αχιλλεύς Παράσχος, «Ο άγνωστος ποιητής», (ποίημα)

 

1863: Αχιλλεύς Παράσχος, «Λυδία», (ποίημα)

< Ο Αχιλλεύς Παράσχος (1838-1895).>

 

1863: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, «Εκείνη», (ποίημα)

 

1863: Χριστόφορος Σαμαρτζίδης, «Ποιήσεις Πολιτικαί», (ποιητική συλλογή)

 

1863: Π.Σ. Συνοδινός [Παναγιώτης Συνοδινός], «Σκιαί και σπινθήρες. (Συλλογή εβδόμη Λυρικο-επικών ποιήσεων)», τυπογρ. Π. Χριστοδουλου, Πάτρα, (ποιητική συλλογή)

 

 

 

Έτος 1864       /        Year 1864

 

  

1864 - Ποίηση:

 

1864: Νικόλαος Κονεμένος, «Στιχουργήματα», Κέρκυρα, (2^η ποιητική συλλογή)

 

1864: Σταμάτης Ν. Κωνσταντινίδης, «Ο Νουμάς», τύποις «Ευαγγελισμού», Αθήναι, (σ. 45), (Ποίημα) 

 

1864: Γεράσιμος Μαρκοράς, «Τα κάστρα μας»,  (σάτιρα)

 < Η σάτιρα «Τα κάστρα μας» του Γεράσιμου Μαρκορά αφορά την κατεδάφιση από τους Άγγλους των ιστορικών κάστρων της Κέρκυρας στα 1863. Η διαταγή της βασίλισσας Βικτωρίας για την κατεδάφιση των στρατιωτικών φρουρίων της νήσου Κέρκυρας παραμένει ακόμη ιστορικά ανερμήνευτη, αφού την αμέσως επόμενη χρονικά (1864) είχε αποδώσει τα Επτάνησα στην Ελλάδα. Μία από τις πιθανές ερμηνείες είναι ότι φοβούνταν οι Άγγλοι μήπως τα κάστρα παραδωθούν ή καταληφθούν από τους Ρώσους. >

 

1864: Γεράσιμος Μαρκοράς, «Ο ερχομός του Γεωργίου Πρώτου εις την Κέρκυρα», (ποίημα)

 

1864: Γεράσιμος Μαρκοράς, «Ο βασιλικός ύμνος», (ποίημα)

 

1864: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, «Διονύσου πλους», (Ποιητικό Διήγημα)

 

 

 

Έτος 1865       /        Year 1865

 

 

  

1865 - Ποίηση:

 

1865: Άγγελος Βλάχος, «Στίχοι»,  (3^η ποιητική συλλογή)

 

1865: Αβραάμ Ηρωδιάδης, «Ο γάμος του Επαμινώνδα», Εν Αθήναις, (σ. 16), [τιμή: λεπτά 20], (λαϊκό στιχούργημα)

< Το λαϊκό στιχούργημα σε διαλογική μορφή «Ο Γάμος του Επαμεινώνδα», στιχουργημένο σε ομοιοκαταληξία, σε δημοτική και ελευθεριάζουσα γλώσσα, (προφανώς σοκ για τα ειωθότα της εποχής), του Αβραάμ Θ. Ηρωδιάδου εκδόθηκε στην Αθήνα στα 1865.

  Ο πλήρης τίτλος είναι «Ποιήματα. Μέρος πρώτον: Ο γάμος του Επαμεινώνδα».

   Το σατιρικό στιχούργημα έχει θέμα την εκούσια και συμφωνημένη απαγωγή της Ευφροσύνης από τον Επαμεινώνδα, τον γάμο τους και την επιστροφή τους στο σπίτι των πεθερικών του Επαμινώνδα, δηλαδή την οικία της νύφης Ευφροσύνης.

Πρόσωπα στο στιχούργημα είναι:

/ - Ο Επαμεινώνδας (γαμβρός)

/ - Η Ευφροσύνη (νύφη),

/ - Η κυρία συμπεθέρα (γειτόνισα της Ευφροσύνης),

/ - Ο κουμπάρος,

/ - Ο καροτζέρης (μέσον της απαγωγής και μεταφοράς)

/ - Ο παπάς

/ - Η κυρία Αννέτα (φιλοξενεί τους νεόνυμφους)

/ - Ο πεθερός του Επαμεινώνδα (κυρ Μιχαήλος),

/ - Η πεθερά του Επαμεινώνδα .

  Ο τεμπέλης Επαμεινώνδας με το γάμο του με την Ευφροσύνη εξασφαλίζει φαγητό και δυνατότητα καλοπέρασης.

  Το στιχούργημα έχει πολλά χωρατά και πολλούς κωμικούς χαρακτήρες, σχεδόν όλους. Πολλές από τις φράσεις θα δημιουργούσαν σοκ στα ήθη της εποχής. >

 

1865: Φίλιππος Ιωάννου (Πάντος), «Φιλολογικά Πάρεργα» Αθήνα, (τόμος)

< Ο Φίλιππος Ιωάννου (Πάντος) υιοθετεί την κλασσικιστική ποίηση: συνθέτει πρωτότυπες πινδαρικές, σαπφικές ωδές, και βουκολικά ειδύλλια.> )

 

1865: Γεώργιος-Κανδιάνος Ρώμας, «Καλύβη», Βραϊλα, (3^η ποιητική συλλογή)

 < Με αυτή την ποιητική συλλογή ο Γεώργιος-Κανδιάνος Ρώμας απομακρύνεται από τη σολωμική παράδοση και τη χρήση της δημοτικής. Ρέπει προς τον αρχαϊσμό.>

 

1865: Χριστόφορος Σαμαρτζίδης, «Φαίδων», (ποίημα)

 

1865: Χριστόφορος Σαμαρτζίδης, «Γκιουλουάρ», (Ποιητική Σύνθεση)

 

 

 

Έτος 1866       /         Year 1866

 

 

  

1866 - Ποίηση:

 

 

1866: Επαμεινώνδας Γ. Άννινος, «Ο υιός επί του τάφου του πατρός. (Ποιημάτιον συνταχθέν υπό Επαμεινώνδου Γ. Αννίνου)», τυπογρ. «Η Κεφαλληνία», Κεφαλληνία, (ποίημα)

/ - πηγή: Ευαγγελία Γ. Στυλιανέση, «Αθησαύριστα Κεφαλληνιακά Έντυπα 1851-1899» (συμβολή στην συμπλήρωση της BIBLIOGRAPHIE IONIENNE).

 

1866: Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Εικόνες και κύματα», (1^η ποιητική συλλογή)

<  Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης (1844-1874).>

 

1866: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Στόνοι», (1^η ποιητική συλλογή)

 < Ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος (1843-1873).

     Η λέξη «στόνοι» : στεναγμοί. >

 

1866: Παναγιώτης Πανάς, «Μέμνων», (3^η ποιητική συλλογή)

 

 

  

1866 - εκδοτικές είσοδοι στην Ποίηση:

1866: Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Εικόνες και κύματα», (1^η ποιητική συλλογή)

1866: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Στόνοι», (1^η ποιητική συλλογή)

 

 

 

 

 

Έτος 1867       /        Year 1867

 

 

  

1867 - Ποίηση:

 

1867: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Αθανάσιος Διάκος - Αστραπόγιαννος», εκδ. Παύλου Λάμπρου, εν Αθήναις, 1867 (1^η έκδοση)

 

1867: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Αθανάσης Διάκος», Αθήναι,  (ποιητική σύνθεση)

< Ο «Αθανάσης Διάκος» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη είναι αφηγηματικό ποίημα, επικολυρικό ποίημα. Γραμμένο στη δημοτική.

Η πρώτη έκδοση του «Αθανάση Διάκου» έγινε στα 1867.

     Η σύνθεση αποτελείται από 6 άσματα.

- Άσμα πρώτον: «Η παραμονή»,

- Άσμα δεύτερον: «Οι τρεις»,

- Άσμα τρίτον: «Εικοστή Τρίτη Απριλίου»,

- Άσμα τέταρτον: «Αποκάλυψις»,

- Άσμα πέμπτον: «Ομέρ Βρυώνης»,

- Άσμα έκτον: «Το δαχτυλίδι».>

 

1867: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Αστραπόγιαννος», (εκτενής ποιητική σύνθεση)

< -a.)  Ο «Αστραπόγιαννος» εκδόθηκε στα 1867 στην Αθήνα μαζί με τον «Αθανάση Διάκο».

   Στον «Αστραπόγιαννο» ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης αποθεώνει την κλέφτικη ιπποσύνη.

/- b.) Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης εμπνεύσθηκε την σύνθεση από τον αρματολό «Αστροπόγιαννο» από την Αγία Ευφημία της Σάμης στην Κεφαλλονιά.

   Ο Αστροπόγιαννος ως αρμοτολός της Δωρίδας σε κάποια εμπλοκή με τους Τούρκους πληγώθηκε και για να μην πέσει στα χέρια τους ζήτησε από τον ψυχογιό του Λαμπέτη να του κόψει το κεφάλι. 

/ - πηγή b.: «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 – 500 Βιογραφίες», Εκδοτική Αθηνών, 2017, σ.120.

    < Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879).>

 

1867: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Χελιδόνες», (2^η ποιητική συλλογή)

 

1867: Αχιλλεύς Παράσχος, «Ο Γέρω-Καπετάνος», (ποίημα)

 

 

  

 

Έτος 1868       /        Year 1868

 

 

 

1868 - Ποίηση:

 

1868: Αντώνης Αντωνιάδης, «Κρητηίς», (έπος)

 < Ο Αντώνης Αντωνιάδης, γέννηση στα 1836.>

 

1868: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Ποιήματα», 2 τόμοι, εκδ. Παύλου Λάμπρου, Eν Αθήναις

< Ο Α’ τόμος περιέχει την ποιητική συλλογή «Μνημόσυνα» και άλλα ανέκδοτα ποιήματα.

Ο Β’ τόμος περιέχει την «Κυρά Φροσύνη» και «Το Σήμαντρον». >

 

1868: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, «Κυρά Φροσύνη», Κέρκυρα, (έκδοση-τόμος)

 

1868: Ιωάννης Κωνσταντινίδης (ο Κρης), «Η εκστρατεία του Ομέρ πασά κατά του Λασιθίου», τύποις Μ.Π. Περίδου, Εν Ερμουπόλει, (Ποίημα)

 

1868: Παναγιώτης Ματαράγκας, «Ποιητικαί εμπνεύσεις», (2^η ποιητική συλλογή)

 < Η ποιητική συλλογή «Ποιητικαί εμπνεύσεις» του Παναγιώτη Ματαράγκα (1834-1894) πήρε έπαινο στον ποιητικό διαγωνισμό του 1868.>

 

1868: Θεόδωρος Ορφανίδης, «Η Πόλις των Αθηνών», (σατυρικό ποίημα) (δημοσίευση αποσπάσματος)

< Το σατυρικό ποίημα του Θεόδωρου Ορφανίδη «Η Πόλις των Αθηνών» είχε υποβληθεί στο Ράλλειο Ποιητικό Διαγωνισμό του 1855.

   Το ποίημα δεν εκδόθηκε.

   Απόσπασμα της αρχής του ποιήματος (μέρη i-xxxi) δημοσιεύθηκε στην ετήσια περιοδική έκδοση: «Εθνικόν Ημερολόγιον του δισέκτου έτους 1868», Μαρίνου Π. Βρεττού, Έτος Η΄, σ. 337-349.

   Απόσπασμα από το εισαγωγικό σημείωμα της δημοσίευσης του ποιήματος στο «Εθνικόν Ημερολόγιον του 1868»:

{  « Η Πόλις των Αθηνών» περιλαμβάνει όσα είδεν εντός δύο ημερονυκτίων εν Αθήναις ο ποιητής, όστις ανέρχεται εκ Πειραιώς ως ξένος.

     Κατά τας δύω ημέρας περιέρχεται την πόλιν, τα καφενεία, την αγοράν, τους περιπάτους, τα Δημόσια καταστήματα, τα Βουλευτήρια κ.τ.λ.

     Κατά δε τας δύω εσπέρας παρευρίσκεται εις τας συναναστροφάς της Υψηλής και Χαμηλής κοινωνίας, όπου συλλέγει διάφορα ανέκδοτα, προσκαλείται εις τας εσπερίδας των λεγομένων αριστοκρατών και των επισήμων ξένων.  Υπάγει τις το Ιταλικόν μελόδραμα, εις το Ελληνικόν θέατρον, εις τους χορούς των Ανακτόρων, και τέλος μας πληροφορεί δι’ αστειοτάτης αφηγήσεως, πως λύονται τα δυσκολώτερα πολιτικά ζητήματα εις τα οινοπωλεία της Πλάκας και εις τους γάμους του Γιακουμή.

     Έκαστον κεφάλαιον είναι αυτοτελές τι επεισόδιον. } > 

1868: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Ορφεύς», (επικολυρικόν ποίημα)

1868: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Η ερωμένη του Φίλωνος», (ποίημα) (δημοσίευση)

< Το ποίημα του Δημητρίου Παπαρρηγόπουλου «Η ερωμένη του Φίλωνος» δημοσιεύθηκε στην ετήσια περιοδική έκδοση: «Εθνικόν Ημερολόγιον του δισέκτου έτους 1868», Μαρίνου Π. Βρεττού, Έτος Η΄, σ. 189-192. > 

 

1868: Παναγιώτης Σούτσος, «Η γέννησις του διαδόχου», (ποίημα), Αθήναι 

 

 

 

 

 

Έτος 1869       /        Year 1869

 

  

 

1869 - Ποίηση:

 

 1869: Πελοπίδας Δ. Κώππας, «Ο Έρως», (ποίημα) (δημοσίευση))

< Το ποιημάτιον του Λεωνίδα Δ. Κώππα «Ο Έρως» δημοσιεύθηκε στην ετήσια περιοδική έκδοση: «Εθνικόν Ημερολόγιον του έτους 1869», Μαρίνου Π. Βρεττού, Έτος Θ΄, σ. 641. > 

1869: Γουσταύος Λαφφών, «Ο τάφος του Μεγ. Αλεξάνδρου», (ποίημα) (δημοσίευση)

< Το ποίημα του Γουσταύου Λαφφών «Ο Τάφος του Μεγ. Αλεξάνδρου» δημοσιεύθηκε στο περ. «Πανδώρα», Αθήναι, τόμος Κ΄, φυλλάδιον 457, 1 Απριλίου 1869, σ. 23.

Ο Γουσταύος Λαφφών (1835, Λάρνακα - 1906, Κωνσταντινούπολη).>

1869: Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, «Πυγμαλίων», (επικολυρικόν ποίημα)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

iii. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ Β.Χ.Α.

από το πόνημα:

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ 

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥΣ

(ΑΝΑΡΤΗΘΕΝ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ: 

                 "Λόγος Έμφρων" 

          logosemfron.blogspot.com     )